Βικιπαίδεια

Οι Συμφορές του Πολέμου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
NNeilAlieNN (συζήτηση | συνεισφορές)
2.722 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
NNeilAlieNN (συζήτηση | συνεισφορές)
2.722 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Goya-Guerra (00).jpg|250px|thumb|Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης της σειράς ''Οι Συμφορές του Πολέμου'' (1863).]]
'''''Οι Συμφορές του Πολέμου''''' ή '''''Οι Καταστροφές του Πολέμου''''' ([[Ισπανική γλώσσα|Ισπανικά]]: '''''Los Desastres de la Guerra''''') είναι μια σειρά 82<ref group=a>80 χαρακτικά στην πρώτη έκδοση που δημοσιεύθηκε το 1863, στην οποία οι δύο τελευταίες πλάκες δεν ήταν διαθέσιμες. Βλέπε "[[#Εκτέλεση|Εκτέλεση]]".</ref> χαρακτικών που φιλοτέχνησε ο [[Ισπανία|Ισπανός]] ζωγράφος και χαράκτης [[Φρανθίσκο Γκόγια]] ([[1746]]–[[1828]]). Ο Γκόγια δεν αποκάλυψε πουπού αποσκοπούσε η δημιουργία αυτών των χαρακτικών, ωστόσο οι ιστορικοί της τέχνης θεωρούν τη σειρά ως μια εικαστική διαμαρτυρία κατά της βίας της επανάστασης της 2ας Μαΐου του 1808, τον ακόλουθο πόλεμο της [[Ιβηρική Χερσόνησος|Ιβηρικής Χερσονήσου]] κατά την περίοδο [[1808]]-[[1814]], και την οπισθοχώρηση του φιλελευθερισμού μετά την [[Παλινόρθωση των Βουρβόνων|παλινόρθωση της μοναρχίας των Βουρβόνων]]. Κατά τη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων της [[Πρώτη Γαλλική Αυτοκρατορία|Γαλλικής Αυτοκρατορίας]] του [[Ναπολέοντας Βοναπάρτης|Ναπολέοντα]] και της Ισπανίας, ο Γκόγια διατήρησε τη θέση του πρώτου ζωγράφου του Ισπανικού στέμματος και συνέχισε να δημιουργεί πορτραίτα των Ισπανών και των Γάλλων ηγετών.<ref name="Bareau, 45">Wilson-Bareau, 45</ref> Παρότι επηρεάστηκε βαθιά από τον πόλεμο, δεν φανέρωσε τις απόψεις του και τα έργα που δημιούργησε σχετικά με τον πόλεμο και τις επιπτώσεις του.<ref name="S129">Sayre, 129</ref> Ήταν σχεδόν κουφός και η υγεία του ήταν κλονισμένη όταν, στα 62 του, άρχισε να ασχολείται με τη δημιουργία αυτών των χαρακτικών. Τα χαρακτικά δε δημοσιεύτηκαν μέχρι το [[1863]], 35 χρόνια μετά τον θάνατό του. Πιθανώς μόνο τότε θεωρήθηκε πολιτικά ασφαλές να δημοσιευθεί μία σειρά έργων που κατακρίνουν τους Γάλλους και τους [[Βουρβόνοι|Βουρβόνους]] που είχαν επανέλθει στην εξουσία.<ref name = "Jones 2003">Jones, Jonathan. "[http://www.guardian.co.uk/culture/2003/mar/31/artsfeatures.turnerprize2003 Look what we did]". ''The Guardian'', 31 Μαρτίου 2003. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2009.</ref> Συνολικά πάνω από χίλιες σειρές αυτής της συλλογής έχουν τυπωθεί, αν και οι μεταγενέστερες είναι χαμηλότερης ποιότητας, και οι περισσότερες εκθέσεις χαρακτικών έχουν τουλάχιστον κάποια από τα έργα της σειράς.
