Κυτταρικός πυρήνας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
{{Commonscat|Cell nucleus}} |
Jim14 (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 2:
Ο πυρήνας είναι συνήθως το μεγαλύτερο οργανίδιο ενός κυττάρου. Έχει, συνήθως, σχήμα σφαιρικό ή ωοειδές και αποτελεί το ''κέντρο ελέγχου'' του κυττάρου. Εκεί βρίσκεται το γενετικό υλικό (DNA) στο οποίο είναι καταγραμμένες οι πληροφορίες για όλα τα χαρακτηριστικά του κυττάρου (δομικά και λειτουργικά). Ελέγχει τις κυτταρικές δραστηριότητες. Περιβάλλεται από διπλή μεμβράνη (πυρηνική) με ανοίγματα (πόρους), μέσω των οποίων γίνεται ανταλλαγή μορίων μεταξύ του πυρήνα και του υπόλοιπου κυττάρου. Τα περισσότερα σωματικά κύτταρα έχουν έναν απλό πυρήνα, μερικά (όπως τα ερυθροκύτταρα) δεν διαθέτουν πυρήνα (απύρηνα), ενώ άλλα (όπως αυτά που αποτελούν τις σκελετικές μυϊκές ίνες) έχουν περισσότερους από έναν (πολυπύρηνα).
==Ευκαρυωτικοί και Προκαρυωτικοί οργανισμοί==
== Πηγή ==▼
Ο πυρήνας αποτελεί το κριτήριο με το οποίο διαχωρίζονται οι οργανισμοί σε προκαρυωτικούς και ευκαρυωτικούς. Η παρουσία του πυρήνα είναι η αναγκαία και επαρκής συνθήκη ώστε να ονομαστεί ένα οργανισμός ως [[ευκαρυωτικός]], ενώ η απουσία του χαρακτηρίζει τους [[προκαρυωτικοί|προκαρυωτικούς]] οργανισμούς. Η κατηγορία των ευκαρυωτικών οργανισμών περιλαμβάνει όλους τους πολυκύτταρους οργανισμούς, καθώς μόνο τα ευκαρυωτικά κύτταρα μπορούν να συνεργαστούν ώστε να δημιουργηθούν οργανισμοί με περισσότερα του ενός κύτταρα. Όλα τα ζώα, τα φυτά, οι μύκητες (πολυκύτταροι και μονοκύτταροι) και τα πρωτόζωα ανήκουν στην παραπάνω κατηγορία. Η δημιουργία πυρήνα ήταν απαραίτητη για τους πολυκύτταρους οργανισμούς ώστε να προστατευτεί το [[DNA]] τους, από τις διάφορες φθορές που θα μουρούσε να υποστεί.
Μαυρικάκη Ε., Γκούβρα Μ., Καμπούρη Α. Βιολογία Γ' Γυμνασίου, ΟΕΔΒ, 2009▼
Αντίθετα προκαρυωτικοί οργανισμοί είναι τα [βακτήριο|βακτήρια]], που δεν έχουν πυρήνα ούτε μεμβρανώδη οργανίδια, τα οποία χαρακτηρίζουν τα ευκαρυωτικά κύτταρα. Το [[βακτηριακό DNA]] είναι ένα δίκλωνο κυκλικό μόριο που δεν περιβάλλεται από μεμβράνη ώστε να σχηματιστεί πυρήνας. Το μόριο αυτό βρίσκεται σε μια συγκεκριμένη περιοχή του κυτταροπλάσματος που ονομάζεται '''πυρηνοειδές''' ή '''πυρηνική περιοχή'''. Συχνά συνδέεται με την κυτταρική μεμβράνη ώστε να σταθεροποιηθεί περαιτέρω.
==Φυσικές ιδιότητες και ανακάλυψη==
Ο πυρήνας έχει σχήμα σφαιρικό ή ωοειδές. Η [[διάμετρος]] του είναι περίπου 6 μικρόμετρα, ενώ καταλαμβάνει περίπου το 10% του όγκου του κυττάρου. Το μεγάλο μέγεθος του τον καθιστά ως το μεγαλύτερο κυτταρικό οργανίδιο, αλλά και το μόνο που μπορεί να παρατηρηθεί με το [[φωτονικό μικροσκόπιο]]. Το μεγάλο του μέγεθος βοήθησε τους επιστήμονες να τον παρατηρήσουν πρώτο σε σχέση με τα υπόλοιπα κυτταρικά οργανίδια. Συγκεκριμένα στο τέλος του δέκατου έβδομου αιώνα ο Ολλανδός Antonie van Leeuwenhoek (1632 – 1723) ήταν ο πρώτος που παρατήρησε πυρήνα σε κύτταρα σολομού. Ωστόσο η λειτουργία του πυρήνα ανακαλύφθηκε αιώνες αργότερα.
Στον πυρήνα εντοπίζονται οι παρακάτω δομές:
===Πυρηνική μεμβράνη===
Ο πυρήνας περιβάλλεται από διπλή μεμβράνη που ονομάζεται ''πυρηνική μεμβράνη'' ή ''πυρηνικό περίβλημα''. Η εξωτερική μεμβράνη αποτελεί συνέχεια της μεμβράνης του [[ενδοπλασματικό δίκτυο|ενδοπλασματικού δικτύου]]. Η επικοινωνία μεταξύ του πυρήνα και του κυτταροπλάσματος επιτυγχάνεται με την βοήθεια των πυρηνικών πόρων, που διαθέτει η πυρηνική μεμβράνη. Οι πόροι αυτοί μεταφέρουν διάφορα μόρια από και προς τον πυρήνα με '''ενεργό μεταφορά''' χρησιμοποιώντας την ενέργεια που απελευθερώνει η υδρόλυση του [[ATP]].
▲== Δομή του πυρήνα ==
*[[πυρηνίσκος]]:
::*[[DNA]]
Γραμμή 12 ⟶ 21 :
*[[Χρωματίνη]], [[χρωματόσωμα|χρωμοσώματα]]
*Πυρηνόπλασμα
▲== Πηγή ==
▲Μαυρικάκη Ε., Γκούβρα Μ., Καμπούρη Α. Βιολογία Γ' Γυμνασίου, ΟΕΔΒ, 2009
{{Commonscat|Cell nucleus}}
| |||