Τριγλυκερίδια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Petef (συζήτηση | συνεισφορές)
μ αφαίρεση εικόνων αγνώστων π/δ
Γραμμή 1:
Με τον όρο «τριγλυκερίδια» εννοούνται οι [[εστέρες]] της [[γλυκερίνη|γλυκερόλης]] (γλυκερίνης) με λιπαρά οξέα. Η γλυκερόλη είναι αλκοόλη που περιέχει τρεις υδροξυλομάδες (ΟΗ-). Κάθε υδροξυλομάδα σχηματίζει εστέρα με ένα μόριο λιπαρού οξέος, που σημαίνει ότι τα τρία γλυκερίδια («τριγλυκερίδια»), αποτελούν τριεστέρες της γλυκερόλης.
 
[[Αρχείο:Φυτικα ελαια.png|right|Φυτικά έλαια]]<br />
Τα [[λιπαρά οξέα]] είναι γραμμικά αλειφατικά καρβοξυλικά οξέα που περιέχουν 12 έως 20 άτομα C. Διακρίνονται σε κορεσμένα και ακόρεστα, που περιέχουν έναν ή περισσότερους διπλούς δεσμούς, με cis γεωμετρία. Λιπαρά οξέα εντοπίζονται και στη φύση.
==Κατηγορίες λιπαρών οξέων==
Γραμμή 9:
===Ανάλογα με την ομοιότητα των λιπαρών οξέων===
Κάθε τριγλυκερίδιο αποτελείται είτε από αντίγραφα του ίδιου λιπαρού οξέος, οπότε ορίζεται ως απλό τριγλυκερίδιο, είτε από διαφορετικά λιπαρά οξέα, οπότε ορίζεται μικτό μικτό τριγλυκερίδιο.
[[Αρχείο:ΔομηFat τριγλυκεριδιουtriglyceride shorthand formula.pngPNG|thumb|right|Δομή τριγλυκεριδίου]]<br />
===Ανάλογα με την προέλευσή τους===
Τα τριγλυκερίδια τα οποία προέρχονται από φυτικές πρώτες ύλες ονομάζονται έλαια και σε θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι σε υγρή μορφή, ενώ αυτά που προέρχονται από ζωικούς οργανισμούς ονομάζονται λίπη και η μορφή τους είναι στερεά ή ημιστέρεα. Η αιτιολογία αυτής της διαφοροποίησης οφείλεται στη σύσταση των τριγλυκεριδίων. Τα φυτικά τριγλυκερίδια (έλαια) περιέχουν μεγάλες ποσότητες ακόρεστων λιπαρών οξέων. Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα χαρακτηρίζονται από σημαντικά μικρότερα σημεία τήξεως, σε σύγκριση με αυτά των κορεσμένων, με αποτέλεσμα τα τριγλυκερίδια τους να έχουν μικρά σημεία τήξεως και σε θερμοκρασία περιβάλλοντος να βρίσκονται σε υγρή μορφή. Αντίθετα, τα ζωικά τριγλυκερίδια (λίπη) περιέχουν κατά κύριο λόγο κορεσμένα λιπαρά οξέα, τα οποία χαρακτηρίζονται από υψηλότερα σημεία τήξεως (1).
Τα τριγλυκερίδια είναι αδιάλυτα στο νερό, ελαφρότερα από αυτό, και κατά την διαδικασία της υδρόλυσης δίνουν γλυκερόλη και λιπαρά οξέα. Ειδικότερα, η υδρόλυση τους με αλκάλεα λέγεται σαπωνοποίηση και τα παραγόμενα προϊόντα, συνήθως τα άλατα καλίου ή νατρίου, λεγονται σάπωνες (2).
 
