Αρτοτίνα Φωκίδας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vagrand (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
→‎Γενικά: πιο ουδέτερη γραφή
Γραμμή 35:
 
==Γενικά==
Απέναντι από τον οικισμό της Αρτοτίνας, στα ανατολικά ορθώνεται, σχεδόν κατακόρυφα, ο κύριος όγκος του ορεινού συγκροτήματος των Βαρδουσιών, η ''οροσειρά του Κόρακα''. Μια από τις πιο ψηλές κορυφές τηςτου οροσειράςορεινού αυτήςόγκου, η υψηλότερη από αυτές που βρίσκονται απέναντι από την Αρτοτίνα, ονομάζεται Πυραμίδα και έχει υψόμετρο 2.350 μέτρα. Πολλά σημεία του βουνού είναι κατάλληλα για [[ορειβασία]]. Ορισμένες από τις δυτικές κορυφές είναι προσβάσιμες και από την Αρτοτίνα. ΜιαΟ περιοχήορεινός μεόγκος κρημνώδειςείναι χαραδρώσεις,καλά μεορατός ορμητικούςαπό χείμαρρουςτο χωριό και ποτάμιαιδίως όπως:τη ηπλατεία Σαΐτα, ο Βαρδουσιώτης που συνενώνονται για να σχηματίσουν τον [[Εύηνος]]του ποταμόχωριού.
 
Στην Αρτοτίνα γεννήθηκε ο ήρωας [[Αθανάσιος Διάκος]] και πολλοί άλλοι οπλαρχηγοί και καπεταναίοι της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επαναστάσεως του 1821]] μεταξύ των οποίων και οι : [[Λουκάς Καλιακούδας]], συμπολεμιστής του [[Λάμπρος Κατσώνης|Λάμπρου Κατσώνη]], ο [[Δήμος Σκαλτσάς]], ο Ιωάννης Ρούκης, ο [[Αντρίτσος Σαφάκας]], Πιστιόλη, Γεράντωνου κ.α. Γι' αυτό και παλαιότερα την αποκαλούσαν "καπετανοχώρι" της Δωρίδας. Η Αρτοτίνα ελευθερώθηκε από τον [[Κίτσος Τζαβέλας|Κίτσο Τζαβέλα]] το [[1828]]. Από το [[1836]] έως [[1869]] υπαγόταν στο Δήμο Κροκυλείου. Από το [[1869]] έως το [[1912]] ανήκε στο Δήμο Βωμέας. Το [[1912]] η Αρτοτίνα αναγνωρίστηκε σαν Κοινότητα. Ήταν έδρα σταθμού χωροφυλακής και είχε μόνιμο ειρηνοδικείο ως το [[1946]].
Απέναντι από τον οικισμό της Αρτοτίνας, στα ανατολικά ορθώνεται, σχεδόν κατακόρυφα, ο κύριος όγκος του ορεινού συγκροτήματος των Βαρδουσιών, η ''οροσειρά του Κόρακα''. Μια από τις πιο ψηλές κορυφές της οροσειράς αυτής, η υψηλότερη από αυτές που βρίσκονται απέναντι από την Αρτοτίνα, ονομάζεται Πυραμίδα και έχει υψόμετρο 2.350 μέτρα. Πολλά σημεία του βουνού είναι κατάλληλα για [[ορειβασία]]. Ορισμένες από τις δυτικές κορυφές είναι προσβάσιμες και από την Αρτοτίνα. Μια περιοχή με κρημνώδεις χαραδρώσεις, με ορμητικούς χείμαρρους και ποτάμια όπως: η Σαΐτα, ο Βαρδουσιώτης που συνενώνονται για να σχηματίσουν τον [[Εύηνος]] ποταμό.
 
ΑπόΣήμερα τηνστην πλατείαΑρτοτίνα τουεκτός χωριούαπό ητη θέα''Μητρόπολη προςτου ταΑγίου ΒαρδούσιαΓεωργίου'' είναιστην μοναδική.πλατεία Τοτου χωριόχωριού, έχειλειτουργούν ναακόμα παρουσιάσει14 καιξωκλήσια. σήμερα ξυλόγλύπτηΕπίσης, οργανοπαίχτη,στην ζωγράφο,Αρτοτίνα πεζογράφους,λειτουργεί δημοσιογράφους,το χορευτικόΙστορικό όμιλο,και ΜουσείοΛαογραφικό ΛαϊκήςΜουσείο Τέχνης, ΒιβλιοθήκηΑρτοτίνας, ενώ συντηρείταιέχει συντηρηθεί και το παλαιό κτίριοκτιριο του σχολείου. Στην πλατεία έχει στηθεί η προτομή του Αθανάσιου Διάκου από το [[1930]]. Στήλες έχουν στηθεί στα σπίτια που γεννήθηκαν ο Διάκος και ο Σκαλτσοδήμος. Ο τάφος του γιου του Αντρίτσου Σαφάκα βρίσκεται μπροστά στην εκκλησία της Παναγίας. Σήμερα στην Αρτοτίνα εκτός από τη ''Μητρόπολη του Αγίου Γεωργίου'' στην πλατεία του χωριού, λειτουργούν ακόμα 14 ξωκλήσια.
 
