Ρωσική πρωτοπορία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
Ο όρος “Ρώσικη Πρωτοπορία” αναφέρεται στο σύνολο των καλλιτεχνικών ρευμάτων και κινημάτων που αναπτύχθηκαν στη Ρωσία κατά την περίοδο 1910-1930. Παράλληλα με τις συνταρακτικές κοινωνικο-οικονομικές εξελίξεις των αρχών του 20ού αιώνα, οι καλλιτέχνες τείνουν να απορρίπτουν το παρελθόν και να αναζητούν καινοτόμες μορφές και μέσα έκφρασης στα διάφορα είδη της τέχνης και τη σύνδεση αυτών. Ο όρος έχει δοθεί μεταγενέστερα από ιστορικούς και δίκαια οι καλλιτέχνες και τα αντίστοιχα κινήματα χαρακτηρίζονται ως πρωτοποριακά καθώς η συμβολή τους στην εξέλιξη της τέχνης με τολμηρές ιδέες και εφαρμογές έχει ιστορική σημασία. Ωστόσο, σχετικά με τον κοινωνικό ρόλο των καλλιτεχνών και το αν κατάφεραν να εξυπηρετήσουν με την τέχνη τους τα λαϊκά συμφέροντα η ιστορία έδειξε πως η γενιά της Πρωτοπορίας στην πλειονότητά της δεν μπόρεσε να κάνει κτήμα της τη θεωρία του επιστημονικού κομμουνισμού. <ref>Ελένη Μηλιαρονικολάκη: Ρώσικη Πρωτοπορία. Μια κριτική επισκόπηση, Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τ.2011/6.</ref>
== Η Προεπαναστατική Τέχνη στη Ρωσία ==
Γύρω στο 1910, εμφανίζεται στην τέχνη η πόλωση από την άρνηση του συμβολισμού, ο οποίος άνθιζε στη Ρωσία από το 1890. Από τη μια πλευρά, υπάρχουν οι ζωγράφοι που αναζητούν το "εθνικό ρωσικό στυλ", όπως οι Peredvishniki (Περιπλανώμενοι), οι οποίοι περιοδεύουν σε ολόκληρη τη Ρωσία, εμπνέονται από την αγροτική ζωή και κριτικάρουν τα εναπομείναντα στοιχεία της δουλοπαροικίας. Ενώ το αντίπαλο δέος αποτελείται από τους Δυτικόφιλους ζωγράφους και ακαδημαϊκούς που πρέσβευαν την ανάπτυξη της τέχνης μέσα από την ίδια την τέχνη. <ref>Διάλεξη: "Τα Φτερά μιας Μεγάλης Αρχιτεκτονικής", Ομάδα εργασίας: Ζώη Ευρυδίκη, Επιβλέποντες: Γεώργιος Πατρίκιος, Γεώργιος Αγγελής, Κωστής Κεβεντζίδης, τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, 03/2012.</ref>
Την ίδια περίοδο εμφανίζεται ενα νέο ύφος στη ζωγραφική με έμπνευση από τη λαϊκή τέχνη, την αγιογραφία και την απλοποιημένη μορφή της πρωτόγονης τέχνης (νεο-πριμιτιβισμός) και με στοιχεία της προγενέστερης ρωσικής ζωγραφικής παράδοσης (εξάλειψη του βάθους ή απόδοσή του με άλλες τεχνικές από τη γεωμετρική προοπτική) αλλά και επιρροές από το γαλλικό κυβισμό, τον ιταλικό φουτουρισμό και το γερμανικό εξπρεσιονισμό. Με αυτή τη βάση γεννιέται ο ρωσικός φουτουρισμός που ονομάζεται κυβοφουτουρισμός και επεκτείνεται στην ποίηση. Κύριοι εκπρόσωποι ήταν οι ζωγράφοι Γκοντσαρόβα και Λαριόνοφ και αργότερα ποιητές που πρώτα ήταν ζωγράφοι όπως ο Μαγιακόφσκι, ο Δαβίδ Μπουρκιούκ και ο Κρουτσόνιχ.