[[Αρχείο:ΣαπωνεςSavons de Marseille parfumés.pngJPG|thumb|right|Σάπωνες]]<br />
 
==Η λειτουργία των τριγλυκεριδίων==
Γραμμή 25:
==Μηχανισμοί μεταφοράς==
Η κυκλοφορία των λιπιδίων από το ήπαρ αρχίζει με την έκκριση των πλουσίων σε τριγλυκερίδια μορίων VLDL, οι οποίες είναι λιποπρωτεΐνες πολύ χαμηλής πυκνότητας. Τα μόρια της VLDL παρέχουν τριγλυκερίδια με σκοπό την παραγωγή ενέργειας. Φυσιολογικά, η μεταφορά αυτή ανταποκρίνεται με επάρκεια στις υπάρχουσες ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού. Ωστόσο, στην περίπτωση της παχυσαρκίας ενδέχεται να εκκρίνονται πλεονάζουσες ποσότητες VLDL, σαν αποτέλεσμα την υπερβολική πρόσληψη θερμίδων. Η περίσσεια ροή των τριγλυκεριδίων εναποθηκεύεται στον λιπώδη ιστό. Η μεταφορά των λιπιδίων από το ήπαρ αποδίδει τη χοληστερόλη στους περιφερικούς ιστούς, η οποία κρίνεται απαραίτητη για εξεργασίες, όπως η σύνθεση της μεμβράνης και η παραγωγή των στεροειδών ορμονών. Όσον αφορά στα λιπαρά οξέα των τριγλυκεριδίων, απομακρύνονται από την VLDL στην κυκλοφορία, με την διαδικασία της λιπόλυσης. Με τον τρόπο αυτό, το μόριο της VLDL συρρικνώνεται και εμπλουτίζεται, με αυξανόμενο ρυθμό, σε χοληστερόλη. Στη τελική φάση παράγεται το μόριο LDL, δηλαδή η «χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη». Το μόριο της LDL έχει τώρα την δυνατότητα να μεταβολισθεί περαιτέρω, σε μια από τρεις διαφορετικές οδούς.
 
[[Αρχείο:Μηχανισμός μεταφοράς τριγλυκεριδίων στον οργανισμό.png|frame|right|Μηχανισμός μεταφοράς τριγλυκεριδίων στον οργανισμό:Ο ρόλος των VLDL και LDL]]
Η πρόσληψη του μορίου της LDL μπορεί να γίνει από τους περιφερικούς ιστούς ή το ήπαρ. Εναλλακτικά, το μόριο αυτό μπορεί να μεταβληθεί περαιτέρω προς ένα μικρό, πυκνό μόριο LDL, το οποίο, ακολούθως, προσλαμβάνεται κατά προτίμηση από τους περιφερικούς ιστούς, και όχι τόσο έντονα από το ήπαρ. Ωστόσο, ο τρόπος ρύθμισης και των τριών διαδικασιών πρόσληψης είναι κοινός, και πραγματοποιείται από τους υποδοχείς της LDL. Ο ενδοκυτταρικός υποδοχέας LDL είναι υπεύθυνος για την πρόσληψη από τα κύτταρα τόσο των μορίων LDL, όσο και των VLDL (3).
Τα μόρια της LDL όταν εσωτερικοποιηθούν διασπώνται, ενώ η χοληστερόλη εναποθηκεύεται ενδοκυττάρια, συμπληρώνοντας την διαδικασία μεταφοράς των τριγλυκεριδίων - χοληστερόλης. Στην οδό αυτής της μεταφοράς συμμετέχουν πολλές εξεργασίες, και οποιαδήποτε βλάβη ενδέχεται να οδηγήσει σε δυσλιπιδαιμία, προάγοντας την στεφανιαία νόσο και την περιφερική αρτηριοπάθεια. O προσδιορισμός του επιπέδου της LDL παρέχει μια εκτίμηση του συνόλου των μορίων της LDL, και στην κατάσταση αυτή δεν έχουν διεξαχθεί ακόμη προσπάθειες προσδιορισμού της σύνθεσης του πληθυσμού των μορίων LDL, με βάση το μέγεθος των μορίων (3).