Στέφανος Γρηγορίου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 7:
 
Αρχικά ήταν μέλος της νεολαίας της ''Εθνικής Πολιτοφυλακής'' του [[Μοναστήρι (ΠΓΔΜ)|Μοναστηρίου]] συμμετέχοντας σε πολλές επιχειρήσεις εναντίον εξαρχικών στόχων εντός της πόλης. Είχε εξοντώσει μάλιστα τον περιβόητο [[Βούλγαροι|Βούλγαρο]] πράκτορα Μπελαζάλκα<ref>[http://istorikakastorias.blogspot.gr/2011/10/3-1904-1908.html Ιστολόγιο: Ιστορικά Καστοριάς, Απόσπασμα Επιστολής του Νικόλαου Πύρζα προς τον Πρωθυπουργό Γεώργιο Θεοτόκη]</ref>. Κατατάχτηκε ως οπλίτης στο σώμα του οπλαρχηγού [[Κώττας Χρήστου|Κώτα Χρήστου]]. Μετά το θάνατο του τελευταίου συνεργάστηκε με τον αξιωματικό [[Γεώργιος Κατεχάκης|Γ. Κατεχάκη]], το [[1904]]<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 85</ref>. Το [[1905]] συνεργάστηκε με τον Ι. Καραβίτη και εντός του έτους συγκρότησε δική του ένοπλη ομάδα της οποίας τέθηκε επικεφαλής. Μετά την εισβολή 100 [[Βούλγαροι|Βουλγάρων]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδων]] στο [[Λιθιά Καστοριάς|Κουμανίτσοβο (Λιθιά)]] (16 Ιουλίου), όπου εκτός από τις καταστροφές οικιών, ξεκληρίστηκαν και οι οικογένειες Θεόδωρου και Μιχαήλ Θεοδώρου, οι [[Έλληνες]] αποφάσισαν να εκιδικηθούν. Έτσι, στις 29 Ιουλίου του [[1905]] το σώμα του Στέφου Γρηγορίου, συνεργαζόμενο με τα σώματα των Ι. Καραβίτη και Γ. Δικώνυμου - Μακρή, επιτέθηκε στην ομάδα του [[κομιτατζής|κομιτατζή]] Ναούμ Πετρώφ, στην [[Κλαδορράχη Φλώρινας|Κλαδορράχη]] [[Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας|Φλώρινας]], καταφέρνοντας να τους τρέψει σε φυγή. Στη μάχη έχασαν τη ζωή τους 17 [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]]. Η επιχείρηση της [[Κλαδορράχη Φλώρινας|Κλαδορράχης]] προκάλεσε την αντίδραση του ''Εθνικού Κέντρου [[Μοναστήρι (ΠΓΔΜ)|Μοναστηρίου]]'' λόγω της αγριότητας της επίθεσης και ο Ι. Καραβίτης ανακλήθηκε στην [[Αθήνα]]. Ο απόηχος όμως της επίθεσης στην [[Κλαδορράχη Φλώρινας|Κλαδορράχη]] ήταν θετικός για την [[Ελλάς|Ελληνική]] πλευρά καθώς ο Ναούμ Πετρώφ σταμάτησε έκτοτε την τρομοκρατική του δράση στα χωριά της περιοχής και πολλοί κάτοικοι επέστρεψαν στο [[Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως|πατριαρχείο]].<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σs. 135, 136</ref> Στα τέλη Αυγούστου του [[1905]] μετά από συντονισμένη επιχείρηση, στην οποία συνεργάστηκαν τα σώματα του [[Γεώργιος Τσόντος Βάρδας|Γ. Τσόντου]], του [[Παύλος Γύπαρης|Π. Γύπαρη]], ενώ συμμετείχε και ο Στέφος Γρηγορίου με τους άντρες του, επιτεύχθηκε η απομάκρυνση των [[Βούλγαροι|Βουλγάρων]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδων]] από τα [[Κορέστια]]. Το τμήμα του Γ. Τσόντου κινήθηκε από τα ανατολικά, ενώ οι Π. Γύπαρης και Στέφανος Γρηγορίου κινήθηκαν από τα δυτικά, με σκοπό