 
Το όνομα με το οποίο είναι γνωστή σήμερα η σειρά δεν έχει δοθεί από τον Γκόγια. Ο χειρόγραφος τίτλος σε ένα άλμπουμ που έδωσε σε έναν φίλο γράφει: '''''Θανάσιμες συνέπειες του αιματηρού πολέμου της Ισπανίας με τον Βοναπάρτη, και άλλα εμφατικά καπρίτσια''''' (Ισπανικά: '''''Fatales consequencias de la sangrienta guerra en España con Buonaparte, Y otros caprichos enfaticos''''').<ref>Wilson-Bareau, 48–9.</ref><ref group=a>Αυτός είναι ο χειρόγραφος από τον Γκόγια τίτλος της συλλογής που έδωσε ο καλλιτέχνης στον Juan Agustin Cean Bermudez (illustrated Wilson-Bareau, 44). Ωστόσο, όταν γίνεται αναφορά στη σειρά χρησιμοποιείται πάντα ο τίτλος της πρώτης έκδοσης της σειράς (1863), ''Los Desastres de la Guerra'' (''Οι Συμφορές του Πολέμου'').</ref>Με εξαίρεση τους τίτλους και τα σχόλια για κάθε χαρακτικό, αυτά είναι τα μόνα γνωστά λόγια του Γκόγια για τη σειρά. Με αυτά τα έργα, "σπάει"διαφοροποιείται μιααπό σειρά απότα παραδοσιακά χαρακτηριστικά των καλλιτεχνικών απεικονίσεων. Απορρίπτει τους πομπώδεις ηρωισμούς της παλαιότερης Ισπανικής τέχνης για να αναδείξει το αποτέλεσμα του πολέμου σε μεμονωμένους ανθρώπους. Επιπροσθέτως εγκαταλείπει το χρώμα για χάρη της ευθύτητας της αλήθειας που συναντάται στις σκιές και στις τονικές διαβαθμίσεις.
 
Για τη δημιουργία της σειράς χρησιμοποιήθηκαν διάφορες τεχνικές [[Βαθυτυπία|βαθυτυπικής]] εκτύπωσης, κυρίως η [[οξυγραφία]] για τις γραμμές και η [[τονική οξυγραφία]] (ακουατίντα) για τις τονικές διαβαθμίσεις, αλλά και η [[εγχάραξη]] και η [[βελονογραφία]]. Όπως συμβαίνει και με άλλα χαρακτικά του Γκόγια αναφέρονται κάποιες φορές ως ακουατίντες, αλλά συχνότερα ως έργα οξυγραφίας. Τα έργα της σειράς συνήθως διαχωρίζονται σε τρεις ομάδες που αντικατοπτρίζουν τη σειρά της δημιουργίας τους. Τα πρώτα 47 εστιάζουν σε γεγονότα του πολέμου και δείχνουν τις επιπτώσεις των συγκρούσεων πάνω στους στρατιώτες και τους πολίτες ως άτομα. Η μεσαία ομάδα (από το Νο.48 μέχρι και το Νο.64) καταγράφει τα αποτελέσματα του λιμού, που έπληξε τη Μαδρίτη κατά τη χρονική περίοδο [[1811]]-[[1812]], προτού η πόλη ελευθερωθεί από τους Γάλλους. Οι τελευταίες 17 πλάκες αντικατοπτρίζουν την έντονη απογοήτευση των φιλελεύθερων όταν η μοναρχία των Βουρβόνων, αφού επανήλθε στην εξουσία, με την ενθάρρυνση της [[Καθολική Εκκλησία|Καθολικής]] ιεραρχίας, απέρριψε το Ισπανικό Σύνταγμα του [[1812]] και αντιτάχθηκε στην αναμόρφωση της πολιτείας και του κλήρου. Από την πρώτη τους δημοσίευση, οι σκηνές θηριωδιών, λιμού, εξαθλίωσης, και ταπείνωσης του Γκόγια έχουν περιγραφεί ως "καταπληκτική άνθιση οργής"<ref name="C175">Connell, 175</ref> καθώς επίσης και ως "το έργο μιας μνήμης που δε συγχωρούσε". <ref>Vallentin</ref> Ο διαδοχικός τρόπος με τον οποίο αποκαλύπτονται οι πλάκες έχει κάνει κάποιους να τις θεωρήσουν ως παρεμφερούς φύσεως με τη φωτογραφία.<ref>Bryant, Clifton. "Handbook of death & dying, Volumes 1–2". Thousand Oaks, California: Sage Publications, 2003. 994. ISBN 0-7619-2514-7</ref>[[Αρχείο:Self-portrait at 69 Years by Francisco de Goya.jpg|thumb|250px|[[Φρανθίσκο Γκόγια]], Αυτοπροσωπογραφία, 1815, ελαιογραφία σε μουσαμά, 46x35 εκ., [[Μουσείο του Πράδο]], [[Μαδρίτη]]. Ο Γκόγια σε πορτρέτο που φιλοτέχνησε ο ίδιος σε ηλικία 69 ετών, ένα χρόνο μετά την ολοκλήρωση της σειράς ''Οι Συμφορές του Πολέμου''.]]
