Άλωση της Τριπολιτσάς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον Skylax30 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρήστης:Kaloger...
Pagaeos (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 16:
| απώλειες2 = από διάφορες πηγές μεταξύ 6.000 και 32.000 άμαχοι + 8.000 περίπου ενόπλων μετά τη φυγή των Αρβανιτών
}}
'''Άλωση της Τριπολιτσάς''', '''σφαγή της Τριπολιτσάς'''<ref>Οι Έλληνες επαναστατημένοι σφαγίασαν του μουσουλμάνους χωρίς να λαμβάνουν υπόψιν τους φύλο ή ηλικία, καθώς πίστευαν ότι δεν υπάρχει χώρος για μουσουλμάνους σε μια ανεξάρτητη Ελλάδα. Βλ 1. Nations, Nationalism, and Violence in the Balkans, DOI:10.1093/acprof:oso/9780199299058.003.0001 σ. 16 στο Mark Biondich, ''The Balkans: Revolution, War, and Political Violence since 1878''.</ref><ref>[http://books.google.gr/books?id=h5_tSnygvbIC&pg=PA1139&lpg=PA1139&dq=massacre+of+tripolitsa&source=bl&ots=XZWltgLw6L&sig=CoIKVIqCTZ3V_AQaZ5TSOU2s4hg&hl=el&sa=X&ei=LUnoUL-RKsb44QShnYGoDQ&ved=0CFQQ6AEwBDgK#v=onepage&q=massacre%20of%20tripolitsa&f=false Spencer C. Tucker (Editor) ''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', ISBN 1851096671, σ. 1139.</ref> ή '''Απελευθέρωση της Τριπολιτσάς'''<ref>[http://www.giorgos-katralis.gr/anouncements/010_en.pdf Katralis F. George, Symphonic work for Orchestra, No. 37 (Musical representation of the Liberation of Tripolitsa)]</ref><ref>[http://neoskosmos.com/news/el/node/26606 Αλεξόπουλος Δημήτριος (2012) "191η Επέτειος της Απελευθέρωσης της Τριπολιτσάς".]</ref><ref>[http://arkadiko.blogspot.gr/2009/10/blog-post_14.html Κωστάρας Ι. Νίκος (2009) Η Απελευθέρωση της Τριπολιτσάς, Αρκαδικό Βήμα.]</ref> ονομάζεται ΄στη νεότερη ελληνική ιστορία η κατάληψη της πόλης της [[Τρίπολη Αρκαδίας|Τρίπολης]] στις [[23 Σεπτεμβρίου]] [[1821]], έξι μήνες μετά από την έναρξη της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάστασης του 1821]]. Η η πόλη κατελήφθη από τον άτακτο στρατό των Ελλήνων κάτω από την αρχηγία του [[Θεόδωρος Κολοκοτρώνης|Θεόδωρου Κολοκοτρώνη]] και η σφαγή μεγάλου αριθμού [[Τουρκία|Τούρκων]] αλλά και των [[Εβραίοι|Εβραίων]] κατοίκων της που ακολούθησε αμέσως μετά. Σύμφωνα με άρθρο της ''Le Constitutionnel'' είχε προηγηθεί δολοφονία των Ελλήνων ομήρων που κρατούσαν οι Τούρκοι στην πόλη..<ref>[http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6503884/f2.image Εφημερίδα Le Constitutionnel (Γαλλία) , 18 Δεκ. 1821, σελ. 2, αριστ. στήλη.) </ref>
 
Η πολιορκία (από τις αρχές Ιουνίου 1821) και η άλωση (23 Σεπεμβρίου 1821)<ref>κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο</ref> της Τριπολιτσάς αποτέλεσαν καθοριστικό σταθμό στην πορεία της Ελληνικής Επανάστασης, δεδομένου ότι είχαν ως αποτέλεσμα την σταθεροποίησή της και την επικράτηση των Ελλήνων σε όλη την Πελοπόννησο, πλην ορισμένων φρουρίων.
Γραμμή 162:
 
