Νόμος 4000/1958: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Δεν ήταν Νομοθετικό διάταγμα, Νόμος ήταν
προσθηκες
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:τεντιμπόιδες_συλληψη_διαπομπευση_1958.jpg|thumb|200px|Διαπόμπευση τεντιμπόηδων στην Αθήνα του 1958 (Κυψέλη)]]
Ο '''Nόμος 4000''' ψηφίστηκε από την κυβέρνηση του [[Κωνσταντίνος Καραμανλής (πρεσβύτερος)|Κωνσταντίνου Καραμανλή]] το [[1958]] και ήταν ο νόμος που καθόριζε την αντιμετώπιση των νεαρών που ήταν γνωστοί ως [[τεντιμπόις]]. Οι «τεντιμπόηδες» εθεωρούντο επικίνδυνοι λόγω της συμπεριφοράς τους, που χαρακτηριζόταν αναιδής και προκλητική από την τότε κυβέρνηση.<ref>[http://www.protothema.gr/blogs/blogger/post/?aid=182181 Ο νόμος 4000 και το σύγχρονο κούρεμα], Πρώτο Θέμα online, 9-3-2012.</ref>
 
Με βάση το νόμο που υποστήριξαν όλα τα κόμματα, τιμωρούτανσυμπεριλαμβανομένης της [[ΕΔΑ]], τιμωρούνταν όσοι ηδιέπρατταν εξύβριση. Η [[αστυνομία]] συνελάμβανε όσους νεαρούς θεωρούσε ότι προέβαιναν σε εξύβριση, και τους οδηγούσε στο κρατητήριο, όπου γινόταν σε αυτούς [[κούρεμα με την ψιλή]], τους έσκιζαν τα [[παντελόνι|παντελόνια]] και εν συνεχεία τους περιέφεραν στο δρόμο εξευτελίζοντάς τους. Ο νόμος δέχτηκε έντονη κριτική γιατί προήγαγε τη διαπόμπευση. Επίσης, όριζε ότι θα ασκούνταν δίωξη και εναντίον των γονέων των ανήλικων ταραξιών. Τα αστυνομικά όργανα είχαν πολύ μεγάλη ευχέρεια να ορίσουν το τι συνιστούσε εξύβριση, και αυτό οδήγησε στην κακοποίηση και διαπόμπευση πολλών νεαρών. Σήμερα, αρκετοί συγκρίνουν τους "αλητομπόηδες" όπως αναφέρονταν στον Τύπο, με τους "αγανακτισμένους"<ref name=giaourti>[http://www.mediasoup.gr/node/54245 Το γιαούρτι τώρα δικαιώνεται;]</ref>.
<ref>[http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=13594&m=A41&aa=1 Το Βήμα]</ref>. Τα αστυνομικά όργανα είχαν πολύ μεγάλη ευχέρεια να ορίσουν το τι συνιστούσε εξύβριση, και αυτό οδήγησε στην κακοποίηση και διαπόμπευση πολλών νεαρών.
 
Ο Νόμος 4000 άρχισε να εφαρμόζεται στις [[3 Σεπτεμβρίου]]<ref xroniko>Χρονικό του 20ού αιώνα, 4Ε εκδόσεις, 1990.</ref> του [[1958]], όταν τέσσερις νεαροί που είχαν κατηγορηθεί για πράξεις εξύβρισης, διαπομπεύτηκαν στους δρόμους της [[Αθήνα|Αθήνας]], κουρεμένοι σύρριζα και δεμένοι με [[χειροπέδα|χειροπέδες]], με έναν από αυτούς να φέρει πινακίδα που έγραφε: "Είμεθα τεντυ-μπόυς και πετάξαμε γιαούρτι κατά γυναικός". Η [[Νόμος 4000 (ταινία)|ομώνυμη ταινία]] του [[Γιάννης Δαλιανίδης|Γιάννη Δαλιανίδη]] παρουσιάζει το νόμο και την εφαρμογή του <ref>[http://www.videorama.gr/details.asp?ProductID=29754 Πληροφορίες για την ταινία]- "Νόμος 4000"</ref>.
 