Γραμμή 8:
==Ιστορικά στοιχεία==
[[Αρχείο:Francisco de Goya y Lucientes 054.jpg|thumb|250px|'''''[[Η οικογένεια του Καρόλου Δ']]''''', Φρανθίσκο Γκόγια, [[1800]], Ελαιογραφία σε μουσαμά, 280 × 336 εκ., [[Μουσείο ντελ Πράδο]], [[Μαδρίτη]]. Στον πίνακα ξεχωρίζει ο [[Κάρολος Δ' της Ισπανίας|Κάρολος Δ']] (δεξιά) και ο γιος του, μετέπειτα [[Φερδινάνδος Ζ' της Ισπανίας|Φερδινάνδος Ζ΄]] (αριστερά).]]
Ο Ναπολέων Α' της Γαλλίας ανακήρυξε εαυτόν πρώτο ύπατο της Γαλλικής Δημοκρατίας στις 18 Φεβρουαρίου του 1799, και στέφθηκε Αυτοκράτορας το 1804. Επειδή η Ισπανία έλεγχε την πρόσβαση στη [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]] ήταν πολιτικά και στρατιωτικά σημαντική για τη Γαλλία. Ο βασιλιάς της Ισπανίας, [[Κάρολος Δ' της Ισπανίας|Κάρολος Δ']] που ηγούνταν της χώρας εκείνη την περίοδο, θεωρούνταν διεθνώς ως αναποτελεσματικός,<ref name="C1456">Connell, 145–146</ref> και η θέση του απειλούνταν από τον Αγγλόφιλο γιο και διάδοχό του, Πρίγκηπαπρίγκιπα [[Φερδινάνδος Ζ΄ της Ισπανίας|Φερδινάνδο]]. Ο Ναπολέων εκμεταλλεύτηκε την αδυναμία του Καρόλου προτείνοντας να κατακτήσουν οι δύο χώρες από κοινού την [[Πορτογαλία]]. Οι κατακτήσεις θα μοιράζονταν σε ίσα μέρη ανάμεσα στη Γαλλία, την Ισπανία, και τον Ισπανό Πρωθυπουργό, [[Μανουέλ ντε Γοδόι]], που θα ανακηρύσσοταν ''ΠρίγκηπαςΠρίγκιπας της [[Αλγκάρβε]]''. Δελεασμένος από τη Γαλλική προσφορά, ο Γοδόι δέχθηκε, καθώς δεν αντιλήφθηκε τα πραγματικά κίνητρα του Ναπολέοντα και του Φερδινάνδου, που, αμφότεροι, σκόπευαν να χρησιμοποιήσουν την εισβολή ως πρόσχημα, για να καταλάβουν την εξουσία στην Ισπανία.<ref name="C1456" />
{{double image|left|El_Tres_de_Mayo,_by_Francisco_de_Goya,_from_Prado_in_Google_Earth.jpg|250|Prado - Los Desastres de la Guerra - No. 26 - No se puede mirar.jpg|280|Στις 3 Μαΐου του 1808 εκτελέστηκαν μαζικά περίπου 400 Ισπανοί πολίτες από τα γαλλικά στρατεύματα, γεγονός που οδήγησε σε γενικευμένη ισπανική εξέγερση.<ref>''Γκόγια'', Rose-Marie & Rainer Hagen, σ.57, Taschen</ref> Ο πίνακας '''''[[Η 3η Μαΐου 1808 (Γκόγια)|Η 3η Μαΐου 1808]]''''', όπως και το ''ταίρι'' του, η '''''[[Η 2α Μαΐου 1808 (Γκόγια)|2α Μαΐου 1808]]''''', δημιουργήθηκε την ίδια χρονική περίοδο με τις ''Συμφορές του Πολέμου''. Η φημισμένη ελαιογραφία του Γκόγια μοιάζει εμφανώς με την '''πλάκα 26: ''No se puede mirar''' (Δεν μπορείς να το δεις αυτό)'' (δεξιά) (αριστερά: ''Η 3η Μαΐου 1808'', Φρανθίσκο Γκόγια, 1814, λάδι σε μουσαμά, 268 εκ.× 347 εκ., [[Μουσείο του Πράδο|Μουσείο Ντελ Πράδο]], Μαδρίτη)}}