να προσεγγίσουν αμφότεροι την περιοχή των [[Κορέστια|Κορεστίων]], χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τα [[Βουλγαρία|Βουλγαρικά]] σώματα. Όμως οι [[Βούλγαροι]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]] τους αντιλήφθηκαν και τους καταδίωξαν με πυροβολισμούς, έως ότου επενέβη [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικό]] απόσπασμα. Μετά από αυτήν την εξέλιξη, οι [[Έλληνες]] επέσπευσαν τις κινήσεις τους και επιτέθηκαν στην [[Σφήκα Φλώρινας|Μπεσφήνα (Σφήκα)]], όπου συγκρούστηκαν με επιτυχία με τους [[Βούλγαροι|Βούλγαρους]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]]. Την επόμενη έδωσαν σφοδρή μάχη στο [[Γάβρος Καστοριάς|Γάβρο]] [[Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς|Καστοριάς]]. Τα ενωμένα [[Βουλγαρία|Βουλγαρικά]] σώματα υπέστησαν βαριά ήττα. Σκοτώθηκαν 17 [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]], ενώ από την [[Ελλάς|Ελληνική]] πλευρά σκοτώθηκαν οι Γ. Κλάπας, Π. Τσαουσέλας και Π. Πατρουδάκης. Στη μάχη αυτή διακρίθηκαν ιδιαίτερα ο Στέφος Γρηγορίου και οι άντρες του.<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 138</ref>
[[Image:Macedonian Greeks Bitola Mariovo Rakovo.JPG|thumb|300px|align|left|Στέφος Γρηγορίου, Στογιάννης ΤσίτσιοςΤσίτσος και [[Παύλος Νικολαΐδης]]]]
Στη συνέχεια ο Στέφος Γρηγορίου έδρασε στα [[Καστανοχώρια]], συνεργαζόμενος πολλές φορές με τον Γ. Τόμπρα. Εκεί, αντιμετώπισε [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικά]] στρατιωτικά αποσπάσματα στο [[Νεστόριο Καστοριάς|Νεστράμι (Νεστόριο)]] στα τέλη της άνοιξης του [[1907]]. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους εξόντωσε [[Αλβανοί|Τουρκαλβανική]] συμμορία στο [[Σούλι (Αλβανία)|Σούλι]] ''(κοντά στη [[Δάρδα]])'' της [[Κορυτσά|Κορυτσάς]]. Στις 3 Ιουλίου του [[1907]], σε συνεργασία με τους Γ. Τόμπρα, τον Ν. Πλατανιά και τον [[Ιωάννης Τερζής|Ιωάννη Τερζή]], ο Στέφος Γρηγορίου συμμετείχε στην εξόντωση του [[κομιτατζής|κομιτατζή]] Αθανάς Καρσάκωφ και του σώματός του κοντά στη [[Μονή Τσούκας Καστοριάς|μονή Αρχαγγέλων Τσούκας]], ανάμεσα στα [[Στενά Καστοριάς| Στενά]] και τη [[Πτελέα Καστοριάς|Γρέντση (Πτελέα)]].<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 296</ref> Στις 22 Σεπτεμβρίου του [[1907]] ο Στέφος Γρηγορίου με τους 15 άνδρες του, σε συνεργασία με το σώμα του Π. Γύπαρη, χτύπησε [[Βουλγαρία|Βουλγαρικούς]] στόχους στο [[Κρυσταλλοπηγή Φλώρινας|Σμάρδεσι (Κρυσταλλοπηγή)]] αλλά μετά από σφοδρή ολοήμερη μάχη, δεν υπήρξε νικητής<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 305</ref>. Μετά από αυτήν την επιχείρηση μετακινήθηκε στο [[Μορίχοβο]], όπου έδρασε στη συνέχεια<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 292</ref>, συνεργαζόμενος με τους οπλαρχηγούς [[Τραϊανός