Λίμνη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ως '''λίμνη''' νοείται ο [[υγροβιότοπος]] που αποτελείται από μάζες [[νερό|νερού]], γλυκού ή αλμυρού, αλλά και γενικότερα μάζες υγρού (πχ. [[μεθάνιο]]), συγκεντρωμένες σε κοιλότητες της επιφάνειας της [[Γη|γης]], φαινομενικά στάσιμες και χωρίς άμεση επικοινωνία με τη [[θάλασσα]]. Τα βάθη των λιμνών είναι σχετικά μικρά σε σχέση με των Ωκεανών και των ΘαλασσωνΘαλασσών.

Αν και δεν είναι δυνατό να προσδιοριστεί με ακρίβεια πόσο νερό χρειάζεται για να χαρακτηριστεί λίμνη, ωστόσο πρέπει ν' αποκλειστούν οι πολύ περιορισμένες ποσότητες νερού καθώς και οι εκτεταμένες ποσότητες νερού μικρού βάθους όπως π.χ τα έλη. Στα υγρά κλίματα οι λίμνες έχουν σχεδόν πάντα γλυκό νερό ενώ στα ξηρά κλίματα η ισχυρή εξάτμιση κάνει ώστε τα νερά των λιμνών να εμπλουτίζονται σε ΝaCl, Νa2 SΟ4Νa₂SΟ₄, Νa2CΟ3 κ.λπ.Νa₂CΟ₃ και έχουμεάλλα τότε[[άλας|άλατα]] τιςοπότε προκύπτουν οι αλμυρές λίμνες. Οι πολύ μεγάλες λίμνες, όπως π.χ η Κασπία, λέγονταιαποκαλούνται και θάλασσες. Στις λίμνες περιλαμβάνονται και αυτές που δημιουργούνται τεχνητά με την κατασκευή φραγμάτων. Τα νερά των λιμνών προέρχονται από τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα αλλά κι από τις πηγές που αναβλύζουν μέσα σ' αυτές και από τα υδάτινα ρεύματα που εκβάλλουν σ'σε αυτές.

Η μελέτη των λιμνών, δηλαδή των νερών και των κοιλοτήτων του εδάφους που τα περιέχουν, αποτελεί ιδιαίτερο κλάδο της Φυσικής Γεωγραφίας, τη [[Λιμνολογία]].

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι κατάταξης των λιμνών, αλλά η πιο συνηθισμένη κατάταξη είναι αυτή που τις διακρίνει ανάλογα με τον τρόπο γέννησήςδημιουργίας τους και για την ακρίβεια τον τρόπο γέννησηςδημιουργίας της κοιλότητας που περιέχει τα νερά τους. Σύμφωνα με αυτό το χαρακτηριστικό, οι λίμνες μπορούν να καταταχθούνκαταταγούν με τους εξής τρόπους.

Στις* [[καρστική λίμνη|καρστικέςΚαρστικές λίμνες]] που καταλαμβάνουν κοιλότητες που οφείλονται σε [[καρστική αποσάθρωση]] των πετρωμάτων όπως πόλγες, δολίνες, ουβάλες. Οι καρστικές λίμνες είναι πολύ συνηθισμένες στα Βαλκάνια και συχνά είναι περιοδικές. Επίσης σ' αυτού του είδους τις λίμνες απουσιάζουν σχεδόν πάντα οι επιφανειακοί αγωγοί διαρροής, ενώ υπάρχει πάντα μια υπόγεια διαρροή.

Τις* [[τεκτονικέςΤεκτονικές λίμνες]] που καταλαμβάνουν τις κοιλότητες που δημιουργήθηκαν από τεκτονικές κινήσεις. Αυτές οι λίμνες συνήθως είναι επιμηκυσμένες, με σχεδόν παράλληλες όχθες, σημαντική έκταση και βάθος. Σ' αυτήν την κατηγορία ανήκει η λίμνη Ταγκανίκα και η λίμνη Βαϊκάλη.