== Μεταγενέστερες αναφορές ==
 
+
Δεδομένου ότι οι Αλβανοί εν γένει θεωρούνταν προσκείμενοι στον Αλή πασά των Ιωαννίνων, Σουλιώτες απεσταλμένοι -σύμμαχοι πλέον του Αλή- πρότειναν να συναφθεί χωριστή συμφωνία με τους Αλβανούς της Τριπολιτσάς. Έτσι και η άμυνα της πόλης θα αποδυναμωνόταν και ο Αλής θα ενισχυόταν απ’ αυτούς στον αγώνα του κατά των σουλτανικών στρατευμάτων, προς όφελος της Επανάστασης.
Η σφαγή που επακολούθησε της άλωσης της Τριπολιτσάς δεν αντιμετωπίστηκε με ενιαίο τρόπο από την επίσημη ιστοριογραφία του ελληνικού κράτους σε ότι αφορά τουλάχιστον τα σχολικά βιβλία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: σε κάποιες περιπτώσεις δεν υπήρχαν αναφορές σε αυτήν<ref>Ενδεικτικά αναφέρουμε: Ιστορία Νεότερη-Σύγχρονη Γ'Γυμνασίου, Αθήνα: Οργανισμός Εκδόσεων σχολικών βιβλίων, 1989, σελ. 188, Ιστορία Στ' Δημοτικού, Στα νεότερα και σύγχρονα χρόνια, Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών βιβλίων, Αθήνα, 2006, 44.</ref>, ενώ σε μία περίπτωση υπήρξε λεπτομερής καταγραφή των περιστατικών<ref>Ιστορία Νεώτερη και Σύγχρονη (1789-1909), Γ' Λυκείου, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1992, 89.</ref>.
Ξένοι ιστορικοί υποστήριξαν ότι υπήρχε σχέδιο εθνοκάθαρσης<ref>Βλ. και [http://epohi.gr/2632006_social_tripolitsa.htm 25η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 Η Άλωση της Τριπολιτσάς ως ιστορικό δράμα εθνοκάθαρσης]</ref>, όπως ο ιστορικός [[Τζορτζ Φίνλεϊ]] που αναφέρει ότι η εξόντωση των Μουσουλμάνων στις αστικές περιοχές ήταν το αποτέλεσμα προμελετημένου σχεδίου και προήλθε από τις συστάσεις ανθρώπων των γραμμάτων παρά από τα εκδικητικά συναισθήματα του λαού<ref>George Finlay, ''History of the Greek Revolution and the Reign of King Otho'', by H. F. Tozer (ed.), Clarendon Press, Oxford, 1877 Reprint London 1971, 152 ISBN 900834 12 9.</ref> Με τη σειρά του ο William St. Clair, αναφερόμενος και στα γεγονότα της Κωνσταντινούπολης κ.ά., έγραψε πως ''"Η φρικαλεότητα απαντάτο με φρικαλεότητα, καθώς Έλληνες και Τούρκοι χτυπούσαν χωρίς έλεος τους ανυπεράσπιστους γείτονές τους. Το όργιο της [[γενοκτονία]]ς σταμάτησε στην Πελοπόννησο μόνον όταν δεν υπήρχαν πλέον Τούρκοι για να σκοτωθούν"''<ref>[http://books.google.gr/books?id=NphFnF2RRKUC&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=genocide&f=false William St Clair, ''That Greece Might Still Be Free: The Philhellenes in the War of Independence''. Open Book Publishers, Cambridge, 2008. σ. 12.]</ref>.
Οι Έλληνες δέχθηκαν ευχαρίστως το σχέδιο και οι Αλβανοί επίσης. Ο Ελμάσμπεης ήλθε σε συμφωνία με τον Κολοκοτρώνη : οι Αλβανοί θα έφευγαν με τα όπλα τους και όλη τους την αποσκευή, τα χαρέμια των πασάδων και τους επισημότερους Τούρκους, τον Κεχαγιάμπεη δηλαδή, τον καϊμακάμη, τον καδή καθώς και με μερικούς άλλους που δεν ήταν Πελοποννήσιοι. Υπόσχονταν δε να πολεμήσουν κατά του σουλτάνου μόλις επέστρεφαν ασφαλείς στην Ήπειρο. Δόθηκαν όμηροι από πλευράς Κολοκοτρώνη και Κανέλλου Δεληγιάννη.<ref>Φιλήμων Δ΄ 215-217</ref>
Ακουθώντας την πάγια τακτική της εποχής για αιτιολόγηση των γεγονότων στα μάτια της [[Ευρώπη|Ευρώπης]], ο εκδότης Άμπραχαμ Τζον Βάλπρι (Abraham John Valpy) θεωρεί ότι ''"το πιο βάρβαρο απ’ όλα...είναι η προσπάθεια μερικών να εξομοιώσουν το ελληνικό χαρακτηριστικό της "συστηματικής σκληρότητας", όπως το λένε, με εκείνο των ίδιων των Τούρκων, και για το λόγο αυτό αναφέρονται συνεχώς στην ιστορία των βαρβαροτήτων που πραγματοποιήθηκαν στην Τριπολιτσά...Εάν μιλάμε για συστηματικές σκληρότητες, δεν θα πρέπει να δώσουμε προσοχή τόσο στις φρικτές πράξεις του πολέμου, αν και είναι τρομερές, όσο σε εκείνες που για τέσσερις συνεχείς αιώνες εφαρμόσθηκαν μονομερώς ενάντια στα αθώα θύματά τους"''<ref>Abraham John Valpy, ''The Pamphleteer'', Great Britain Politics and government Periodicals, 1822, 182</ref>.
 
