|
Το αρχαίο όνομα του χωριού ήταν '''Μυωνία''' (οι κάτοικοι το αποκαλούσαν '''Μυνιά'''), και αυτό το όνομα διατηρούσε μέχρι το [[1580]]. Τότε, όπως μας πληροφορεί το [[Χρονικό του Γαλαξειδίου]] που γράφτηκε από τον ιερομόναχο Ευθύμιο το [[1702]], έγινε στην περιοχή ένας μεγάλος σεισμός, ο οποίος κατέστρεψε τα [[Άμφισσα|Σάλωνα]], το [[Γαλαξείδι]], το [[Λιδωρίκι Φωκίδος|Λιδωρίκι]] καθώς και μεγάλο μέρος της Μυνιάς, την οποία οι απελπισμένοι κάτοικοι εγκατέλειψαν και πήγαν στο βουνό για ασφάλεια. Εκεί τους παρουσιάστηκε ένας γέρος με πολύ μακρυά γενειάδα, ο οποίος τους είπε να γυρίσουν στο χωριό, να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους και να ζήσουν ασφαλείς αφού δεν πρόκειται να ξαναγίνει σεισμός και αυτός θα τους προστετεύει. Αμέσως μετά ο γέρος αυτός εξαφανίστηκε και λέγεται ότι ήταν ο Άγιος Ευθύμιος, ο οποίος μάλιστα στις αγιογραφίες απεικονίζεται με την χαρακτηριστική μακρυά γενειάδα. Τότε οι κάτοικοι γύρισαν με χαρά στο χωριό και το ονόμασαν ''Αγία Ευθυμία'' ενώ στην άκρη του έχτισαν τον Ναό του Αγίου Ευθυμίου ο οποίος αποτελεί και τον πολιούχο του χωριού. Η επικρατέστερη άποψη για την μετονομασία του σε ''Αγία Ευθυμία'' αντί για ''Άγιο Ευθύμιο'', είναι ότι οι κάτοικοι ήθελαν το νέο όνομα να θυμίζει το πανάρχαιο όνομα του χωριού και πράγματι κάτι τέτοιο ισχύει, αφού το αποκαλούσαν ''Αηθυμυνιά'' και μέχρι σήμερα οι ντόπιοι το ονομάζουν '''Αηθυμιά''' που έχει το ίδιο άκουσμα με το όνομα ''Μυνιά''.
Απάντηση:
Γράφει ο: Γεώργιος Δ.Αναγνωστόπουλος
Email:mionitis@gmail.com
Α. Το Χωριό μας Π ο τ έ δεν ονομάστηκε « Αηθυμιά» και « Αγιαθυμιά». Κατά το «Χρονικό του Γαλαξειδίου», μετά τον καταστρεπτιό σεισμό του 1580 και την θαυμαστή παρουσία του Αγίου Ευθυμίου στους περιφερόμενους τρομαγμένους και άστεγους κατοίκους του χωριού μας και την διαβεβαίωσή του ¨ότι θα τους διαφεντεύει¨(προστατεύει),το χωριό μας «ονομάσασι Αγίαν Ευθυμίαν».Οι προσωνυμίες ¨Αηθυμιά ¨ και ¨Αγιαθυμιά¨ προέκυψαν πολύ αργότερα,ύστερα από πολυχρόνια χρήση του ονόματος Αγία Ευθυμία,κατα την επιχωριάζουσα λεκτική συνήθεια, τοπολαλιά, της συγκοπής φωνηέντων σε όνόματα και λέξεις για την ευκολότερη κα γρηγορότερη χρήση τους στον προφορικό λόγο από τους απλούς ανθρώπους,φαινόμενο που και σήμερα παρατηρείται ευρέως στην περιοχή μας.