Μπραγιάννης|Τραϊανό Μπραγιάννη]] και [[Στογιάννης ΤσίτσιοςΤσίτσος|Στογιάννη ΤσίτσιοΤσίτσο]]<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 349</ref>. Κατά το [[1908]] συνεργάστηκε με τον οπλαρχηγό [[Χρήστος Τσαούσης|Χρήστο Τσαούση]]. Στις 8 Φεβρουαρίου του [[1908]], στη [[Μπέσιστα]], τα ενωμένα [[Έλληνες|Ελληνικά]] σώματα των [[Τριαντάφυλλος Σαμαράς|Τριαντάφυλλου Σαμαρά (Καραπιπέρη)]], Ι. Καραβίτη, [[Αντώνιος Ζώης|Αντώνιου Ζώη]], Εμ. Νικολούδη, Εμ. Κατσίγαρη, Π. Γερογιάννη, [[Παύλος Νεράντζης|Παύλου Νεράντζη]] και του Στέφου Γρηγορίου διέλυσαν το επίλεκτο [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικό]] τάγμα (αβτζί ταμπούρ), συλλαμβάνοντας αρκετούς αξιωματικούς. Συνέπεια της ''Μάχης της [[Μπέσιστα]]ς'' ήταν η σφαγή των [[Έλληνες|Ελλήνων]] κρατουμένων στις φυλακές του [[Μοναστήρι (ΠΓΔΜ)|Μοναστηρίου]], ως αντίποινα.<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 360</ref> μετά την επανάσταση των [[Νεότουρκοι|Νεότουρκων]], ο Στέφανος Γρηγορίου παρέδωσε τα όπλα στο [[Μοναστήρι (ΠΓΔΜ)|Μοναστήρι]] μαζί με άλλους οπλαρχηγούς και απέλαβε τη γενική αμνηστία που χορήγησε το νέο καθεστώς. Δεν συμμετείχε όμως στους πανηγυρισμούς για το σύνταγμα, καθώς θεώρησε μαζί με τον [[Αντώνιος Ζώης|Αντώνιο Ζώη]], ότι το νέο καθεστώς δεν θα είναι ιδιαίτερα φιλικό προς τους [[Έλληνες]].<ref>[http://www.istorikathemata.com/2012/07/young-turks-1908.html Η Νεοτουρκική Επανάσταση, ο τερματισμός του Μακεδονικού Αγώνα και οι πρώτες εκλογές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, Νεότουρκοι καί Νεοτουρκική Έπανάστασις, Γενικό Επιτελείο Στρατού, Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην γεγονότα]</ref>
 
== Απελευθέρωση, Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος και μεσοπόλεμος ==
[[Image:Tsitsos-stefos.jpg|thumb|250px|align|right|Στογιάννης ΤσίτσιοςΤσίτσος και Στέφος Γρηγορίου]]
Κατά τον [[Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος|Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο]] πολέμησε ως επικεφαλής σώματος ντόπιων [[Μακεδονικός αγώνας#Μακεδονομάχοι|Μακεδονομάχων]] και απελευθέρωσε εν ονόματι της [[Ελλάδα|Ελλάδας]] τα χωριά [[Αναρράχη Κοζάνης|Δέβρη (Αναρράχη)]] και [[Εμπόριο Κοζάνης|Εμπόριο]], καθώς και άλλα χωριά της [[Δήμος Εορδαίας|Εορδαίας]], πριν την έλευση του [[Ελληνικός Στρατός Ξηράς|Ελληνικού Στρατού]]. Μετά την απελευθέρωση της [[Μακεδονία|Μακεδονίας]] και εφόσον η γενέτειρά του, το [[Μοναστήρι (ΠΓΔΜ)|Μοναστήρι]] έμεινε υπό [[Σέρβοι|Σερβικό]] έλεγχο, εγκαταστάθηκε στη [[Φλώρινα]]. Το Φεβρουάριο του [[1914]] κλήθηκε από την [[Προσωρινή Κυβέρνηση της Βορείου Ηπείρου]] και συγκρότησε ένοπλο σώμα. Πήρε μέρος έτσι στο [[Βόρεια Ήπειρος|Βορειοηπειρωτικό]] αγώνα, εγκαθιστώντας την έδρα του στο [[Γιαννοχώρι Καστοριάς]] και συγκρουόμενος με [[Αλβανία|Αλβανικές]] ομάδες έλεγχε τον ανατολικό [[Γράμμος|Γράμμο]].