Μάχη της Ναϊσσού: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:GothicInvasions 267-269-el.svg|thumb|right|Οι επιδρομές Γότθων και Ερούλων, το 267-269 μ.Χ., που κατέληξαν στη μάχη της Ναϊσσού]]
Η '''Μάχη της Ναϊσού''' έλαβε χώρα το 268 ή το 269 μ.Χ. ανάμεσα στους [[Γότθοι|Γότθους]] και τους [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαίους]], στην περιοχή της σημερινής [[Νις]] στη [[Σερβία]]., κατά τη βασιλεία του Γαλιηνού ή, πιθανότερα, του Καλύδιου Β' Γοτθικού.
 
== Προκαταρκτικά ==
Η μάχη συνέβη εξαιτίας δύο μαζικών ναυτικών εισβολών [[Έρουλοι|Ερούλων]] και Γότθων σε ρωμαϊκό έδαφος, κατά τα έτη 267-269. Η πρώτη εισβολή, αυτή των Ερούλων, ξεκίνησε με λεηλασία πόλεων των δυτικών παραλίων του Ευξείνου Πόντου. Στη συνέχεια, οι Έρουλοι επιτέθηκαν ανεπιτυχώς στο [[Κωνσταντινούπολη|Βυζάντιο]] και την [[Κύζικος|Κύζικο]]. Αν και ηττήθηκαν από το ρωμαϊκό ναυτικό, κατάφεραν να περάσουν στο Αιγαίο όπου λεηλάτησαν τη Λήμνο και τη Σκύρο. Στη συνέχεια λεηλάτησαν την Κόρινθο, τη Σπάρτη, το Άργος και την Αθήνα από την οποία τους εκδίωξεςεκδίωξε η πολιτοφυλακή που οργάνωσε ο ιστορικός [[Δέξιππος]]. Απωθούμενοι προς βορρά, οι Έρουλοι συνάντησαν τον στρατό του επερχόμενου αυτοκράτορα [[Γαλιηνού]], από τον οποίο ηττήθηκαν στη μάχη του ποταμού Νέσσου (Νέστου), και συνθηκολόγησαν με τους Ρωμαίους. Στη συνέχεια, ο Γαλιηνός αναχώρησε βιαστικά για την Ιταλία, προκειμένου να αντιμετωπίσει τον στασιαστή στρατηγό [[Αυρίολος|Αυρίολο]]. Τελικά, το καλοκαίρι του 268, ο Γαλιηνός δολοφονήθηκε από αξιωματικούς του ενώ πολιορκούσε το Μεδιόλανο (μιλάνο[[Μιλάνο]]) το οποίο κρατούσε ο Αυρίολος.
 
Εν τω μεταξύ είχε αρχίσει η 2η, και μεγαλύτερη, εισβολή από Γότθους μαζί με [[Γέπιδες]], Έρουλους και άλλους λαούς. Οι δυνάμεις των εισβολέων αριθμούσαν 2.000–6.000 πλοία και 325.000 άνδρες, κατά μεταγενέστερες πάντα πηγές οι οποίες πιθανώς υπερβάλλουν σοβαρά στις εκτιμήσεις αυτές, Οι εισβολείς επιτέθηκαν ανεπιτυχώς σε πόλεις των δυτικών παραλίων του Ευξείνου Πόντου όπως η [[Τόμις]] και η Μαρκιανόπολη[[Μαρκιανούπολη]]. Μετά από επίθεση εναντίον του Βυζαντίου και της Χρυσούπολης[[Χρυσούπολη]]ς, ο στόλος των εισβολέων καταστράφηκε εν μέρει είτε κατά τη διέλευση από την τρικυμιώδη Προποντίδα είτε από επιτυχή επίθεση του ρωμαϊκού ναυτικού. Και πάλι όμως οι εισβολείς κατάφεραν να περάσουν στο Αιγαίο όπου ένα απόσπασμά τους έφτασε μέχρι την [[Κρήτη]] και τη [[Ρόδος|Ρόδο]]. Το κύριο σώμα των εισβολέων πολιόρκησε τη [[Θεσσαλονίκη]] και την Κασσάνδρα τις οποίες έφτασαν πολύ κοντά στο να τις καταλάβουν. Στο άκουσμα όμως της προσέγγισης του στρατύ του νέου αυτοκράτορα, [[Κλαύδιος Β' Γοτθικός|Κλαύδιου ΓΒ' του Γοτθικού]], οι εισβολείς εγκατέλειψαν αυτές τις πολιορκίες και πορεύθηκαν προς το εσωτερικό της Βαλκανικής χερσονήσου, αφού λεηλάτησαν την [[Πελαγονία]] και τη Δοβηρό ([[Παιονία]];).
 