ΗΤα βουνίσιασπίτια φύση είναι σε αρμονία με το στήσιμο των σπιτιών πουτου είναιχωριού κυρίως πετρόχτιστα, δίπατα, με κεραμοσκεπές και τα παλιότερα, με παραδοσιακές σκεπές, από σχιστόλιθο (στερφογάλαρα), που οι ντόπιοι τεχνίτες έδιναν το χαρακτηριστικό ύφος της Αρτοτίνας. Η φύση χάρισε απλόχερα στηνΣτην Αρτοτίνα, εκτός από τα άφθονα νερά του [[Εύηνος|Εύηνου]],υπάρχουν πάνω από 50 πηγές.
Στην Αρτοτίνα γεννήθηκε ο ήρωας [[Αθανάσιος Διάκος]] και πολλοί άλλοι οπλαρχηγοί και καπεταναίοι της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επαναστάσεως του 1821]] μεταξύ των οποίων και οι : [[Λουκάς Καλιακούδας]], συμπολεμιστής του [[Λάμπρος Κατσώνης|Λάμπρου Κατσώνη]], ο [[Δήμος Σκαλτσάς]], ο Ιωάννης Ρούκης, ο [[Αντρίτσος Σαφάκας]], Πιστιόλη, Γεράντωνου κ.α. Γι' αυτό και παλαιότερα την αποκαλούσαν "καπετανοχώρι" της Δωρίδας.
 
Η Αρτοτίνα υπήρξε κατεξοχήν κτηνοτροφικό χωριό και λιγότερο γεωργικό λόγω της γεωφυσικής θέσης της. Το [[1941]] η Αρτοτίνα είχε περίπου 33.000 αιγοπρόβατα και 11.000 οικόσιτα. Αξίζει να επισημανθεί ότι παλαιότερα υπήρχαν μεγάλες καλλιέργειες σε όσπρια, κρασί, καλαμπόκι. Η ξυλεία της άφθονη από τα γύρω δάση.
Από την πλατεία του χωριού η θέα προς τα Βαρδούσια είναι μοναδική. Το χωριό έχει να παρουσιάσει και σήμερα ξυλόγλύπτη, οργανοπαίχτη, ζωγράφο, πεζογράφους, δημοσιογράφους, χορευτικό όμιλο, Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, Βιβλιοθήκη, ενώ συντηρείται και το παλαιό κτίριο του σχολείου. Στην πλατεία έχει στηθεί η προτομή του Αθανάσιου Διάκου από το [[1930]]. Στήλες έχουν στηθεί στα σπίτια που γεννήθηκαν ο Διάκος και ο Σκαλτσοδήμος. Ο τάφος του γιου του Αντρίτσου Σαφάκα βρίσκεται μπροστά στην εκκλησία της Παναγίας. Σήμερα στην Αρτοτίνα εκτός από τη ''Μητρόπολη του Αγίου Γεωργίου'' στην πλατεία του χωριού, λειτουργούν ακόμα 14 ξωκλήσια.
 
Η βουνίσια φύση είναι σε αρμονία με το στήσιμο των σπιτιών που είναι κυρίως πετρόχτιστα, δίπατα, με κεραμοσκεπές και τα παλιότερα, με παραδοσιακές σκεπές, από σχιστόλιθο (στερφογάλαρα), που οι ντόπιοι τεχνίτες έδιναν το χαρακτηριστικό ύφος της Αρτοτίνας. Η φύση χάρισε απλόχερα στην Αρτοτίνα, εκτός από τα άφθονα νερά του [[Εύηνος|Εύηνου]], πάνω από 50 πηγές.
 
Η Αρτοτίνα υπήρξε κατεξοχήν κτηνοτροφικό χωριό και λιγότερο γεωργικό λόγω της γεωφυσικής θέσης της. Το [[1941]] η Αρτοτίνα είχε περίπου 33.000 αιγοπρόβατα και 11.000 οικόσιτα. Αξίζει να επισημανθεί ότι παλαιότερα υπήρχαν μεγάλες καλλιέργειες σε όσπρια, κρασί, καλαμπόκι. Η ξυλεία της άφθονη από τα γύρω δάση.
 
Η Αρτοτίνα ελευθερώθηκε από τον [[Κίτσος Τζαβέλας|Κίτσο Τζαβέλα]] το [[1828]]. Από το [[1836]] έως [[1869]] υπαγόταν στο Δήμο Κροκυλείου. Από το [[1869]] έως το [[1912]] ανήκε στο Δήμο Βωμέας. Το [[1912]] η Αρτοτίνα αναγνωρίστηκε σαν Κοινότητα. Ήταν έδρα σταθμού χωροφυλακής και είχε μόνιμο ειρηνοδικείο ως το [[1946]].
 
==Σύλλογοι==