Στατιστική: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Templar52 (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 4:
|msc2010= 62-XX
}}
[[Εικόνα:Fisher iris versicolor sepalwidth.svg|thumb|right|235px|Στατιστικό διάγραμμα]]
 
Η '''Στατιστική''' είναι μία [[μέθοδος|μεθοδική]] [[μαθηματικά|μαθηματική]], παλαιότερα τεχνική και σήμερα [[επιστήμη]] που επιχειρεί να εξαγάγει έγκυρη γνώση χρησιμοποιώντας εμπειρικά [[δεδομένα]] παρατήρησης[[παρατήρηση]]ς, ή [[πείραμα|πειράματος]]. Κύριο αντικείμενο έρευνας και μελέτης της Στατιστικής είναι η '''συλλογή''', '''ταξινόμηση''', '''επεξεργασία''', '''παρουσίαση''', '''ανάλυση''' και '''ερμηνεία''' διαφόρων δεδομένων με απώτερο στόχο την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων για λήψη ορθών αποφάσεων. Πρόκειται για σημαντική επιστήμη της οποίας οι εφαρμογές έχουν ευρύτατο πεδίο στη διοικητική, τις [[Επιχείρηση|επιχειρήσεις]], καθώς και στις [[Θετικές επιστήμες|θετικές]] και [[Συμπεριφορικές επιστήμες|συμπεριφορικές]] ή κοινωνικές[[Κοινωνικές επιστήμες]]<ref>Στατιστική - Πιθανότητες" (Πρόλογος) σελ.5</ref>.
 
== Ορισμός ==
Γενικά ο όρος Στατιστική φέρεται με διττή σημασία<ref>UNESCO "Λεξικό Κοινωνικών Όρων" τομ.3ος, σελ. 865</ref>, αφενός υποδηλώνοντας μαθηματικές μεθόδους χειρισμού δεδομένων που λήφθηκαν με απαρίθμηση ή μέτρηση και αφετέρου αυτά τα ίδια τα δεδομένα που έχουν υποστεί αυτούς τους χειρισμούς. Σύμφωνα με τον Α. Αλεξόπουλο εξετάζοντας τον ορισμό όπως αυτός καθορίστηκε στη δεκαετία του 1950 "Στατιστική είναι σύνολο μεθόδων που καθοδηγούν στη λήψη ορθών αποφάσεων σε περιπτώσεις αβεβαιότητας" τονίζει την εννοιολογική διάκριση του συνόλου των στοιχείων ενός φαινομένου και το σύνολο των μεθόδων που εξετάζουν αυτά προς τον κοινό σκοπό.<br />
Σύμφωνα με το Λεξικό Οικονομικοτεχνικών Όρων του Ελληνικού Κέντρου Παραγωγικότητος<ref>Λεξικό Οικονομικοτεχνικών Όρων του Ελληνικού Κέντρου Παραγωγικότητος, 2η έκδοση Αθήναι 1965</ref> "Στατιστική είναι α) τα αριθμητικά δεδομένα που αναφέρονται σε σύνολο ατόμων, (έμψυχων, άψυχων, φαινόμενα κ,λπ.) και β) επιστήμη συλλογής, ανάλυσης και ερμηνείας τούτων των δεδομένων".
 
Η Στατιστική έρευνα βασίζεται στη χρήση της στατιστικής θεωρίας, ενός κλάδου των [[Εφαρμοσμένα Μαθηματικά|εφαρμοσμένων μαθηματικών]]. Στη στατιστική, η τυχαιότητα και η [[απροσδιοριστία]] ορίζονται στα πλαίσια της θεωρίας [[Πιθανότητα|πιθανοτήτων]]. Η πρακτική της στατιστικής περιλαμβάνει την σχεδίαση, συλλογή και ερμηνεία δεδομένων που προκύπτουν απο αβέβαιες παρατηρήσεις. Επειδή η στατιστική αποσκοπεί στην εξαγωγή των «καλύτερων» πληροφοριών απο τα διαθέσιμα δεδομένα, κατατάσσεται απο μερικούς σαν κλάδος της [[Θεωρία των αποφάσεων|θεωρίας των αποφάσεων]].
 
