|
[[Αρχείο:Kyoto block of ice.jpg|thumb|right|250px|Κομμάτι πάγου]]
[[Αρχείο:060129-elbe 046.jpg|thumb|right|250px|Παγωμένος [[Έλβας]] στην [[Δρέσδη]].]]
'''Πάγος''' ονομάζεται το διαστερεής ψύξηςκατάστασης στερεάς κατάστασηςκαθαρό [[νερό]], είναι δηλαδή η στερεά κατάσταση στην οποία μετατρέπεται το [[νερό]] όταν βρεθεί σε θερμοκρασία 0 °C (273,15 °K ή 32 °F) υπό κανονική ατμοσφαιρική πίεση. Στην αρχαία Ελλάδα "πάγος" ονομαζόταν και κάθε μεγάλων διαστάσεων γυμνός βράχος π.χ. [[Άρειος Πάγος (λόφος)|Άρειος Πάγος]] ο επ' αριστερά της εισόδου της Ακρόπολης των Αθηνών, βράχος.
=== Φυσική ===
Ο μεγαλύτερος ΄συμπαγής όγκος επιπλέοντος πάγου στον κόσμο είναι η [[Τράπεζα Πάγου Ρος]] στην [[Ανταρκτική]].
Ο καθαρός πάγος τήκεται στους 0° Κελσίου και η θερμοκρασία αυτή λαμβάνεται ως βάση της κλίμακας των θερμομέτρων. Κατά την τήξη του πάγου, απορροφάται από το περιβάλλον θερμότητα 79,4 θερμίδων ανά γραμμάριο τηκόμενου πάγου. Αντίθετα προς τις σχέσεις πυκνότητας της στερεάςστερεής και υγρής μορφής των περισσοτέρων ουσιών, ο πάγος παρουσιάζει μικρότερο [[ειδικό βάρος]] από το νερό υγρής κατάστσαης. Έτσι στους 0° το ένα λίτρο ζυγίζει 999,81 γραμμάρια, ενώ ίσος όγκος πάγου ζυγίζει μόνο 916,7 γραμμάρια. Αυτός είναι και ο λόγος του σχηματισμού του πάγου πρώτα στις επιφάνειες των λιμνών, των ποταμών και της θάλασσας. Κατά την ψύξη του ύδατος, ο σχηματιζόμενος πάγος καταλαμβάνει όγκο μεγαλύτερο κατά το 1/9, και για τον λόγο αυτό ο πάγος ασκεί και τεράστια δύναμη σε εγκλωβισμένους χώρους (π.χ. υδροσωλήνες ή ρηγματώσεις βράχων). Υπό πίεση, ο πάγος τήκεται σε θερμοκρασία χαμηλότερη του μηδενός. Επίσης, ο πάγος είναι ιδιαίτερα πλαστικός και ολισθαίνει σε διάφορα επικλινή επίπεδα, και εξ αυτού οφείλεται και η κίνηση των [[Παγετώνας|παγετώνων]].
=== Παραγωγή - Χρήση ===
Σε πολλές χώρες ο φυσικός πάγος λιμνών και ποταμών κόβεται με ειδικά πριόνια για βιομηχανική χρήση όπου μεταφέρεται σε ειδικές υπόγειες αποθήκες, ή αρχαιότερα σε σπήλαια προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σε άλλη εποχή. Ακόμα και στην [[Αθήνα]], πριν τη δημιουργία των [[Παγοποιείο|Παγοποιείων]], ο πάγος που επωλείτο το [[Καλοκαίρι]] φυλασσόταν στις Λάκκες της Πάρνηθας. Όμως ακόμα και σήμερα, σε πολλές ορεινές περιοχές χρησιμοποιείται φυσικός πάγος.
Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό του χρησιμοποιούμενου σήμερα πάγου προέρχεται από βιομηχανικές ψυκτικές μονάδες στις οποίες γίνεται εκμετάλλευση του παραγόμενου ψύχους από τη ταχεία εξάτμιση αερίων ([[Αμμωνία|αμμωνίας]], [[Ανθρακικό οξύ|ανθρακικού οξέος]], [[Φρέον|φρέου]] κ.λπ) που διατηρούνται σε υγρή κατάσταση, λόγω εξαιρετικά χαμηλών [[Θερμοκρασία|θερμοκρασιών]]. Με την χρήση τους, ψύχεται διάλυμα άλατος ή χλωριούχου ασβεστίου που ο βαθμός τήξης αυτών είναι χαμηλότερος του μηδενός, λόγω του διαλυμένου άλατος. Στη συνέχεια, το ψυχρό αυτό διάλυμα ψύχει δοχεία που περιέχουν καθαρό νερό που βαθμηδόν στερεοποιείται σε συμπαγή πάγο (παγοκολώνες).<br />
Τα τελευταία όμως χρόνια η κατανάλωση πάγου συνεχώς περιορίζεται, αφού συνεχώς επεκτείνεται η διάδοση των ηλεκτρικών παγομηχανών, σε βαθμό που και κάθε οικιακό μεγάλο ψυγείο να παράγει τεμάχια πάγου.
| 