Διοξιράνιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 19:
|λεζάντα εικόνας 3 =
|όνομα IUPAC = {{PAGENAME}}
|άλλη ονομασία = Διοξακυκλοπροπάνιο<br />Επιδιοξυμεθάνιο<br /> Μεθυλενοδιοξείδιο
<!-------Ενότητα : Χημικά Αναγνωριστικά------>
|χημικός τύπος = CH<sub>2</sub>O<sub>2</sub>
Γραμμή 99:
}}
 
Το '''διοξιράνιο''' ή '''διοξακυκλοπροπάνιο''' ή '''επιδιοξυμεθάνιο''' ή '''μεθυλενοξείδιο''' είναι μια [[οργανικές ενώσεις|οργανική]] [[ετεροκυκλικές ενώσεις|ετεροκυκλική ένωση]] με τριμελή δακτύλιο, που αποτελείται από ένα (1) [[άτομο]] [[άνθρακας|άνθρακα]] και δύο (2) άτομα [[οξυγόνο|οξυγόνου]]. Είναι αρκετά ασταθές και χρησιμοποιείται ως ένα [[οξειδοαναγωγή|οξειδωτικό]] [[αντιδραστήριο]] σε [[Οργανική Χημεία|οργανικές συνθέσεις]]<ref>{{cite journal|journal=Pure & Appl. Chem.| volume=67 |issue=5 |pages=811–822 |year=1995 |title=Dioxirane oxidations: Taming the reactivity-selectivity principle| author=Ruggero Curci, Anna Dinoi, and Maria F. Rubino | url=http://www.iupac.org/publications/pac/1995/pdf/6705x0811.pdf |doi=10.1351/pac199567050811}}</ref>. Η πιο βολική και περισσότερο χρησιμοποιούμενη μέθοδος για τη σύνθεση του διοξιράνιου είναι η έμμεση [[αντιδράσεις προσθήκης|αντίδραση προσθήκης]] οξυγόνου σε [[μεθανάλη]], με χρήση ενός όξινου άλατος του [[υπερθειικό οξύ|υπερθειικού οξέος]] (H<sub>2</sub>SO<sub>5</sub>), όπως π.χ. του [[όξινο υπερθειικό κάλιο|όξινου υπερθειικού κάλιου]] (KHSO<sub>5</sub>):
<div style='text-align: center;'>
<math> \mathrm{HCHO + KHSO_5 \xrightarrow[KHSO_4,\; K_2SO_4]{NaHCO_3,\; H_2O} KHSO_4 +} </math> [[Αρχείο:Dioxirane.svg|30 px]]
</div>
 
== Ονοματολογία ==
 
Η ονομασία «διοξιράνιο» παράγεται από την συστηνόμενη από την [[IUPAC]] [[ονοματολογία ετεροκυκλικών ενώσεων|συστηματική ονοματολογία Hantzsch-Widman]]. Πιο συγκεκριμένα, το πρόθεμα «διοξ(α)» σημαίνει την παρουσία δύο ατόμων οξυγόνου στον ετεροκυκλικό δακτύλιο. Η συλλαβή «-ιρ-» σημαίνει ότι ο ετεροκυκλικός δακτύλιος είναι τριμελής, δηλαδή αποτελείται από τρία (3) συνολοικά άτομα. Η συλλαβή «-αν-» σημαίνει την απουσία διπλού δεσμού στον ετεροκυκλικό δακτύλιο και τέλος, η κατάληξη «-ιο» δίνεται επειδή ο ετεροκυκλικός δακτύλιος δεν περιέχει [[άζωτο]]. Σημειώνεται ότι αφού ο δακτύλιος αποτελείται από τρία άτομα και στο πρόθεμα αναφέρονται τα δύο μόνο, το τρίτο, βάσει του συστήματος, εννοείται ότι είναι άνθρακας, ενώ επίσης εννοείται και η παρουσία των δύο (2) ατόμων υδρογόνου ενωμένων με το άτομο του άνθρακα, εφόσον το στοιχείο είναι τετρασθενές και χρησιμοποεί τα δύο μόνο σθένη του για να ενωθεί με τα άτομα οξυγόνου.
Η ονομασία «διοξακυκλοπροπάνιο» παράγεται από την εναλλακτική [[ονοματολογία αντικατάστασης]] οργανικών ενώσεων. Πιο συγκεκριμένα, η ένωση θεωρείται [[κυκλοπροπάνιο]], που δύο άτομα άνθρακα του οποίου (μαζί με τα άτομα υδρογόνου που ενώνονται μαζί τους) αντικαταστάθηκαν από δύο («δι-») άτομα οξυγόνου («-οξ(α)-»).
Η ονομασία «επιδιοξυμεθάνιο» παράγεται από την εναλλακτική «ονοματολογία υποκατπάστασης», δηλαδή [[μεθάνιο]] που δυο άτομα υδρογόνου του οποίου έχουν υποκατασταθεί από δισθενή (τουλάχιστον) ομάδα, από δύο άτομα οξυγόνου («-διοξ(υ)-»), που σχηματίζει δακτύλιο, όπως δηλώνει το πρόθεμα «επ(ι)-».
Η ονομασία «μεθυλενοδιοξείδιο» παράγεται από την εναλλακτική ονομασία που προκύπτει από το ότι δυο άτομα οξυγόνου («-διοξείδιο») ενώνονται με μια ομάδα «μεθυλενίου» (-CH<sub>2</sub>-).
 
== Ιδιότητες ==