== Ετυμολογία ==
HΟ λέξηόρος ''στατιστική'' προέρχεταιείναι αρχαία ελληνική λέξη που ετυμολογείται από τητο αρχαίο ρήμα ''ίστημι'' και του εξ αυτού παραγώγου ρήματος ''στατίζω'' που σημαίνει τοποθετώ, ταξινομώ, συμπεραίνω. Παράγωγο δε και ο [[στατήρας]]. Τον όρο στατιστική αναφέρει ο [[Σωκράτης]] (Ξενοφώντας "Απομνημονεύματα") καθώς και ο [[Αριστοτέλης]] στο έργο του "Πολιτεία" απ΄ όπου και εισήλθε στη [[Λατινικά|λατινική γλώσσα]] στη φράση ''statisticum collegium'' (διάλεξη για υποθέσεις της πολιτείας), από την οποία προήρθε με τη σειρά της η [[ιταλική γλώσσα|Ιταλική]] λέξη ''statista'', που σημαίνει [[πολιτικός]], και η [[γερμανική γλώσσα|Γερμανική]] λέξη ''Statistik'', η οποία αρχικά αναφερόταν στην ανάλυση των δεδομένων για την πολιτεία. ΠήρεΤη τηνσύγχρονη γενική έννοια της συλλογής και ταξινόμησης δεδομένων γενικάφέρεται να έλαβε στις αρχές του δεκάτου ένατου αιώνα.
 
==Ιστορία==
Η Στατιστική ως έννοια εμφανίζεται από τους μυθικούς χρόνους από της πρώτης δημιουργίας οργανωμένων κοινωνιών. Μια πρώτη γραφή στατιστικής μορφής είναι ο κατάλογος των πλοίων στον Τρωικό πόλεμο από τον [[Όμηρος|Όμηρο]]. Πρώτη ιστορική συλλογή καθαρά στατιστικών στοιχείων θεωρείται η απογραφή πληθυσμού από τον Αυτοκράτορα της Κίνας Γιάο (Yao) το 2238 π.Χ. Στοιχειώδεις τέτοιες απογραφές είχαν πραγματοποιήσει και άλλοι αρχαίοι λαοί όπως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Πέρσες οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι με χαρακτηριστικότερη την απογραφή του Οκταβιανού του Αυγούστου.<br />
 
Στην [[αρχαιότητα]] πρώτος στόχος συλλογής στατιστικών στοιχείων ήταν η στράτευση και η φορολόγηση τόσο των πολιτών όσο και ολόκληρων πόλεων, π.χ. των σατραπειών της Περσίας, πόλεων της "Αθηναϊκής Συμμαχίας" κ.λπ. Χαρακτηριστική ήταν και η κοινωνική διάρθρωση της αρχαίας Αθήνας στην [[Αρχαϊκή εποχή]] λαμβάνοντας υπόψη ως στατιστικά στοιχεία τον [[μέδιμνος|μέδιμνο]] και τον [[ίππος|ίππο]].
Η πρώτη στατιστική γραφή εντοπίζεται σε βιβλίο του 9ου αιώνα με τον τίτλο "Κροπτογραφημένα μηνύματα", συγγραφή του [[Al-Kindi]] (801–873 π.χ).Στο βιβλίο του,[[Al-Kindi]] έδωσε αναλυτική περιγραφή πώς χρησιμοποιείται η στατιστική και [[ανάλυση συχνότητας]] ώστε να δημιουργεί κάποιος κρυπτογραφημένα μηνύματα, αυτό υπήρξε το ορόσημο για τη γέννηση της στατιστικής και κρυπτανάλυσης.<ref name=sim2000>{{cite book|last=Singh|first=Simon|title=The code book : the science of secrecy from ancient Egypt to quantum cryptography|year=2000|publisher=Anchor Books|location=New York|isbn=0385495323|edition=1st Anchor Books}}</ref><ref name=ibr1992>[[Ibrahim A. Al-Kadi]] "The origins of cryptology: The Arab contributions”, ''[[Cryptologia]]'', 16(2) (April 1992) pp. 97–126.</ref>
Η πρώτη στατιστική γραφή εντοπίζεται σε βιβλίο του 9ου αιώνα με τον τίτλο "Κροπτογραφημένα μηνύματα", συγγραφή του [[Al-Kindi]] (801–873 π.χ). Στο βιβλίο του,[[Al-Kindi]] έδωσε αναλυτική περιγραφή πώς χρησιμοποιείται η στατιστική και [[ανάλυση συχνότητας]] ώστε να δημιουργεί κάποιος κρυπτογραφημένα μηνύματα, αυτό υπήρξε το ορόσημο για τη γέννηση της στατιστικής και κρυπτανάλυσης.<ref name=sim2000>{{cite book|last=Singh|first=Simon|title=The code book : the science of secrecy from ancient Egypt to quantum cryptography|year=2000|publisher=Anchor Books|location=New York|isbn=0385495323|edition=1st Anchor Books}}</ref><ref name=ibr1992>[[Ibrahim A. Al-Kadi]] "The origins of cryptology: The Arab contributions”, ''[[Cryptologia]]'', 16(2) (April 1992) pp. 97–126.</ref>
 
Μερικοί επιστήμονες θέτουν αφετηρία της στατιστικής το 1663, με τη έκδοση του βιβλίου ''Φυσικές και Πολιτικές παρατηρήσεις της Θνησιμότητας'' από τον