[[File:Manuel Godoy Spain.jpg|thumb|250px|Ο [[Μανουέλ ντε Γοδόι]], Πρωθυπουργός της Ισπανίας, αρχιστράτηγος του ισπανικού στρατού και εραστής της βασίλισσας [[Μαρία Λουίζα της Πάρμας|Μαρίας - Λουίζας]]<ref>''Γκόγια'', Rose-Marie & Rainer Hagen, σ.28, Taschen</ref> (Φρανθίσκο Γκόγια, 1801, Λάδι σε μουσαμά, 180 × 267εκ., Μαδρίτη, Βασιλική Ακαδημία του Σαν Φερνάντο) ]]
Υπό το πρόσχημα της ενίσχυσης των Ισπανικών δυνάμεων, 23.000 Γάλλοι στρατιώτες εισέβαλαν στην Ισπανία δίχως να αντιμετωπίσουν αντίσταση τον Νοέμβριο του 1807.<ref>Baines, Edward. ''History of the Wars of the French Revolution''. Philadelphia: McCarty and Davis, 1835. 65</ref> Ακόμα και όταν οι προθέσεις τους έγιναν σαφείς τον ακόλουθοεπόμενο Φεβρουάριο, οι δυνάμεις κατοχής αντιμετώπισαν μικρή αντίσταση με εξαίρεση κάποιες μεμονωμένες κινήσεις σε απομονωμένες περιοχές.<ref name="C1456" /> To 1808, ένας μαζικός ξεσηκωμός - που υποκινήθηκε από υποστηρικτές του Φερδινάνδου - κατέληξε στη σύλληψη του Μανουέλ ντε Γοδόι και ανάγκασε τον Κάρολο να παραιτηθεί από τον θρόνο στις 19 Μαρτίου 1808. Τον διαδέχθηκε ο γιος του ως Φερδινάνδος Ζ΄. Ο Φερδινάνδος ήλπιζε σε υποστήριξη από τη Γαλλία,<ref>Crawley, Charles William. "War and peace in an age of upheaval: 1793–1830". Cambridge: Cambridge University Press, 1965. 443–444</ref> αλλά ο Ναπολέοντας και ένας από τους σημαντικότερους διοικητές του με δράση στην Ισπανία, [[Ζοακίμ Μυρά]], πίστευαν ότι η Ισπανία θα επωφελούνταν περισσότερο από κυβερνήτες που θα ήταν πιο προοδευτικοί και ικανοί από τους [[Βουρβόνοι|Βουρβόνους]]. Αποφάσισαν πως ο αδελφός του Ναπολέοντα, [[Ιωσήφ Βοναπάρτης]], έπρεπε να στεφθεί βασιλιάς.<ref name="l109">Licht, 109</ref> Υπό το πρόσχημα της διαμεσολάβησης, ο Ναπολέων κάλεσε τον Κάρολο και τον Φερδινάνδο στην [[Μπαγιόν]], στη Γαλλία, όπου εξαναγκάστηκαν να παραιτηθούν από τα δικαιώματά τους στον θρόνο προς όφελος του Ιωσήφ.
