Ακετόνη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 103:
}}
H '''προπανόνη''' (συστηματική ονομασία) ή '''ακετόνη''' (εμπειρική ονομαασία) ή '''2-οξοπροπάνιο''' ή '''β-κετοπροπάνιο''' ή '''διμεθυλοκετόνη''' ή '''διμεθυλοφορμαλδεΰδη''' είναι μια [[οργανικές ενώσεις|οργανική]] [[χημική ένωση]] με [[χημικός τύπος|χημικό τύπο]] C<sub>3</sub>H<sub>6</sub>O και σύντομο [[συντακτικός τύπος|συντακτικό τύπο]] CH<sub>3</sub>COCH<sub>3</sub> ή συντομογραφικά Me<sub>2</sub>CO ή DMK (DiMethylKetone). Η καθαρή προπανόνη, στις συνηθισμένες συνθήκες, δηλαδή σε [[θερμοκρασία]] 25°C και [[πίεση]] 1 [[Ατμόσφαιρα (μονάδα)|atm]]), είναι ένα άχρωμο, ευκίνητο, εύφλεκτο [[υγρό]]. Είναι η απλούστερη [[κετόνες|κετόνη]].
είναι μια [[χημική ένωση]] με [[χημικός τύπος|χημικό τύπο]] C<sub>3</sub>H<sub>6</sub>O και σύντομο [[συντακτικός τύπος|συντακτικό τύπο]] CH<sub>3</sub>COCH<sub>3</sub> ή συντομογραφικά Me<sub>2</sub>CO ή DMK (DiMethylKetone). Είναι η απλούστερη από τις [[κετόνες]]. Στην όψη είναι ένα άχρωμο εύφλεκτο υγρό. Η προπανόνη είναι αναμίξιμη με το [[νερό]] και εξυπηρετεί ως ένας σημαντικός [[διαλύτης]] και τυπικό καθαριστικό σκευών σε [[χημικό εργαστήριο|χημικά εργαστήρια]]. Πάνω από 3.000.000 τόννοι προπανόνη παράγονται κάθε χρόνο παγκοσμίως, κυρίως ως πρώτη ύλη για [[πολυμερή]]<ref name=Ullmann>Stylianos Sifniades, Alan B. Levy, “Acetone” in Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, 2005.</ref>. Είναι επίσης ένα οικιακό προϊόν, που χρησιμοποιείται κυρίως για το καθάρισμα ή και ξεβάψιμο των νυχιών από όζες και βερνίκια. Είναι επίσης μια συνηθισμένη πρώτη ύλη για την [[αντιδράσεις ανοικοδόμησης|ανοικοδόμηση]] πιο σύνθετων (από αυτήν) οργανικών ενώσεων. [[αναπαραγωγή|Αναπαραγωγικά]] [[πείραμα|πειράματα]] [[τοξικότητα|τοξικότητας]] καταδεικνύουν ότι έχει χαμηλό δυναμικό τοξικότητας για να προκαλέσει προβλήματα αναπαραγωγής. Στην πραγματικότητα, το ίδιο ανθρώπινο σώμα αυξάνει φυσικά τη [[συγκέντρωση]] προπανόνης σε [[εγκυμοσύνη|έγκυες]] γυναίκες, [[θηλασμός|θηλάζουσες]] μητέρες και στα παιδιά, επειδή οι μεγαλύτερες [[ενέργεια|ενεργειακές]] τους ανάγκες οδηγούν στη αύξηση των επιπέδων παραγωγής προπανόνης. Η [[ιατρική]] κοινότητα χρησιμοποιεί πλέον [[κετογενική δίαιτα|κετογενικές δίετες]] που αυξάνουν την προπανόνη στο σώμα για να μειώσουν τα [[επιληψία|επιληπτικά]] επισόδεια σε βρέφη και παιδιά που υποφέρουν από επιληψία.▼
Η προπανόνη είναι αναμείξιμη με το [[νερό]] και εξυπηρετεί ως ένας σημαντικός [[διαλύτης]] και τυπικό καθαριστικό σκευών σε [[χημικό εργαστήριο|χημικά εργαστήρια]]. Περίπου 6,7 εκατομμύρια τόννοι προπανόνης παράχθηκαν παγκοσμίως το [[2010]], κυρίως για χρήση ως ένας διαλύτης και για την παραγωγή [[μεθυλομεθακρυλικό οξύ|μεθυλομεθακρυλικού οξέος]] και [[διφαινόλη Α|διφαινόλης Α]]<ref name=r1>Acetone, World Petrochemicals report, January 2010</ref><ref name=Ullmann>Stylianos Sifniades, Alan B. Levy, "Acetone" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, 2005.</ref>.
Μερικές συνηθισμένες οικιακές χρήσεις της προπανόνης είναι ως ένα ενεργό αφαιρετικό νυχιών, για το καθάρισμα ή και ξεβάψιμο των νυχιών από όζες και βερνίκια, καθώς και ως αφαιρετικό χρωμάτων γενικότερα. Είναι επίσης μια συνηθισμένη πρόδρομη ύλη για την [[αντιδράσεις ανοικοδόμησης|ανοικοδόμηση]] πιο σύνθετων (από αυτήν) οργανικών ενώσεων.
▲
Με βάση το χημικό της τύπο, C<sub>3</sub>H<sub>6</sub>O έχει τα ακόλουθα [[8 (αριθμός)|οκτώ (8)]] [[ισομέρεια|ισομερή θέσης]]:
# [[1-προπεν-1-όλη]] (ελάσσων [[ταυτομέρεια|ταυτομερές]] της [[προπανάλη|προπανάλης]] με σύντομο συντακτικό τύπο CH<sub>3</sub>CH=CHOH (σε δύο (2) [[ισομέρεια|γεωμετρικά ισομερή]]).
# [[1-προπεν-2-όλη]] ή '''αλλυλική αλκοόλη''' με σύντομο συντακτικό τύπο CH<sub>2</sub>=CHCH<sub>2</sub>OH.
# [[2-προπενόλη]] (ελάσσων [[ταυτομέρεια|ταυτομερές]] της προπανόνης] με σύντομο συντακτικό τύπο CH<sub>3</sub>C(OH)=CH<sub>2</sub>.
# [[Βινυλομεθυλαιθέρας]] ή '''μεθοξυαιθένιο''' με σύντομο συντακτικό τύπο CH<sub>3</sub>OCH=CH<sub>2</sub>.
# [[Κυκλοπροπανόλη]] με σύντομο συντακτικό τύπο [[Αρχείο:Cyclopropanole.svg|30 px]].
# [[Προπανάλη]] (κύριο [[ταυτομέρεια|ταυτομερές]]) της 1-προπεν-1-όλης με σύντομο συντακτικό τύπο CH<sub>3</sub>COCH<sub>3</sub>.
# [[Οξετάνιο]] με σύντομο συντακτικό τύπο [[Αρχείο:Oxetane.png|50 px]].
# [[Μεθυλοξιράνιο]] με σύντομο συντακτικό τύπο [[Αρχείο:Methyloxirane.png|80 px]].
== Ονοματολογία ==
| |||