Τις* [[ηφαιστειακέςΗφαιστειακές λίμνες]] καταλαμβάνουν τους κρατήρες σβησμένων ηφαιστείων ή τα βυθίσματα εμβρυωδών ηφαιστείων και σχηματίζονται όταν τα κατακρημνίσματα γεμίζουν ταχύτερα τον κρατήρα με νρεόνερό ταχύτερα από το ρυθμό που απομακρύνεται με την εξάτμιση. Στην περίπτωση που η λίμνη σχηματίζεται στις καλδέρες παλιών ηφαιστειακών κώνων τότε μπορεί να έχει σημαντικές διαστάσεις. Αν επαναληφτείεπαναληφθεί η ηφαιστειακή δραστηριότητα τότε ο νέος κώνος σχηματίζεται μέσα στη λίμνη ή το νέο ηφαιστειακό υλικό διαιρεί τη λίμνη σε μικρότερες. Οι λίμνες ηφαιστείων έχουν μικρές διαστάσεις, αλλά σχετικά μεγάλο βάθος.

Τις* φραγματογενήςΦραγματογενείς λίμνες ή λίμνες απόφραξης, που δημιουργούνται από το φραγμό μιας κοιλάδας από οποιοδήποτε λόγο. Είναι πολυάριθμες και με τη σειρά τους κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με τον τύπο του φράγματος. Οι λίμνες που δημιουργούνται από φραγμό κοιλάδων που οφείλεται στις προσχώσεις των ποταμών λέγονται και ποταμολίμνες. Τέτοιες λίμνες βρίσκονται στις Άλπεις, στα όρη Ιούρα κ.λπ. Στις φραγματογενείς λίμνες που προέρχονται από λιθώνες δίνεται και το όνομα λιθωνολίμνες. Οι λίμνες που ανήκουν σ' αυτήν την κατηγορία είναι πολυάριθμες στις Άλπεις και στη Β. Ευρώπη. Σύμφωνα όμως με άλλους επιστήμονες, αυτές οι τελευταίες λίμνες υπάγονται στην κατηγορία των λιμνών παγετικής ανόρυξης. Λίμνες απόφραξης μπορούν να σχηματιστούν κι από ρεύματα λάβας, από αμμώδεις θίνες, παράκτιες λουρίδες που αποκόβουν μικρά τμήματα θάλασσας κατολισθήσεις ή και από ανθρωπογενηανθρωπογενή [[φράγμα]]τα. Στην τελευταία περίπτωση η λίμνη ονομάζεται τεχνητή.

Τις* λίμνεςΛίμνες παγετωνικής ανόρυξης που σχηματίζονται στις κοιλάδες που έχουν διαβρωθεί από παγετώνες από την τήξη των πάγων. Τα νερά που συγκεντρώνονται έτσι δε βρίσκουν διέξοδο προς χαμηλότερα σημεία γιατί οι κοιλάδες προς τα κάτω φράζονται από τα υλικά που έχουν μεταφέρει οι παγετώνες. Άλλοι επιστήμονες, ως λίμνες παγετωνικής διάβρωσης χαρακτηρίζουν κι αυτές που σχηματίζονται στη ζώνη αρχικής συσσώρευσης του πάγου, οι οποίες είναι συνήθως στρογγυλές και περιορισμένης έκταση. Τέτοιες λίμνες είναι το σύμπλεγμα των [[Μεγάλες Λίμνες|μεγάλων λιμνών]] στη Βόρεια Αμερική.

Τις* λίμνεςΛίμνες προσχωσιγενών πεδιάδων που σχηματίζονται στα βαθύτερα σημεία των κοιλάδων των μεγάλων ποταμών και είναι μικρού βάθους και περιορισμένης έκτασης. Επίσης μπορεί να προέρχονται από την αποκοπή μαιάνδων και σ' αυτήν την περίπτωση έχουν σχήμα πετάλων. Τέτοιου είδους λίμνες είναι πολύ συνηθισμένες στην πεδιάδα του Μισισιπή.

ΣτιςΛίμνες λίμνες- λείψανα: Σε αυτέ κατατάσσονται οι λίμνες που κάποτε αποτελούσαν μιαν ευρύτερη θαλάσσια λεκάνη ή μια μεγαλύτερη λίμνη.

Για τις λίμνες αυτές όπως π χ η Κασπία και η Αράλη που ήταν παλιότεραπαλαιότερα ενωμένες με τη Μαύρη θάλασσα είχε προταθεί ο όρος θαλασσολίμνες σε αντίθεση με τις υπόλοιπες που λέγονταν χερσαίες. Σε πολλές χώρες σήμερα αυτές οι λίμνες λέγονται «λίμνες λείψανα». Επίσης, λίμνες λείψανα μπορεί να προέρχονται από τη συρρίκνωση μεγαλύτερων λιμνών.

