Μουσικό πεντάγραμμο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Image:Eighth notes and rest.png|thumb|right|200px|Πεντάγραμμο με νότες και παύση ογδόου.]]
Το '''μουσικό πεντάγραμμο''' αποτελείται από πέντε παράλληλες γραμμές σχεδιασμένες σε ίσες αποστάσεις μεταξύ τους, πάνω και ανάμεσα στις οποίες γράφονται οι μουσικοί φθόγγοι (οι [[νότα|νότες]]) της δυτικής [[μουσική σημειογραφία|μουσικής σημειογραφίας]].
Το '''μουσικό πεντάγραμμο''' αποτελείται από πέντε παράλληλες γραμμές σχεδιασμένες σε ίσες αποστάσεις μεταξύ τους, πάνω στις οποίες γράφονται οι μουσικοί φθόγγοι (οι [[νότα|νότες]]) της δυτικής μουσικής σημειογραφίας. Στην αρχή του πενταγράμμου σημειώνεται ένα [[μουσικό κλειδί|κλειδί]] το οποίο σηματοδοτεί τη γραμμή στην οποία γράφεται μία νότα και ορίζει τον [[τόνος (ήχος)|τόνο]] που θα εκτελεστεί το μουσικό απόσπασμα. Υπαρχουν διάφορα κλειδιά, τα πιο συνηθισμένα είναι το [[κλειδί του σολ|σολ]] που ορίζει ότι στη δεύτερη από κάτω γραμμή του πενταγράμμου η νότα που γράφεται είναι το σολ, εκείνο του [[κλειδί του φα|φα]] που ορίζει ότι στην τέταρτη από κάτω γραμμή η νότα που γράφεται είναι το φα. Υπάρχουν και τα κλειδιά του ντο που είναι πιο σπάνια στη μουσικογραφία και ορίζουν τη θέση που γράφεται η νότα ντο. Μαζί με το κλειδί μπορεί να σημειωθεί μια ή περισσότερες [[ύφεση (μουσική)|υφέσεις]] ή [[δίεση |διέσεις]], δίνοντας ευρύτερες επιλογές όσον αφορά τον τόνο. Δίπλα στο κλειδί αναγράφεται και το μέγεθος του [[μέτρο (μουσική)|μέτρου]] του αποσπάσματος.
 
Στην αρχή του πενταγράμμου σημειώνεται ένα [[μουσικό κλειδί|κλειδί]], το οποίο αποτελεί σημείο αναφοράς για τον ορισμό των νοτών που αντιστοιχούν σε κάθε γραμμή και διάστημα. Υπαρχουν διάφορα [[μουσικό κλειδί|μουσικά κλειδιά]], με πιο συνηθισμένο αυτό του [[κλειδί του σολ|σολ]], που ορίζει ότι στη δεύτερη από κάτω γραμμή του πενταγράμμου η νότα που γράφεται είναι το σολ. Το [[κλειδί του φα|φα]] χρησιμοποιείται για τα βαθύφωνα όργανα και ορίζει ότι στην τέταρτη από κάτω γραμμή η νότα που γράφεται είναι το φα. Υπάρχουν και τα κλειδιά του ντο που χρησιμοποιούνται πιο σπάνια και ορίζουν τη θέση που γράφεται η νότα ντο.
 
Μετά το κλειδί μπορεί να σημειωθεί μια ή περισσότερες [[ύφεση (μουσική)|υφέσεις]] ή [[δίεση |διέσεις]], οι οποίες αποτελούν τον λεγόμενο [[οπλισμός (μουσική)|οπλισμό]]· με βάση τον οπλισμό διακρίνεται η [[τονικότητα]] του έργου. Η απουσία οπλισμού δεν σημαίνει απουσία τονικότητας, αφού οι τονικότητες της Ντο μείζονας και Λα ελάσσονας δεν έχουν διέσεις ή υφέσεις, ενώ μπορεί να σηματοδοτεί τον φυσικό ελάσσονα τρόπο της Ρε. Παραδοσιακά ο οπλισμός δεν μπορεί να συνδιάζει διέσεις και υφέσεις, ωστόσο στη [[σύγχρονη κλασική μουσική]] πολλοί συνθέτες επιλέγουν αυτόν τον αντισυμβατικό τρόπο γραφής. Στα δε έργα [[τρόπος (μουσική)|τροπικής]] μουσικής, ο οπλισμός δεν αντιπροσωπεύει τονικότητα, αλλά τον [[δρόμος (μουσική)|δρόμο]] πάνω στον οποίο είναι γραμμένο το έργο.
 
Μετά το κλειδί και τον οπλισμό ακολουθεί το σύμβολο μεγέθους του [[μέτρο (μουσική)|μέτρου]]. Συνήθως έχει τη μορφή [[κλάσμα]]τος και διαβάζεται π.χ. ''τρία τέταρτα'' ή ''επτά όγδοα'' (3/4 και 7/8 αντίστοιχα). Ο αριθμητής αντιπροσωπεύει τη χρονική αξία του κάθε μέτρου, ενώ ο παρονομαστής τη βασική χρονική μονάδα μέτρησης. Το μέτρο των 4/4 που είναι και το πλέον κοινό μπορεί να γραφτεί τόσο ως κλάσμα (4/4), όσο και με το σύμβολο [[File:Commontime_inline.gif|11px]]· το μέτρο 2/2, που ενέχει τη σημασία δύο κινήσεων ανά μέτρο, συμβολίζεται αντίστοιχα με [[File:Allabreve.svg|11px]].
 
[[Κατηγορία:Μουσική θεωρία]]