== Το γιαούρτωμα ως αντίδραση ==
Το φαινόμενο να γιαουρτώνονται άτομα ξεκίνησε από νέους πλουσίων οικογενειών. Οι πρώτοι πυρήνες των νέων που γιαούρτωναν εμφανίστηκαν στο β΄ μισό της δεκαετίας του 1950, στην [[Αθήνα]] σε περιοχές όπως η [[Κυψέλη Αττικής|Κυψέλη]], το [[Θησείο]] και το [[Μεταξουργείο]].
 
== Πρώτη εφαρμογή του νόμου (1958) ==
Εισηγητής του νομοσχεδίου ήταν ο υπουργός Δικαιοσύνης [[Κωνσταντίνος Καλλίας]], ο οποίος είχε αναφέρει στη Βουλή πως το νομοσχέδιο αφορούσε αποκλειστικά τους τεντιμπόηδες. Ανέφερε ακόμη ότι δεν συμπεριέλαβε στο νομοθετικό κείμενο "την κακόηχον αυτήν λέξιν, διότι προσπάθησα να εύρω την διατύπωσιν, η οποία αντιστοιχεί κατά την ελληνικήν γλώσσαν..."<ref>Βουλή των Ελλήνων. Περίοδος Ε-Σύνοδος Α. Επίσημα Πρακτικά, Σεπτεμβρίου-Νοεμβρίου 1959.</ref>
 
O υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα ασφαλείας [[Ευάγγελος Καλαντζής]] ήταν αυτός που εφήρμοσε πρώτος το νόμο, δηλώνοντας ότι οι τεντιμπόηδες θα κουρεύονται για παραδειγματισμό. Κατά συνέπεια, το 1958 έγιναν οι πρώτες συλλήψεις και τιμωρίες αποκαλούμενων "τεντιμπόηδων".
 
O πρώτος Έλληνας που διαπομπεύτηκε με το Νόμο 4000 ήταν ο [[Αντώνης Μαλανδρής]]<ref>εφ. Το Βήμα, "Οι τέντυ μπόυς τιμωρούνται", 4/9/1958.</ref> (γεν. 12 Απριλίου 1942), ο οποίος ζει στις μέρες μας<ref name=giaourti/>. Στις 31 Αυγούστου 1958, στον κινηματογράφο "Αελλώ" στην Αθήνα, μαζί με έναν ακόμα φίλο του, το Σωτήρη, έριξαν γιαούρτι εναντίον μιας γυναίκας ονόματι Μαρίας, όταν εκείνοι παρενόχλησαν την κόρη της, όπως έγραψαν οι εφημερίδες. Ο Τύπος της εποχής χαρακτήρισε τους δύο νεαρούς (15 και 16 ετών) "θρασείς". Από την πλευρά των τότε νεαρών όμως αναφέρθηκε 55 χρόνια μετά ότι το επεισόδιο έγινε κοντά στο σπίτι των νεαρών, στο τέρμα της Κυψέλης και όχι στον κινηματογράφο. Στην "Αελλώ" ένας από τους δύο νεαρούς είχε προσβάλει την έντονη τριχοφυία της κυρίας, με αποτέλεσμα η τελευταία να χαστουκίσει τον άλλο νεαρό. Ως αποτέλεσμα, η γυναίκα ακολουθήθηκε από τα παιδιά ως το σπίτι της και οι έφηβοι της έριξαν έναν κεσέ γιαούρτι, που όμως έπεσε πάνω της το μισό.
 
Οι δύο νεαροί, που είχαν λευκό ποινικό μητρώο, συνελήφθησαν και στις 3 Σεπτεμβρίου 1958 οδηγήθηκαν στο αστυνομικό τμήμα Κυψέλης, όπου κουρεύτηκαν σύρριζα υπό την επίβλεψη του ίδιου του Αστυνομικού Διευθυντή Αθηνών [[Θεόδωρος Ρακιντζής|Θεόδωρου Ρακιντζή]] και εν συνεχεία διαπομπεύτηκαν με πινακίδες στο λαιμό τους και με βίαια συμπεριφορά από την αστυνομία (στις φωτογραφίες στον Τύπο φαίνεται ένα όργανο της τάξης να τραβά από το αυτί έναν από τους νεαρούς). Μάλιστα η μεταγωγή τους στον εισαγγελέα Βουρνά έγινε με τρόλεϊ, για πρώτη ίσως φορά στα αστυνομικά χρονικά.
 
