Βικιπαίδεια

Ανόπτηση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
συγχώνευση από Ανόπτηση κατεργασίας
μ Ο C messier μετακίνησε τη σελίδα Ανόπτηση κατεργασίας στη Ανόπτηση χωρίς να αφήσει ανακατεύθυνση: συγχώνευση ιστορικών
Γραμμή 1:
{{συγχώνευση|Ανόπτηση}}
[[Εικόνα:Cu-Ni-annealing.svg|250px|right|thumb|Η επίδραση της θερμοκρασίας ανόπτησης (Τ<sub>a</sub>) στην σκληρότητα των κραμάτων [[χαλκονικέλιο|χαλκονικελίου]] με διαφορετικές περιεκτικότητες σε [[νικέλιο]]. Τα κράματα είχαν προηγουμένως υποστεί 50% παραμόρφωση (ενδοτράχυνση) με ψυχρή έλαση.]]
'''Ανόπτηση''' ονομάζεται στη [[μεταλλουργία]] η θερμική κατεργασία στην οποία υποβάλλεται ένα [[μέταλλα|μέταλλο]] ή [[κράμα]], που έχει υποστεί κάποια κατεργασία π.χ. σφυρηλάτηση ή [[ενδοτράχυνση]], προκειμένου στη συνέχεια υποβαλλόμενο σε ψύξη βελτιωθεί η ευκαμψία του και γίνει λιγότερο εύθρυπτο.
 
Η '''ανόπτηση κατεργασίας''' είναι μια θερμική κατεργασία για την αναίρεση των επιπτώσεων της ψυχρηλασίας, δηλαδή, να μαλακώσει και να αυξήσει την ολκιμότητα ενός μετάλλου που προηγούμενα έχει ενδοτραχυνθεί.
Η εφαρμογή της είναι πολύ κοινή σε διαδικασίες παραγωγής οι οποίες απαιτούν εκτεταμένη πλαστική παραμόρφωση, για να επιτρέψει μια παράταση της παραμόρφωσης, χωρίς να επέλθει θραύση ή να χρειαστεί υπερβολική κατανάλωση ενέργειας. Κατά τη διάρκεια αυτής της κατεργασίας είναι δυνατό να συμβούν αποκατάσταση και ανακρυστάλλωση. Συνήθως είναι επιθυμητή η απόκτηση λεπτοκρυσταλλικής δομής και συνεπώς η θερμική διεργασία τερματίζεται εγκαίρως, πριν επέλθει σημαντική ανάπτυξη του μεγέθους των κόκκων. Η επιφανειακή οξείδωση αποφεύγεται ή ελαχιστοποιείται εάν η θερμοκρασία της ανόπτησης παραμείνει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, (υψηλότερα όμως της θερμοκρασίας ανακρυστάλλωσης), ή εάν η διεργασία πραγματοποιηθεί σε μη οξειδωτική ατμόσφαιρα.▼
 
▲Η εφαρμογή της είναι πολύ κοινή σε διαδικασίες παραγωγής οι οποίες απαιτούν εκτεταμένη πλαστικήπλαστικη παραμόρφωση, για να επιτρέψει μια παράταση της παραμόρφωσης, χωρίς να επέλθει θραύση ή να χρειαστεί υπερβολική κατανάλωση ενέργειας. Κατά τη διάρκεια αυτής της κατεργασίας είναι δυνατό να συμβούν αποκατάσταση και ανακρυστάλλωση. Συνήθως είναι επιθυμητή η απόκτηση λεπτοκρυσταλλικής δομής και συνεπώς η θερμική διεργασία τερματίζεται εγκαίρως, πριν επέλθει σημαντική ανάπτυξη του μεγέθους των κόκκων. Η επιφανειακή οξείδωση αποφεύγεται ή ελαχιστοποιείται εάν η θερμοκρασία της ανόπτησης παραμείνει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, (υψηλότερα όμως της θερμοκρασίας ανακρυστάλλωσης), ή εάν η διεργασία πραγματοποιηθεί σε μη οξειδωτική ατμόσφαιρα.
Κατά την ανόπτηση το υλικό θερμαίνεται μέσα σε ειδικό [[κλίβανος|κλίβανο]], ("κλίβανος ανόπτησης"), σε υψηλή θερμοκρασία (500&ndash;850°C) για κάποιο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια ψύχεται αργά για αρκετές ώρες, σε θερμοκρασία δωματίου έτσι ώστε να εξαλειφθούν οι υπολειπόμενες εσωτερικές τάσεις (καταπονήσεις) που προκάλεσε η [[ενδοτράχυνση]]. Συνηθέστερα ανόπτηση γίνεται σε υλικά αλουμινίου, προϊόντα και παραγωγή γυαλιού και ειδικότερα στη χαλυβουργία.
Η επιφανειακή οξείδωση αποφεύγεται ή ελαχιστοποιείται εάν η θερμοκρασία της ανόπτησης παραμείνει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, (υψηλότερα όμως της θερμοκρασίας ανακρυστάλλωσης), ή εάν η διεργασία πραγματοποιηθεί σε μη οξειδωτική ατμόσφαιρα.
 
