Στρυχνίνη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{επιμέλεια|μορφή, ορθογραφία, γλώσσα, σύνδεσμοι, κεφαλαία γράμματα}}

{{χωρίς παραπομπές}}

 

==ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ==

Πολύ πικρή ουσία ακόμα και σε συγκέντρωση 1ppm [1]. Άκρως τοξική ουσία.

 

Η κυριότερη χρήση της είναι για την θανάτωση ζώων κυρίως τρωκτικών ενώ έχει χρησιμοποιηθεί και ως δολοφονικό εργαλείο. Ωστόσο η χρήση της έχει απαγορευθεί στην Ενωμένη Ευρώπη, λόγω του επώδυνου θανάτου που προκαλεί. Επίσης σε μικρές ποσότητες η στρυχνίνη διεγείρει την αναπνευστική λειτουργία σε περιπτώσεις όπου καταρρέει ο οργανισμός, παρουσιάζει κάποια καρδιοτονωτική δράση, αλλά λόγω της υψηλής τοξικότητάς της δεν χρησιμοποιείται πλέον στην ιατρική. Ωστόσο, τα σπέρματα της nux-vomica και ειδικότερα αραιά εκχυλίσματά τους χρησιμοποιούνται σήμερα ως ομοιοπαθητικά φάρμακα. Εξαιτίας της εξαιρετικά πικρής της γεύσης προκαλεί έντονη σιελόρροια και αυξάνει την όρεξη. H χρήση της στρυχνίνης ως διεγερτικής ουσίας σε πολύ μικρές ποσότητες ήταν γνωστή σε πολλούς λαούς. Στις αρχές του 20ου αιώνα, στους Ολυμπιακούς αγώνες και ειδικά στους δρόμους αντοχής, άρχισε σταδιακά να κάνει την εμφάνισή της η στρυχνίνη ως τονωτική ουσία, την οποία οι αθλητές ελάμβαναν με υποδόριες ενέσεις. Ενέσεις στρυχνίνης έκανε και ο αθλητής στο αγώνισμα του Μαραθωνίου δρόμου Thomas Hicks (1875-1963) στους Ολυμπιακούς του 1904 (St. Louis, Missouri), όπου αναδείχθηκε νικητής, αλλά η νίκη αυτή λίγο έλειψε να του στοιχίσει τη ζωή. Σήμερα δεν χρησιμοποιείται ως βοηθητική ουσία από τους αθλητές[1].

 

Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης από στρυχνίνη είναι από τα πλέον φρικτά και οδυνηρά σε σχέση με άλλα δηλητήρια, αν ληφθεί μάλιστα υπόψη το γεγονός ότι δεν προκαλεί ακαριαίο θάνατο. Ενδεικτικά συμπτώματα δηλητηρίασης από δυνητικά θανάσιμη δόση είναι κατά σειρά εμφάνισης τα εξής: (1) Σοβαρή ναυτία. (2) Συσπάσεις όλων των ομάδων μυών, οι οποίες συνεχώς αυξάνουν σε συχνότητα και διάρκεια. (3) Σπασμοί των μυών του προσώπου που αρχίζει να μελανιάζει, οι κόρες των ματιών διαστέλλονται, οι βολβοί των ματιών προεξέχουν και το στόμα αφρίζει. (4) Το σώμα αρχίζει να αποκτά διάφορες τοξοειδείς στάσεις. (5) Απώλεια της συνείδησης. (6) Εντονότατα αντανακλαστικά. (7) Θάνατος από ασφυξία, αφού οι αναπνευστικοί μύες βρίσκονται σε κατάσταση παράλυσης[1].

 

Πρόκειται για μια φυσική ουσία που βρίσκεται στα σπέρματα του δέντρου Strychnos nux vomica (στρύχνος ο εμετικός) που στα Ελληνικά είναι γνωστά ως: "εμετικά κάρυα", όπως και στα σπέρματα ενός είδους θάμνου του Strychnos ignatii .Το δένδρο Strychnos nux-vomica (οικογένεια Loganiaceae ή Strychnaceae, μια οικογένεια 190 ειδών ενδημικών των τροπικών χωρών). Είναι ενδημικό δέντρο της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Ινδονησίας και φτάνει σε ύψος 12 μέτρα. Ο καρπός του δέντρου είναι πράσινος έως πορτοκαλόχρωμος και έχει το μέγεθος ενός μεγάλου μήλου, με σκληρό περικάρπιο και πέντε σπέρματα (σπόροι), που περιέχουν 1,1-1,4% στρυχνίνη. Τα ώριμα σπέρματα μοιάζουν με πεπλατυσμένους δίσκους με βαθούλωμα στο κέντρο και είναι πολύ σκληρά. Οι καρποί του φυτού Strychnos ignatii, ενός αναρριχώμενου θάμνου που ενδημεί κυρίως στις Φιλιππίνες, γνωστοί και ως Saint Ignatius' beans, περιέχουν 25 σπέρματα με ακόμη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε στρυχνίνη (2-3%)[1]. Προφανώς τα φυτά αυτά έχουν βρει ένα καλό τρόπο για να προστατέψουν τους καρπούς τους και συνεπώς και την αναπαραγωγή τους από φυτοφάγα ζώα.

 

Η πρώτη σύνθεση (Woodward) πραγματοποιήθηκε συνολικά σε 28 στάδια, ξεκινώντας με τα απλά μόρια της φαινυλυδραζίνης και ακετοβερατρόνης που σε πρώτη φάση σχημάτισαν το ινδολικό τμήμα του μορίου της στρυχνίνης. Ακολούθησε τη διαδρομή της ισοστρυχνίνης που οδηγούσε σε ρακεμικό μίγμα αφού δεν υπήρχαν στάδια στερεοεκλεκτικής σύνθεσης. Από τότε έχουν ανακαλυφθεί πολύ άλλοι τρόποι παρασκευής του συγκεκριμένου μορίου[1] με τον τελευταίο να πραγματοποιείται σε 6 στάδια με τις εξής αλλαγές. Η σύνθεση ξεκινά με ένα δακτύλιο πυριδινίου ο οποίος ανοίγει προς σχηματισμό δότη-δέκτη διένια μέσω της αντίδρασης Zincke στην οποία μια πυριδίνη μετατρέπεται σε άλας πυριδινίου αντιδρώντας με 2,4-δινιτροχλωροβενζόλιο και μία πρωτοταγή αμίνη. Στα επόμενα στάδια εμπλέκεται μια ενδομοριακή αντίδραση Diels-Alder, ένα ρουθήνιο καταλυόμενης υδροσιλυλίωσης και μια αναδιάταξη ενδομοριακής συζυγής προσθήκης οδηγεί σε μία αλδεΰδη που στη συνέχεια μετατρέπονται σε στρυχνίνη[4].

[1] από http://www.chem.uoa.gr/chemicals/chem_strychnine.htm του Πανεπιστημίου Αθηνών.

[2] από http://en.wikipedia.org/wiki/Strychnine

[3] Gupta, R.C., Handbook of Toxicology of Chemical Warfare Agents, Elsevier Inc, 2009, Chapter 14.

[4] Strychnine in just six steps από τον ιστότοπο της RSC.