Με μια άλλη υποδιαίρεση οι λίμνες κατατάσσονται σε εξωγενείς και ενδογενείς όπου οι τελευταίες περιλαμβάνουν τις λίμνες πού σχηματίζονται σε κοιλώματα που προέρχονται από ρήξεις πτυχές και ηπειρογενετικές κινήσεις δηλ. τις τεκτονικές λίμνες. Άλλοι μελετητές πάλι συνδυάζουν τα γεωγραφικά κριτήρια, δηλαδή τα χαρακτηριστικά των περιοχών όπου υπάρχουν λίμνες με τα γεωλογικά κριτήρια δηλαδή τον τρόπο προέλευσης των κοιλωμάτων όπου σχηματίζονται οι λίμνες. Έτσι διακρίνουν λίμνες παγετικήςπαγετωνικής προέλευσης, λίμνες κοιλάδας, λίμνες πεδιάδας, λίμνες στεπών και ερήμων, λίμνες πηγών που αναβλύζουν, λίμνες ηφαιστείων, λίμνες υποπάγιες, λίμνες τεκτονικές και λίμνες παράκτιες. Τέλος οι λίμνες χωρίζονται σε ανοικτές και κλειστές. Αν τα νερά της λίμνης διαρρέουν προς μια χαμηλότερη περιοχή διαμέσου ενός ποταμού τότε η λίμνη λέγεται ανοιχτή. Αν αντίθετα οι μόνες απώλειες νερού της λίμνης είναι αυτές που οφείλονται στην εξάτμιση ή σε πιθανές διεισδύσεις του νερού στο έδαφος, τότε η λίμνη λέγεται κλειστή.

<!-- === Λίμνες ηφαιστείων.===

Καταλαμβάνουν τους κρατήρες σβησμένων ηφαιστείων ή τα βυθίσματα εμβρυωδών ηφαιστείων. Στην περίπτωση που η λίμνη σχηματίζεται στις καλδέρες παλιών ηφαιστειακών κώνων τότε μπορεί να έχει σημαντικές διαστάσεις. Αν επαναληφτείεπαναληφθεί η ηφαιστειακή δραστηριότητα τότε ο νέος κώνος σχηματίζεται μέσα στη λίμνη ή το νέο ηφαιστειακό υλικό διαιρεί τη λίμνη σε μικρότερες. Οι λίμνες ηφαιστείων έχουν μικρές διαστάσεις, αλλά σχετικά μεγάλο βάθος. Συνήθως ο βυθός των λιμνών ηφαιστείων αποτελείται από ηφαιστειακούς τόφφους διαπερωτούς που μετατρέπονται σε υδατοστεγή πετρώματα από την εξαλλοίωση που προκαλούν τα νερά. Στις λίμνες ηφαιστείων, η κρατηρολίμνες ανήκουν οι λίμνες Μπρατσιάνο, Μπολσένα, Αλμπάνο, οι λίμνες της περιοχής Φλεγκραίας, της Οβέρν στη Γαλλία κ.λπ.

Οι λίμνες καταλαμβάνουν περίπου το 2%, της έκτασης της χέρσου, με περιπτώσεις που ξεπερνάνεξεπερνούν και το 10% όπως στη ΦιλανδίαΦινλανδία. Η ζωή όμως των λιμνών είναι μάλλον χρονικά περιορισμένη. Τα κυριότερα αίτια εξαφάνισης των λιμνών είναι η πρόσχωση από τα ποτάμια που εκβάλλουν σ' αυτές, η ισχυρή εξάτμιση η διάβρωση της κοίτης του επιφανειακού αγωγού εκροής, η διεύρυνση των υπόγειων αγωγών διαρροής κ.λ.π. Χαρακτηριστικές κινήσεις των νερών των λιμνών είναι οι ταλαντώσεις που δημιουργούνται είτε από ισχυρούς ανέμους που διαταράσσουν την ισορροπία της μάζας νερού είτε από τη διαφορά ατμοσφαιρικής πίεσης στις άκρες της λίμνης.