 
Όπως και άλλοι Ισπανοί φιλελεύθεροι, ο Γκόγια βρέθηκε σε δυσμενή θέση μετά τη Γαλλικήγαλλική εισβολή. Υπήρξε υποστηρικτής των αρχικών στόχων της [[Γαλλική Επανάσταση|Γαλλικής Επανάστασης]], και ήλπιζε ότι τα ιδανικά της θα βοηθούσαν την Ισπανία να ελευθερωθεί από την [[Φεουδαρχία]] και να διαμορφώσει ένα λαϊκό, δημοκρατικό πολιτικό σύστημα. Εκείνη την περίοδο δύο διαμάχες είχαν εκδηλωθεί στην Ισπανία: η αντίσταση ενάντια στη Γαλλικήγαλλική απειλή, και μία εγχώρια σύγκρουση ανάμεσα στα ιδανικά του φιλελεύθερου εκσυγχρονισμού και του παραδοσιακού κατεστημένου της άρχουσας τάξης. Ο τελευταίος διχασμός έγινε πιο έντονος - και οι διαφορές αρκετά πιο έκδηλες - μετά την απόσυρση των Γάλλων.<ref name="Shaw482">Shaw, 482</ref>
 
Αρκετοί φίλοι του Γκόγια, συμπεριλαμβανομένων των ποιητών Juan Meléndez Valdés και Leandro Fernández de Moratín, ήταν γνωστοί ''afrancesados'': υποστηρικτές (ή συνεργάτες, σύμφωνα με πολλούς) του Ζοζέφ Βοναπάρτη.<ref name="Bareau, 45"/> Ο Γκόγια διατήρησε τη θέση του ζωγράφου της αυλής, για την οποία απαιτούνταν όρκος πίστης στον Ιωσήφ. Ωστόσο, ο Γκόγια είχε μία έμφυτη απέχθεια για την εξουσία,<ref>Clark, 129</ref> και υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της υποδούλωσης των συμπατριωτών του από Γάλλους στρατιώτες.<ref group=a>Ότι ο Γκόγια είχε δει ιδίοις όμμασι τα γεγονότα που απεικονίζονται στις ''Συμφορές του Πολέμου'' υπονοείται από τον τίτλο της πλάκας No.44: ''Yo lo vi (Αυτό το είδα)''.</ref> Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων ζωγράφισε σχεδόν μόνο πορτρέτα ατόμων από κάθε πλευρά, συμπεριλαμβανομένων του Ιωσήφ Βοναπάρτη τον οποίο απεικόνισε σε έναν αλληγορικό πίνακα το 1810, του Δούκα του Ουέλινγκτον (1812 - 1814), και Γάλλων και Ισπανών στρατηγών.<ref group=a>Ο αλληγορικός πίνακας με τον Βοναπάρτη καθώς και τα μετάλλια και οι βαθμοί του Ουέλινγκτον έπρεπε να διορθωθούν σύντομα μετά τη δημιουργία των έργων ώστε να αντικατοπτρίζουν τις συνεχείς αλλαγές που συνέβαιναν εκείνη την περίοδο - Wilson-Bareau, 45, και, για τον Ουέλινγκτον, Neil MacLaren, revised Allan Braham, The Spanish School, National Gallery Catalogues. National Gallery London, 1970. 16–20. ISBN 0-947645-46-2</ref>
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Οι_Συμφορές_του_Πολέμου"