==Πηγές==▼
Η ανόπτηση γίνεται συνήθως σε μέταλλα ή κράματα που έχουν υποστεί ψυχρή έλαση και περιλαμβάνει τρία στάδια:
# ''Αποκατάσταση'' &mdash; Κατά το στάδιο αυτό, το υλικό θερμαίνεται σε θερμοκρασία περίπου ίση με 0,3''Τ''<sub>m</sub>, όπου ''Τ''<sub>m</sub> η θερμοκρασία τήξης του υλικού. Με την θέρμανση του υλικού, επιτυγχάνεται αναδιοργάνωση και αποδέσμευση των κρυσταλλικών διαταραχών (ατελειών) που προκάλεσε η [[ενδοτράχυνση]]. Η πυκνότητα των διαταραχών μειώνεται λίγο με συνέπεια την μικρή μείωση της σκληρότητας και την μικρή βελτίωση της ολκιμότητας του υλικού.
# ''Ανακρυστάλλωση'' &mdash; Κατά την ανακρυστάλλωση, το υλικό θερμαίνεται σε θερμοκρασία υψηλότερη από 0,4''Τ''<sub>m</sub>. Η υψηλότερη θέρμανση επιτρέπει τον σχηματισμό νέων κόκκων (κρυστάλλων) που έχουν πολύ λίγες διαταραχές και η μικροδομή του υλικού γίνεται πιο σφαιρική. Επίσης, η πυκνότητα των διαταραχών μειώνεται δραστικά (π.χ. από 10<sup>15</sup>/m<sup>2</sup> στις 10<sup>10</sup>/m<sup>2</sup>).
# ''Ανάπτυξη των κρυστάλλων'' &mdash; Η αύξηση του μεγέθους των κόκκων (κρυστάλλων) επιτυγχάνεται με διατήρηση του υλικού στην θερμοκρασία ανακρυστάλλωσης για μεγάλο χρόνο. Οι κόκκοι που δημιουργούνται στο στάδιο της ανακρυστάλλωσης αρχίζουν να μεγαλώνουν, καθώς σ'&nbsp;αυτούς ενσωματώνονται οι μικροί κόκκοι που τους περιβάλλουν. Έτσι, μειώνεται σημαντικά η σκληρότητα του υλικού, αλλά και η αντοχή του.
 
* Επιστήμη και Τεχνολογία των Υλικών, W. D. Callister, Εκδόσεις Τζιόλα, 5η έκδοση▼
Η ανόπτηση γίνεται συνήθως σε ατμόσφαιρα αναγωγικού αερίου (H<sub>2</sub>, CO, κ.ά.) για να μην οξειδωθεί η επιφάνεια του μεταλλικού υλικού. Μεγάλο ρόλο στην ανόπτηση παίζει η [[διάχυση]] των ατόμων στην [[στερεά κατάσταση]].
 
Με την ανόπτηση ένα μεταλλικό υλικό χάνει μεγάλο μέρος της σκληρότητας που απέκτησε με την [[ενδοτράχυνση]] και γίνεται πιο αγώγιμο στον [[ηλεκτρισμός|ηλεκτρισμό]]. Επίσης, με την εξάλειψη κρυσταλλικών ατελειών, η [[πυκνότητα]] του υλικού αυξάνεται.
 
==Βλ. επίσης==
* [[Ενδοτράχυνση]]
 
▲==Πηγές==
▲* Επιστήμη και Τεχνολογία των Υλικών, W. D. Callister, Εκδόσεις Τζιόλα, 5η έκδοση
 
<!--κατηγορίες-->
[[Κατηγορία:Μεταλλουργία]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Ανόπτηση"