|
Ο '''Εμμανουήλ Τζάνες''' ([[Ρέθυμνο]], [[1610]] - [[Βενετία]], [[28 Μαρτίου]] [[1690]]), ο επιλεγόμενος και '''Μπουνιαλής''', ήταν [[Έλληνες|Έλληνας]] ζωγράφος της [[Αναγέννηση|Αναγέννησης]] και, μαζί με το [[Θεόδωρος Πουλάκης|Θεόδωρο Πουλάκη]], ο σημαντικότερος [[κρήτη|Κρητικός]] αγιογράφος του δεύτερου μισού του 17ου αιώνα.
==Βιογραφικά στοιχεία==
==Η Ζωή του==
Ο Εμμανουήλ Τζάνες ανήκεΑανήκε σε γνωστή οικογένεια του [[Ρέθυμνο|Ρεθύμνου]] και ήταν ευπαίδευτος. Εκτός από ζωγράφος, ήταν [[Στιχουργός|στιχουργός]] και συγγραφέας ιερών ακολουθιών. Ήταν έγγαμος, αλλά, καθώς χήρεψε νωρίς δεν άφησε απογόνους. Αδελφοί του ήταν ο ποιητής του «Κρητικού Πολέμου» [[Μαρίνος Τζάνες]] Μπουνιαλής και ο ζωγράφος [[Κωνσταντίνος Τζάνες]].
Το [[1636]] χρονολογείται το παλαιότερο σωζόμενο έργο του. Πρόκειται για την άψογη, από κάθε άποψη εικόνα του [[άγιος Σπυρίδων|Αγίου Σπυρίδωνα]], η οποία εκτίθεται στο [[Μουσείο CorrerΚορρέρ]] της [[Βενετία]]ς και φέρει την υπογραφή του ''«Ποίημα Εμμανουήλ ιερέως του Τζάνε»''. Το ίδιο έτος ήταν ήδη δόκιμος ζωγράφος και είχε χειροτονηθεί ιερέας. Όταν άρχισε ο [[Κρητικός Πόλεμος (1645–1669)|Κρητικός Πόλεμος]] ήταν ακόμα στην [[Κρήτη]] και μάλλον έφυγε από την πατρίδα του μετά την κατάληψη του Ρεθύμνου από τους Τούρκους το [[1646Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανούς]] το 1646.
Τον Απρίλιο του [[1648]], βρίσκεται στην [[Κέρκυρα]], όπου συνεργαζόταν με τον επίσης πρόσφυγα του Κρητικού Πόλεμου γνωστό ζωγράφο [[Φιλόθεος Σκούφος| Φιλόθεο Σκούφο]]. Στην Κέρκυρα, όπου έμεινε τουλάχιστον ως το τέλος του [[1654]], συνδέθηκε με το λόγιο Κρητικό ιερομόναχο [[Καλλιόπιος Καλλιέργης| Καλλιόπιο Καλλιέργη]], ο οποίος ήταν εφημέριος στο ναό των [[Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου|Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου]]. Ζωγράφισε τότε ο Τζάνες πολλές εικόνες για το ναό. Τον Μάρτιο του [[1658]] βρίσκεται στη [[Βενετία]], όπου και παρέμεινε ως το θάνατό του. Το [[1660]] εξελέγη εφημέριος στο ναό του Αγίου Γεωργίου, θέση που κράτησε, με μικρά διαλείμματα, έως το [[1685]].
==Τεχνοτροπία==
==Το Έργο του==
Δεν γνωρίζουμε πού μαθήτευσε, ωστόσο, όπως και οι περισσότεροι ζωγράφοι, για τις μεμονωμένες μορφές, ακολουθεί βυζαντινά πρότυπα του 14ου και 15ου αιώνα, περίοδο που αποτελεί την πρώτη ακμή της [[Κρητική Σχολή| Κρητικής Σχολής]]. Αντίθετα σε σύνθετες σκηνές, εμπνέεται από τα εικονογραφικά σχήματα και τα τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά που επικρατούν τον 17ο αιώνα. Στα έργα που φανερώνουν έντονη δυτική επίδραση, διακρίνεται επίσης η επίδραση από τις [[φλαμανδική τέχνη|φλαμανδικές]] [[χαλκογραφία|χαλκογραφίες]].
Η τεχνοτροπία του Τζάνε ποικίλλει ανάλογα με τα πρότυπα από τα οποία εμπνέεται. Οι μορφές που ακολουθούν υστεροβυζαντινά πρότυπα είναι επίπεδες, δισδιάστατες. Ο όγκος δηλώνεται με διαδοχικά ανοιχτότερα γεωμετρικά του ίδιου ή συμπληρωματικού χρώματος, που δεν συγχέονται. Οι φωτισμένες επιφάνειες έχουν μια μεταλλική ανταύγεια. Συχνά τα υφάσματα είναι διάστικτα από νευρώδεις λευκές βούλες. Ανάλογη πτυχολογία συναντά κανείς στην Παντάνασσα του [[Μυστράς]] γύρω στο [[1428]]. Στις εικόνες όμως που ο Ρεθυμνιώτης ζωγράφος ακολουθεί δυτικά πρότυπα, η πτυχολογία είναι ρευστή, με βαθμιαία μετάβαση από το φως στη σκιά. Ως προς δε τα γυμνά μέρη, ο Τζάνες ακολουθεί παλαιολόγεια πρότυπα. Συνήθως ολόκληρη η φωτισμένη επιφάνεια καλύπτεται από αμέτρητες λευκές πινελιές, πολλές φορές εναλλάξ έντονες και αμυδρές, με αποτέλεσμα η σχεδίαση των όγκων να γίνεται με καλλιγραφική διάθεση.