Όταν έμαθαν οι εντόπιοι Τούρκοι την συμφωνία των Αλβανών, πανικοβλήθηκαν. Οι Αλβανοί και οι Ασιάτες θα έφευγαν και θα έμεναν μόνοι, αυτοί και οι οικογένειές τους, απέναντι στους επαναστάτες. Άγριες φιλονικίες με αλληλοπυροβολισμούς ξέσπασαν μεταξύ Αλβανών και Τούρκων,<ref>Raybaud Α΄ 458 - Pouqueville Γ΄ 201</ref> κι άρχισαν οι τελευταίοι να έρχονται σε συμφωνία με τους Έλληνες είτε μεμονωμένα είτε σε ομάδες, να βγαίνουν από την πόλη και να δηλώνουν ότι παραδίνονται στους γνωρίμους τους, με τις οικογένειες και τα αγαθά τους.<ref>Φιλήμων Δ΄200 και 218. - Φωτάκος Α΄165. Κατά τον Φωτάκο, ό.π., οι Έλληνες δεν τους δέχονταν, για να υποχρεωθούν οι πολιορκημένοι να παραδοθούν λόγω έλλειψης τροφών.</ref>
Και όπως ο J. Irving Manatt θεωρεί: ''"η ελληνική προσπάθεια δεν μπορεί ποτέ να γίνει κατανοητή χωρίς παραστατική εξέταση τετρακοσίων ετών τουρκικής κυριαρχίας"''. Ήταν ''"το φυσιολογικό αποτέλεσμα της εμπειρίας τετρακοσίων ετών υπό τους μουσουλμάνους, της υποταγής των Ελλήνων στο ελληνικό έδαφος σε μια χούφτα αλλοδαπών κατακτητών, εκ διαμέτρου αντίθετων στη φυλή τη θρησκεία και τον πολιτισμό, οι οποίοι στραγγίζουν το καλύτερο αίμα τους για την ικανοποίηση του πάθους τους για άναρχη δύναμη και την επιβολή της, έως ότου ωριμάζει η συσσωρευμένη καταπίεση με αναπόφευκτη συγκομιδή μια εθνική βεντέτα. Μόλις δοθεί το ιστορικό υπόβαθρο, βλέπουμε ότι εκ φύσεως μια ελληνική έγερση σήμανε έναν πόλεμο εξολόθρευσης"''<ref>J. Irving Manatt, σχόλιο στο ''The War of Greek Independence'' του W. Alison Phillips, ''The American Historical Review'', Vol. 3, No. 3. (Apr., 1898), σελ. 538</ref><ref>Edward Mead Earle, «American Interest in the Greek Cause, 1821-1827», ''The American Historical Review'', vol. 33, n° 1 (Octobre, 1927), 6.</ref>.
Αλλά και από πλευράς Ελλήνων υπήρχαν έντονα παράπονα. Έβλεπαν ότι τα αναμενόμενα λάφυρα, και πρωτίστως οι θησαυροί των Αλβανών, έφευγαν από τα χέρια τους.<ref>Raybaud Α΄ 459 - Pouqueville Γ΄ 201</ref>
Πιθανώς ερμηνεύσιμη αλλά αδικαιολόγητη χαρακτηρίζει τη σφαγή ο [[Έλληνες|Έλληνας]] ιστορικός [[Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος|Κ. Παπαρρηγόπουλος]], ο οποίος γράφει στην ''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'': «''Συνέβη σφαγή ανωφελής και ανηλεής πολλών χιλιάδων οσμανιδών''»<ref>''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', τ. 6, Αθήνα, 1932, 53</ref>. Λίγο πιο κάτω σελ. 57 αναφέρει πώς «''ημπορεί ίσως να εξηγηθή εκ του προαιωνίου μεταξύ των δύο φυλών και θρησκειών πάθους, αλλά να δικαιολογηθή δεν επιτρέπεται''».
Ουσιαστικά οι εχθροπραξίες είχαν σταματήσει. Πολλοί Έλληνες μπαινόβγαιναν στην πόλη είτε με επίσημη ιδιότητα είτε εξ ιδίας πρωτοβουλίας. Άλλοι ως όμηροι, άλλοι για την καταγραφή και την διανομή της κινητής περιουσίας των Τούρκων και άλλοι για να φρουρήσουν τα σπίτια των Οθωμανών αρχόντων ύστερα από παράκλησή τους.<ref>Δεληγιάννης 268-269 - Παπατσώνης 68</ref> Οι Τούρκοι παρέδιδαν στους Έλληνες πολύτιμα αντικείμενα είτε ως ανταμοιβή της μελλοντικής προστασίας τους είτε προς φύλσξιν.<ref>Φωτάκος Α΄ 165 – Παπατσώνης 68</ref>
 