== Η μάχη ==
Ο ρωμαϊκός στρατός, ερχόμενος από τα βόρεια, συνάντησε τουςΓότθους κοντά στη Ναϊσσό, κατά πάσα πιθανότητα το 269. Η μάχη ήταν αιματηρή με πολλές απώλειες και από τις δύο πλευρές. Στο κρισιμότερο σημείο της, οι Γότθοι έπεσαν σε ενέδρα των Ρωμαίων οι οποίοι προηγουμένως είχαν υποκριθεί πως τρέπονται σε φυγή. Είναι πιθανό πως ο μετέπειτα αυτοκράτορας Αυρηλιανός, επικεφαλής του ιππικού κατά τη βασιλεία του Κλαυδίου, ήταν αυτός που ηγήθηκε της τελικής επίθεσης των Ρωμαίων. Κατά τον [[Ζώσιμος|Ζώσιμο]], Οι απώλειες των Γότθων ήταν περίπου 50.000 νεκροί και αιχμάλωτοι.
Ο Gallienus οδήγησε μια δύναμη "ταχείας επέμβασης" αποτελούμενη κυρίως από ιππικό, της [[Πραιτωριανή Φρουρά|Πραιτωριανής Φρουράς]] και αποσπάσματα από διάφορες [[Λεγεώνα|λεγεώνες]].
 
Στο ξεκίνημα της μάχης το ρωμαϊκό Δαλματικό ιππικό νίκησε περί τους χίλιους Γότθους ιππείς. Στην κυρίως μάχη, οι Γότθοι βασιζόμενοι στην αριθμητική τους υπεροχή πίεσαν τη ρωμαϊκή παράταξη, η οποία όμως άντεξε και το ρωμαϊκό ιππικό αφού εύκολα επικράτησε του υποδεέστερου Γοτθικού, έπληξε το Γοτθικό πεζικό από τα νώτα. Οι Γότθοι προσπάθησαν να καλυφθούν στο οχυρωμένο στρατόπεδό τους, αλλά και πάλι το ρωμαϊκό ιππικό, με έφοδο, διέλυσε κάθε προσπάθεια για άμυνα. Από το χάος που επικράτησε σφαγιάστηκαν μεταξύ 30 και 50 χιλιάδων Γότθοι, κατά τις πηγές, χωρίς να υπολογίζονται οι χιλιάδες αιχμάλωτοι.
 
== Επίλογος ==
Μεγάλος αριθμός Γότθων αμύνθηκε πίσω από την οχυρωματική γραμμή τους από άμαξες και στη συνέχεια διέφυγε προς τη Μακεδονία. Σύντομα, πολλοί από τους ειβολείς, μαζί με τα υποζύγιά τους, πέθαναν, ταλαιπωρημένοι από τις στερήσεις και την παρενόχληση από το ρωμαϊκό ιππικό. Οι Ρωμαίοι τους καταδίωξαν μεθοδικά και κατάφεραν να τους περικυκλωσουν στο όρος Αίμος. Εκεί μια επιδυμία έπληξε τους παγιδευμένους Γότθους οι οποίοι όμως κατάφεραν να ξεφύγουν από τον κλοιό, μετά από αιματηρή μάχη. Οι Ρωμαίοι συνέχισαν όμως να τους καταδιώκουν και τελικά τους εξανάγκασαν σε παράδοση. Οι αιχμάλωτοι ενσωματώθηκαν στον ρωμαϊκό στρατό ή έγιναν καλλιεργητές γης (κολονοί). Οι επιβαίνοντες στον πειρατικό στόλο, ο οποίος επιτέθηκε ανεπιτυχώς στην Κρήτη και τη Ρόδο, υποχώρησαν επίσης και πολλοί από αυτούς είχαν την ίδια τύχη με τους άλλους εισβολείς. Όμως η επιδημία έπληξε και τους ίδιους τους Ρωμαίους. Θύμα της επιδημίας ήταν και ο αυτοκράτορας Κλαύδιος, ο οποίος πέθανε εξ αιτίας της το 270.
 
Τα προβλήματα της αυτοκρατορίας στην Ανατολή, όπου η Ζηνοβία της Παλμύρας είχε καταλάβει πολλές επαρχίες και στη Δύση, όπου μεγάλο τμήμα είχε αποσχιστεί επίσης, ήταν τέτοια που η νίκη της Ναϊσσού μόνο ως προσωρινή ανακούφιση μπορούσε να λειτουργήσει για τους Ρωμαίους. Αν και οι Γότθοι νικήθηκαν, η γοτθική απειλή δεν εξαφανίστηκε έως ότου, το 271, όταν ο αυτοκράτορας [[Αυρηλιανός]] ολοκλήρωσεαπώθησε τηνμια εκδίωξηακόμη από τα ρωμαϊκά εδάφη καιγοτθική τωνεισβολή τελευταίωνστα ΓότθωνΒαλκάνια. Τότε εγκαταλείφθηκε οριστικά η επαρχία της Δακίας και το σύνορο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας επανήλθε στον ποταμό Δούναβη. Αρκετοί Γότθοι, από τους αιχμάλωτους της μάχης, υπηρέτησαν αργότερα στον ρωμαϊκό στρατό.
 
{{ενσωμάτωση κειμένου|en|Battle of Naissus}}