Έπειτα από αυτούς, η υπόθεση των οποίων δεν εκδικάστηκε έπειτα από συμβιβασμό (αποσύρθηκε η μήνυση), ακολούθησαν πολλοί άλλοι νεαροί, αρκετοί εκ των οποίων φαίνεται να μην είχαν διαπράξει τα αδικήματα για τα οποία κατηγορούνταν αλλά απλώς να είχαν χαρακτηριστεί "αλητομπόηδες". Όπως φαίνεται από φωτογραφίες της εποχής, σταδιακά το κούρεμα γινόταν με ατιμωτικό τρόπο, "κατά τόπους εν χρω", όπως καταδεικνύει σχετική φωτογραφία του 1959 (του [[Κωνσταντίνος Μεγαλοκονόμου|Κωνσταντίνου Μεγαλοκονόμου]])<ref name=giaourti/>.
 
Σταδιακά, "τέντι μπόηδες" αποκαλούνταν από τον Τύπο και μεγαλύτερης ηλικίας άτομα και πυροδοτήθηκαν αντιδράσεις για το νόμο. Στις 10 Απριλίου 1964, δύο νεαροί 19 και 20 ετών συνελήφθησαν σε ζαχαροπλαστείο, μία ημέρα έπειτα από συλλήψεις 15 νεαρών στην πλατεία Συντάγματος (επειδή κυκλοφορούσαν στη Σταδίου τη νύχτα με τα σακάκια τους φορεμένα ανάποδα και κρατώντας πινέλα), επειδή ζωγράφιζε ο ένας στο ξυρισμένο κεφάλι του άλλου καλλιτεχνικά σχήματα με πινέλο. Οι 2 συλληφθέντες τιμωρήθηκαν με κράτηση πέντε ημερών<ref>εφ. Τα Νέα, Νέα "ζωγραφική" σε ξυρισμένο κεφάλι νεαρού τέντυμπόϋ, 11-4-1964,</ref>.
== Δικτατορία 1967-74 ==
Ο νόμος και η ποινή του "εν χρω" κουρέματος επέστρεψε κατά τη διάρκεια της επταετίας, εποχή του κινήματος των μπίτνικς. Με διαταγή του υπουργού Παιδείας [[Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου|Θεοφύλακτου Παπακωνσταντίνου]] όσοι νεαροί "μπίτνικς" ήταν μακρυμάλληδες και συλλαμβάνονταν από την αστυνομία, θα υφίσταντο κούρεμα εν χρω.<ref name=xroniko/> Ο μετέπειτα διοικητής της [[ΕΣΑ]], συνταγματάρχης [[Ιωάννης Λαδάς]], αποκαλούσε τους τεντιμπόηδες, "άπλυτους μακρυμάλληδες", "«διακονιάρηδες και αποδιοπομπαίους" και όπως έλεγε, ο σκοπός δεν ήταν να τους κόψει τα μαλλιά αλλά "να τους κόψω την νοοτροπίαν, ήτις είναι καταστρεπτική δι’ αυτούς και διά την Ελλάδα".<ref>Ιωάννα Χουλιαρά (Σαν Παλιό (Ελληνικό) Cineμά) , cine.gr.</ref>
 
== Κατάργηση του νόμου ==
Ο Νόμος 4000 καταργήθηκε το 1983 από τον [[Ανδρέας Παπανδρέου|Ανδρέα Παπανδρέου]]. Η τελευταία φορά που εφαρμόστηκε ήταν το 1981 από την κυβέρνηση του [[Γεώργιος Ράλλης|Γεωργίου Ράλλη]].
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
*[http://lolanaenaallo.blogspot.gr/2013/01/blog-post_6940.html Πληροφορίες], Ένα γιαουρτάκι χωρίς πέτσα για τον κύριο καθηγητή, 12/1/2013.
 
== Παραπομπές ==