Β. Επίσης,Π ο τ έ το Χωριό μας δεν ονομάστηκε ΅Μ υ ν ι ά¨. Το όνομα του Χωριού μας μέχρι τον σεισμό του 1580 ήταν Μυονία και σπανιώτερα Μυανία.Τό ¨όνομα¨ Μυνιά το συναντάμε μίαν και μόνη φορά στο « Χρονικό του Γαλαξειδίου» και ποτέ πρίν ή έκτοτε σε κάποιο γραπτο κείμενο,σε αντίθεση με το όνομα Μυονία που το συναντάμε,ακόμα και σήμερα,στον γραπτό και προφορικό λόγο.Τό όνομα «Μυνιά» προέκυψε ή από τους ανωτέρω λόγους δηλαδή από συγκοπή φωνήεντος και παραφθορά του ονόματος Μυονία η οφείλεται σε άνορθογραφία και αγραμματοσύνη του συντάκτου ή αντιγραφέα,το και πιθανότερο, του Χρονικού του Ιερομόναχου Ευθύμιου Πενταγιώτη.
Γράφει επί του προκειμένου σχετικά,μεταξύ των άλλων σχολίων του,ο Γαλαξειδιώτης Ιστοριοδίφης Κ.Σάθας στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης του Χρονικού του Γαλαξειδίου το 1865: «… Ο χαρακτήρ της γραφής παριστά ιδιάζόν τι.Αι ανορθογραφίαι βριθουσιν έν εκάστω στίχω,ενιαχού δε και εν εκάστη λέξει.Ο εν τω χρονικώ τούτο μνημονευόμενος Ευθύμιος Ιερομόναχος,δεν φαίνεται ο αρχικός τούτου συντάκτης.Το αμέτρητο πλήθος των ανορθογραφιών,η παντελής αδαημοσύνη της γλώσσης καταδείκνυσι αυτόν ως αντιγραφέα αδέξιον,τούτου συνταχθέντος αναμφιβόλως υπό άλλου οπωσούν ειδήμονος της γλώσσης και δυναμένου να αναγιγνώσκει τα εν τη Μονή τεθησαυρισμένα χρυσόβουλα και άλλα της Βυζαντινής στρυφνογραφίας έγγραφα…»
Επιπροσθέτως στο «Χρονικό του Γαλαξειδίου» για το όνομα του Χωριού μας δεν χρησιμοποιείται το ρήμα «ονομαζόταν Μυνιά»,αλλά η φράση «τό «ελέγασι Μυνιά»,δηλαδη έτσι το έλεγε ο κόσμος στην επιχωριάζουσα γλωσσα,στην τοπολαλιά του.
Γ.Είναι αδιανόητο και εκτός πάσης λογικής ανθρώπου χριστανού και μάλιστα Έλληνα εκείνης της εποχής και χωρίς να επικαλείται κάποιο ιστορικό στοιχείο που να εδραιώνει την προσέγγισή του, να πιστεύει και να γράφει κάποιος ότι το χωριό μας ονομάστηκε ¨Αηθυμιά ¨και ¨Αγιαθυμνιά¨ για να μοιάζει με το ¨Μυνιά¨ και να συμβιβάσει έτσι τους διαφωνούντες προγόνους μας αν έπρεπε ή όχι να δοθεί το όνομα του Αγίου Ευθυμίου στο χωριό μας.