==Συνέπειες==
Γραμμή 208 ⟶ 194 :
 
Η πολιορκία και άλωση της Τριπολιτσάς αναφέρεται σε διάφορα δημοτικά τραγούδια και παραλλαγές τους. Το παρακάτω βρίσκεται στη συλλογή του [[Κλωντ Φωριέλ|C. Fauriel]] του 1824-1825.<ref>Fauriel Claude, ''Ελληνικά δημοτικά τραγούδια,'', Α', Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2η έκδ., Ηράκλειο, 1999, σελ. 229 – 232.</ref>
 
::ΑΛΩΣΙΣ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΑΣ
:Ήταν ημέρα βροχερή και νύχτα χιονισμένη,
:όταν για την Τριπολιτσάν εκίνησ’ ο Κιαμίλης.
:Νύχτα σελώνει τ’ άλογο, νύχτα το καλιγώνει
:και εις το δρόμο το Θεό παρακαλεί και λέει:
:Θεέ μ’ εκεί τους προεστούς, εκεί τους δεσποτάδες
:να εύρω, στο κεφάλι τους να πάρουν τους ραγιάδες,
:να μην σηκώσουν άρματα και πάνε με τους κλέφτες.
:Σαν έφτασε, και οι Γραικοί επλάκωσαν το κάστρο,
:τους Τούρκους έκλεισαν στενά, βαριά τους πολεμούσαν.
:Κολοκοτρώνης φώναξεν από το μετερίζι:
:- Προσκύνησε, Κιαμίλπεη, στους Κολοκοτρωναίους,
:να σου χαρίσω τη ζωή εσέ και τα παιδιά σου,
:εσέ και τα χαρέμια σου κι’ όλην τη γενιά σου.
:- Μετά χαράς σας, Έλληνες, κι’ εσείς καπεταναίοι,
:ευθύς να προσκυνήσωμε στους Κολοκοτρωναίους.
:Μπουλούκπασης εφώναξε ν’ απάν’ από την τάμπια:
:- Δεν προσκυνούμε, ν’ άπιστοι, σ’ εσάς βρωμοραγιάδες!
:Έχουμε κάστρα δυνατά και βασιλιά στην Πόλη,
:έχουμ’ανδρείο στράτευμα και Τούρκους παλικάρια,
:που τρώνε πέντε στο σπαθί και δέκα στο τουφέκι,
:και δεκαπέντε στ’άλογο, διπλούς στο μετερίζι.
:- Τώρα να ιδήτε, φώναξε τότ’ ο Κολοκοτρώνης,
:να ιδήτ’ ελληνικά σπαθιά και κλέφτικα τουφέκια,
:πώς πολεμούν οι Έλληνες και πελεκούν τους Τούρκους!
:Τρίτη,Τετράδη, θλιβερή, Πέφτη φαρμακωμένη,
:Παρασκευή ξημέρωσε –ποτέ να μη ’χε φέξει–
:έβαλαν οι Γραικοί βουλή το Κάστρο να πατήσουν.
:Σαν αετοί επήδησαν, εμπήκαν σαν πετρίτες
:κι’ άδειασαν τα τουφέκια τους, τη λιανομπαταρία.
:Κολοκοτρώνης φώναξεν απ’ τ’ Αηγιωργιού την πόρτα:
:- Μολάτε τα τουφέκια σας, σύρετε τα σπαθιά σας,
:Βάλετε την Τουρκιάν εμπρός, σαν πρόβατα στη μάντρα.
:Τους πήγαν και τους έκλεισαν εις τη μεγάλη τάμπια.
:Απολογάτ’ο Κεχαγιάς, λέει στον Κολοκοτρώνη:
:Κάμε νισάφι στην Τουρκιά, κόψε πλην άφ’σε κιόλας!
:- Τι φλυαρείς, βρωμότουρκε, Τι λες παλιομουρτάτη,
:Νισάφι έκαμες εσύ εις την πικρή Βοστίτσα,
:όπ’ έσφαξες τ’ αδέλφια μας και όλους τους δικούς μας.
 
