Ο '''Τζέιμς Φράνσις Κάγκνεϊ''' ο νεώτερος ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλ.]] '''James Francis Cagney, jr.'''), [[17 Ιουλίου]] [[1899]] - [[30 Μαρτίου]] [[1986]]) ήταν Αμερικανός ηθοποιός αρχικά του θεάτρου κι έπειτα του κινηματογράφου όπου και διέπρεψε<ref>Obituary ''Variety Obituaries'', April 2, 1986.</ref>. Παρά το γεγονός ότι έλαβε βραβεία και αναγνώριση για ερμηνείες πολλών διαφορετικών χαρακτήρων, φημίζεται περισσότερο για τους ρόλους στους οποίους υποδυόταν σκληροτράχηλους άνδρες<ref name="worldandi">{{Cite news |last=Speck |first=Gregory |date =June 1986 |title=From Tough Guy to Dandy: James Cagney |periodical =The World and I |volume=1 |pages=319 |url=http://www.worldandi.com/public/1986/june/ar12.cfm |accessdate =October 17, 2008 |postscript=<!--None-->|archiveurl = http://web.archive.org/web/20080222124758/http://www.worldandi.com/public/1986/june/ar12.cfm |archivedate = February 22, 2008}}</ref><ref>McGilligan, page 11</ref>. Το [[1999]] το [[Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου]] τον κατέταξε στην 8η θέση στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών<ref>{{cite web |title=America's Greatest Legends |work=AFI's 100 Years... 100 Stars |publisher=American Film Institute |year=2005 |url=http://connect.afi.com/site/DocServer/stars50.pdf?docID=262 |accessdate=October 17, 2008 |format=registration required}}</ref>.
Στην πρώτη του επαγγελματική συμμετοχή σε θεατρική παράσταση, ο Κάγκνεϊ εμφανίστηκε ντυμένος γυναικεία, αποτελώντας μέλος της χορωδίας της επιθεώρησης του 1919 ''Every Sailor''. Ήταν μόλις 20 χρονών. Συνέχισε μια επιτυχημένη πορεία στο χώρο της επιθεώρησης ως χορευτής και κωμικός και το 1925 έλαβε τον πρώτο του πρωταγωνιστικό ρόλο. Ακολούθησαν επιτυχημένοι ρόλοι στο θέατρο και οι διθυραμβικές κριτικές που έλαβε το [[1929]] για την ερμηνεία του στο θεατρικό έργο ''Penny Arcade'' τον οδήγησαν σε συμβόλαιο 3 εβδομάδων με την εταιρία [[Warner Bros.|Warner]], έναντι 500 δολαρίων την εβδομάδα προκειμένου να επαναλάβει το ρόλο που ερμήνευσε στο θέατρο. Στη συνέχεια η διάρκεια του συμβολαίου του αυξήθηκε στα 7 χρόνια.