Κάτι τέτοιο βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με τα παραπάνω προβαλλόμενα ιστορικά στοιχεία,κατά τα οποία το χωριό μας ποτέ δεν ονομάζόταν ¨Αηθυμιά ¨και ¨Μυνιά¨ και τούτο αφ΄ενός μεν θα αποτελούσε αχαριστία των προγόνων μας προς τον Άγιο Εθύμιο που τους ενθάρρυνε και τους συμπαραστάθηκε αφ΄ετέρου δε θα ήταν κακοποίηση της Ιστορίας του Χωριού μας,αφού αυθαίρετα γράφεται ότι «παρουσιάστηκε ένας γέροντας με μεγάλη γενειάδα»,ενώ στο χρονικό του Γαλαξειδίου αναφέρεται ρητά: «Οι εγκάτοικοι πήρασι τα βουνά και εκεί φανερώθηκε ο Άγιος Ευθύμιος…»..Στους δύσκολους εκείνους χρόνους της μακραίωνης βαριάς σκλαβιάς στους Τούρκους η Ορθόδοξη Εκκλησία μας και ο ιερός κλήρος της στάθηκαν παρήγοροι συμπαραστάτες, ελπίδα, σκέπη και καταφυγή του υπόδουλου Ελληνισμού και αγκαλιασμένοι,δεμένοι αξεδιάλυτα,βάδισαν μονοιασμένοι μέσα στο χρόνο και άντεξαν τετρακόσια χρόνια δουλείας.Πώς,λοιπόν, είναι δυνατόν να διαφωνούν και να μην δέχονται ι ομόγνωμα και ομόθυμα το όνομα του ΄Αγίου τους οι προπάτορές;
Ύστερα απ΄όλα τα παραπάνω καταρρίπτεται η προβαλλόμενη ως η επικρατέστερη υποθετική προσέγγιση της μετονομασίας του χωριού μας από Μυωνία και Μυνιά σε Αγιαθυμιά και Αηθυμιά για να ομοιάζει με το πανάρχαιο όνομα του επειδή(sic) οι προπάτορές μας διαφωνούσαν και δεν δέχονταν ομόθυμα και ομόγνωμα το όνομα Άγιος Αυθύμιος.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:΄Όπως ο Άγιος Ευθύμιος ,γιός του Παύλου και της Διονυσίας ονομάστηκε,ύστερα από θεία οπτασία και προφητεία Ε υ θ ύ μ ο ς επειδή με την γέννησή του έφερε την ανακούφιση,την χαρά και την ευθυμία στους δεινοποαθούντες χριστιανούς από τους διωγμούς των αιρετικών, έτσι και οι προπάτορές μας ονόμασαν το Χωριό μας Α γ ί α Ε υ θ υ μ ί α από την χαρά ,την ευχαρίστηση,την αγαλλίαση,την ουράνια ε υ θ υ μ ί α (αγία) που γεύτηκαν από την παρουσία του Αγίου Ευθυμίου και την παραμυθητική συμπαράστασή Του και την διαβεβαίωσή Του ότι θα τους διαφεντεύει(προστατεύει) και να μην φοβούνται πια, όταν περιφέρονταν άστεγοι και κατατρομαγμένοι μετά τον καταστρεπτικό σεισμό του 1580.
-Μου γράφει σχετικά στην από20-11-2000 επιστολή του,σε απάντηση σχετικού ερωτήματός μου,ο Αγιορείτης μοναχός Αλύπιος,Συναξαριστής(βιογράφος αγίων) του Ιερού Κελλίου Αγίου Νικολάου-Οσίου Νικοδήμου Καψάλας Αγίου Όρους : «…Είδα προσεκτικά το γράμμα σου.Αυτό το οποίον βαθέως εις την αμαρτωλήν καρδίαν μου εκινήθη είναι το εξής:Το όνομα Ευθυμία(αγία) εδόθη δια την ψυχιήν παρηγορίαν ήν εγεύθησαν από την εμφάνισιν του Αγίου. «Αγία» δηλαδή ουράνια παρηγορία,χαρά,ευτυχία, ε υ θ υ μ ί α.Άλλα στοιχεία,συγχωρείστε με,αδυνατώ ιστορικώς ή άλλως πώς να εύρω…» Τ έ λ ο ς
ΣΗΜ/ΣΗ:Περισσότερες πληροφορίες στα άρθρα:
1-Αγιαθυμιώτικα Νέα¨ Φύλλο 87/2ο12 «Το όνομα του Χωριού μας»
2-¨Εταιρεία Φωκικών Μελετών 122/2007 «Είχε ποτέ το χωριό μας το όνομα ¨Μυνιά;¨
3-Εταιρεία Φωκικών Μελετών.τ. 124/2007 «Γιατί Αγία Ευθυμία και όχι Άγιος Ευθύμιος;»
4-Εφημερίδα¨Φωκικοί Καιροί¨Φύλλο 1079/15-1-2013 «Το όνομα του Χωριου μας».
==Ιστορία==
| 