Γραμμή 34:
:''“Το θέμα δεν είναι σκοπός, αλλά απλά και μόνο το πιο ασήμαντο μέσο, η ζωγραφική μαθαίνει μόνο από τον εαυτό της. Το νόημα της ζωγραφικής δε βρίσκεται στο θέμα της, αλλά στο δικό της καθαρά ζωγραφικό περιεχόμενο. Βρίσκεται στην υφή, στη σύνθεση και στο ύφος”''<ref>Aleksandr Shevchenko: ''Neoprimitivism: Its Theory, Its Potentials, Its Achievements'', 1913, από το βιβλίο του John E.Bowlt “Russian Art of the Avant Garde – Theory and Criticism”, σελ.44-54.</ref>
Η διαπάλη για την προτεραιότητα ή όχι της μορφής απασχόλησε αρκετά την καλλιτεχνική κοινότητα της Ρωσίας. Η φορμαλιστική θέση ότι η μορφή καθορίζει το περιεχόμενο βρίσκει έδαφος στην ιδεαλιστική αντίληψη ότι η συνείδηση, η σκέψη καθορίζει την πραγματικότητα. Στη ζωγραφική αυτή η τάση παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις. Η τέχνη από μέσο γνώσης και οργάνωσης του κοινωνικού συναισθήματος γίνεται αυτοσκοπός: ζωγραφική για τη ζωγραφική. <ref>Η τέχνη απο το 1900 - συλλογικό έργο - επιμέλεια Μιλτιάδης Παπανικολάου, σελ. 130, "Επίκεντρο", 2η έκδοση, 2009.</ref>
Ο Δαβίδ Μπουρλιούκ γράφει:
Γραμμή 58:
==== Κονστρουκτιβισμός ====
Την παραίτηση του Καντίνσκι, επιτάχυνε η σύσταση από το Ρόντσενκο της ομάδας εργασίας αντικειμενικής ανάλυσης (Πόποβα, Βεσνίν, Μπαμπίτσεφ, Στεπάνοβα, Αρβάτοφ, Μπρικ και Γκαν)το Μάρτη του 1921. <ref>Η τέχνη απο το 1900 - συλλογικό έργο - επιμέλεια Μιλτιάδης Παπανικολάου, σελ. 176, "Επίκεντρο", 2η έκδοση, 2009.</ref> Η λεγόμενη "παραγωγική τέχνη" στην οποία στράφηκαν σύντομα ενοποιήθηκε με τον κονστρουκτιβισμό, που παράλληλα με τον ωφελιμιστικό προορισμό της τέχνης διακήρυττε την ανάγκη συγχώνευσής της με τη βιομηχανική παραγωγή <ref>Αλεξέι Γκαν: "Κονστρουκτιβισμός", 1922, από τον τόμο "Ρώσικη Πρωτοπορία 1910-1930. Η συλλογή Γ.Κωστάκη, Θεωρία - Κριτική", "Εθνική Πινακοθήκη", 1995.</ref>. Στο πρόγραμμά τους <ref>"Πρόγραμμα της παραγωγιστικής ομάδας", 1920, από τον τόμο "Ρώσικη Πρωτοπορία 1910-1930. Η συλλογή Γ.Κωστάκη, Θεωρία - Κριτική", "Εθνική Πινακοθήκη", 1995.</ref>, τονίζεται ότι η ιδεολογία τους είναι ο επιστημονικός κομμουνισμός, βασισμένος στην ιδεολογία του ιστορικού υλισμού. Τα ιδεολογικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά των έργων τους συνθέτονται μέσα από τρία στοιχεία:
#Την τεκτονική, δηλαδή την πράξη της δημιουργίας. Ο ρυθμός, το στιλ που αντλεί τη μορφή από τη φύση του κομμουνισμού και τη σωστή χρήση των βιομηχανικών υλικών.
#Τη φακτούρα, δηλαδή τον τρόπο δημιουργίας. Η υφή, η αίσθηση που δημιουργείται με την επιλογή κατάλληλου για το σκοπό του έργου υλικού.
| |||