Στην πολιορκία της Τριπολιτσάς αναφέρεται και το διαδεδομένο
:Σαράντα παλληκάρια από τη Λειβαδιά
:Πάνε για να πατήσουνε τη Τριπολιτσά
 
Πιστεύεται ότι η Λειβαδιά που αναφέρει το τραγούδι δεν είναι η πόλη της Βοιωτίας αλλά περιοχή της Μεγαλόπολης, ενώ σε μία παραλλαγή ο στίχος ήταν “Σαράντα παλληκάρια από την Αρκαδιά” (περιοχή της Κυπαρισσίας).<ref>http://www.arcadians.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=442:-q&catid=99:q- Αναστασόπουλος K. Βασίλης (2006) ''Το Δημοτικό Τραγούδι "Σαράντα Παλληκάρια''".</ref>
 
Ο Διονύσιος Σολωμός τραγούδησε σε στροφές δαντικής ζοφερότητας την άλωση και την σφαγή της Τριπολιτσάς (Ύμνος εις την Ελευθερίαν, στροφές 35-74)
 
(στροφή 44)
:Aκούω κούφια τα τουφέκια,
:ακούω σμίξιμο σπαθιών,
:ακούω ξύλα, ακούω πελέκια,
:ακούω τρίξιμο δοντιών.
(στροφή 45)
:A! τι νύκτα ήταν εκείνη
:που την τρέμει ο λογισμός;
:Άλλος ύπνος δεν εγίνη
:πάρεξ θάνατου πικρός.
(στροφή 64)
:Kοίτα χέρια απελπισμένα
:πώς θερίζουνε ζωές!
:Xάμου πέφτουνε κομμένα
:χέρια, πόδια, κεφαλές,
(στροφή 72)
:Σαν ποτάμι το αίμα εγίνη
:και κυλάει στη λαγκαδιά,
:και το αθώο χόρτο πίνει
:αίμα αντίς για τη δροσιά.
 
Το μυθιστόρημα του Μ.Καραγάτση «Ο κοτζάμπασης του Καστρόπυργου» αναφέρεται στην αρχή του στους αρχιερείς και προκρίτους ομήρους της Τριπολιτσάς.
 
Στο έργο του Άγγελου Βλάχου «Ένας Φιλέλλην για το 1821» έχουμε την άλωση κατ’ αφήγησιν -υποτίθεται- του Gordon.
 
Ο Γιώργος Κατράλης συνέθεσε το έργο "Η Άλωση", για συμφωνική ορχήστρα σε τέσσερα μέρη, 2006-07, έργο 37, μουσική αναπαράσταση της απελευθέρωσης της [[http://www.giorgos-katralis.gr/works.html Τριπολιτσάς].
 
 
Η Άλωση της Τριπολιτσάς εορτάζεται στην πόλη κάθε χρόνο την 23 Σεπτεμβρίου, με πολιτικές και θρησκευτικές τελετές παρουσία επισήμων. Σε εορτασμούς κάποτε παρίσταται και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.<ref>[http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/dimosevents/alositrip99/esiea.html Κοτσιάνης Αλέξανδρος (Δήμαρχος Τριπόλεως), Ταλαγάνης Δημήτρης (Αντιδήμαρχος), Συνέντευξη Τύπου για την 178η επέτειο της Απελευθέρωσης της Τριπολιτσάς.]</ref><ref>[http://www.eleftheriaonline.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=230:%CE%B5%CE%BA%CE%B4%CE%B7%CE%BB%CF%8E%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CF%80%CE%AD%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BF-%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%AD%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%84%CF%81%CE%AF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7 Φωτογραφίες από τον εορτασμό της 184ης επετείου της άλωσης της Τριπολιτσάς (25-9-2005)]</ref>