<ref>[http://florina-history.blogspot.gr/2011/06/blog-post_26.html Ιστολόγιο Florina-History, Στέφανος Γρηγορίου, 2ο Δημοτικό Σχολείο Φλώρινας]</ref> Το [[1916]], ο Στέφος Γρηγορίου έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο [[Κίνημα Εθνικής Αμύνης|Κίνημα της Εθνικής Αμύνης]] και την επικράτησή του στη [[Δυτική Μακεδονία]]. Την 31η Αυγούστου του [[1916]] συγκρότησε σώμα με τον επίσης [[Μακεδονικός αγώνας#Μακεδονομάχοι|Μακεδονομάχο]] [[Στέργιος Κουντουράς|Στέργιο Κουντουρά]] και άλλους τοπικούς παράγοντες, και σε συνεργασία με το [[Γαλλία|Γαλλικό]] στρατό κατέλαβε την εξουσία στην [[Καστοριά]], στο [[Δενδροχώρι Καστοριάς|Σίστεβο (Δενδροχώρι)]], στη [[Κεφαλάρι Καστοριάς|Σέτομα (Κεφαλάρι)]] και στο [[Μαυροχώρι Καστοριάς|Μαυροχώρι]].<ref>[http://www.phorum.gr/viewtopic.php?f=51&t=18286 Ο Εθνικός Διχασμός στη Δυτική Μακεδονία (1916 - 1918), Το παρακράτος της "Εθνικής Άμυνας"]</ref> Υπήρξε επικεφαλής της ανακατάληψης της [[Φλώρινα|Φλώρινας]] από τις δυνάμεις της [[Αντάντ]] το [[1916]], και κατηγορήθηκε ως ένας από τους βασικούς υπεύθυνους για τις αγριότητες που ακολούθησαν. Ο ίδιος αρνήθηκε τις κατηγορίες, λέγοντας πώς ήταν αδύνατο να ελεγχθούν οι ένοπλοι, καθώς αποτελούσαν άτακτο σώμα.<ref>[http://efpa.wordpress.com/2009/09/ Ανεμόεσσα, Ωχ Μανούλα μου, Στέφος Γρηγορίου, Aρχειοτάξιο Ιούνης 2009]</ref> Κατά τη διάρκεια του [[Ελληνικός μεσοπόλεμος|μεσοπολέμου]] συγκρότησε ένοπλο σώμα, προκειμένου να αντιμετωπίσει ομάδες [[κομιτατζής|κομιτατζήδων]] που εξακολουθούσαν να δρουν εντός [[Ελλάς|Ελληνικής]] επικράτειας τη δεκαετία του [[1920]]<ref>[http://florina-history.blogspot.gr/2011/06/blog-post_26.html Ιστολόγιο Florina-History, Στέφανος Γρηγορίου, 2ο Δημοτικό Σχολείο Φλώρινας]</ref>. Στη συνέχεια διατέλεσε αξιωματικός της [[ΕΥΠ]] στις περιοχές [[Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας|Φλώρινας]] και [[Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς|Καστοριάς]]. Η δράση του προκάλεσε αντιδράσεις στους γηγενείς κατοίκους της περιοχής, καθώς αναφορές του προς την [[ΕΥΠ]], για ενδεχόμενη βουλγαροφιλία, μπορούσε να οδηγήσει τους ύποπτους σε περιθωριοποίηση, εκτοπισμό, φυλάκιση ή και κακοπόιηση. Ο Στέφος Γρηγορίου κατηγορήθηκε το διάστημα εκείνο για αυθαιρεσίες και για πράξεις βίας που σκοπό είχαν μάλλον το ίδιο όφελος και όχι την αποστολή της [[ΕΥΠ]]. Το [[1932]] ήταν υποψήφιος του [[Εθνικό Ριζοσπαστικό Κόμμα|Εθνικού Ριζοσπαστικού Κόμματος]] του [[Γεώργιος Κονδύλης|Γεώργιου Κονδύλη]], στην περιφέρεια [[Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας|Φλώρινας]].<ref>[http://efpa.wordpress.com/2009/09/ Ανεμόεσσα, Ωχ Μανούλα μου, Στέφος Γρηγορίου, Aρχειοτάξιο Ιούνης 2009]</ref>