Ο Εμμανουήλ Τζάνες, είναι ιδιαίτερα ικανός στη λεπτολόγο απόδοση των ιταλικών πολυτελών υφασμάτων και των κεντημάτων. Το ίδιο συμβαίνει και στα πρόσωπα που ζωγραφίζει, δίνοντας έμφαση σε μορφολογικά ή ανατομικά χαρακτηριστικά, όπως η διάταξη της κόμης ή οι [[φλέβα|φλέβες]] αντίστοιχα. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του διακρίνεται από τη στέρεη δομή των συνθέσεων, τη σταθερότητα του σχεδίου, την δεξιοτεχνία στην απόδοση της λεπτομέρειας και την προσεκτική επιλογή των χρωμάτων.
[[Αρχείο:Icon of John Baptist by Emmanouel Tzanes.jpg|280px|thumb|right|Η εικόνα του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Κρανιδίου]]
===Κρητική περίοδος===
*[[1636]] Άγιος Σπυρίδων (Μουσείο Correr, Βενετία)
*[[1640]] Ευαγγελισμός (Κρατικά Μουσεία Βερολίνου)
*[[1641]] Θεοτόκος Αμόλυντος (Μουσείο Ζακύνθου)
*[[1644]] Ρίζα Ιεσσαί ([[Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας]])
*[[1645]] Θεοτόκος Οδηγήτρια (Αγία Τριάς Giudecca,[[Βενετία]])
*[[1645]] Άγιος Αντώνιος (Παναγία των Ξένων, [[Κέρκυρα]])
*[[1646]] Τίμιος Πρόδρομος ([[Ναός_Τιμίου_Προδρόμου_Κρανιδίου| Ναός Τιμίου Προδρόμου]], [[Κρανίδι]])
===Κερκυραϊκή περίοδος===
*[[1648]] Χριστός εν δόξη (Μητροπολιτικό μέγαρο , Κέρκυρα)
*[[1648]] Άγιος Κύριλλος ([[Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο]], Αθήνα)
*[[1649]] Άγιος Ιάσων (Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, Κέρκυρα)
*[[1650]] Άγιος Σωσίπατρος (Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, Κέρκυρα)
*[[1650]] Θεοτόκος ένθρονη (Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, Κέρκυρα)
*[[1651]] Θεοτόκος Madre della Consolazione (Μονή Πλατυτέρας, Κέρκυρα)
*[[1654]] Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας (Μουσείο Αντιβουνιώτισσας)
*[[1654]] Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός (Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, Κέρκυρα)
*[[1654]] Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς (Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, Κέρκυρα)
Στην τριετία [[1655]]-[[ με 1657]], κατά την οποία δεν γνωρίζουμε εάν ο ζωγράφος ήταν ακόμα στην πατρίδα του ή είχε μεταβεί στην [[Κέρκυρα]], εντάσσονται τα εξής έργα:
*[[1655]] Άγιος Γαβδελαάς (Ιδιωτική Συλλογη, Βενετία)
*[[1656]] Άγιος Δημήτριος (Συλλογή Λοβέρδου)
*[[1657]] Μη μου άπτου (Αντιβουνιώτισσα, Κέρκυρα)
*[[1657]] Θεοτόκος Madre della Consolazionne
*[[1657]] Άγιος Μάρκος (Μουσείο Μπενάκη)
==Συγγράμματα==
|accessdate = 15 Οκτωβρίου 2009
}}
{{Ελληνίδες και Έλληνες λόγιοι (1453 - 1821)}} ▼
{{DEFAULTSORT:Τζανες Εμμανουηλ}}
▲{{Ελληνίδες και Έλληνες λόγιοι (1453 - 1821)}}
{{Στοιχεία προσώπου
|ΟΝΟΜΑ=ΤζάνεςΤζανές, Εμμανουήλ
|ΑΛΛΑ ΟΝΟΜΑΤΑ=Εμμανουήλ Τζάνες
|ΜΙΚΡΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ=Κρητικός αγιογράφος του 17ου αιώνα
|ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ=
|ΤΟΠΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ=Βενετία
}}
[[Κατηγορία:Έλληνες ζωγράφοιαγιογράφοι]]
[[Κατηγορία:ΑγιογράφοιΈλληνες εκκλησιαστικοί συγγραφείς]]
[[Κατηγορία:Κρητική Σχολή]]
[[Κατηγορία:Ρεθυμνιώτες (πόλη)]]
| 