Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ελλάδα): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

==Ίδρυση==

Το 1947 το Παλάτι και μάλιστα ο τότε διάδοχος[[Παύλος Α΄ της Ελλάδας| Παύλος]], ιδρύει το ''Βασιλικό Εθνικό Ίδρυμα'' με σκοπό την ανάληψη διαφόρων εκπαιδευτικών δράσεων. Σε αυτό συμμετείχαν ανακτορικοί αξιωματούχοι, στελέχη τραπεζών και επιμελητηρίων και προβεβλημένα δημόσια πρόσωπα. Το περιβάλλον εκείνη την εποχή σε [[ΗΠΑ|Αμερική]] και [[Ευρώπη]] ήταν ενθαρρυντικό για την επιστημονική έρευνα, ενώ Έλληνες επιστήμονες εξέφραζαν εκκλήσεις για την οργάνωση επιστημονικών φορέων στην Ελλάδα, οι οποίοι θα ενθάρρυναν τον επαναπατρισμό τους και ταυτόχρονα θα ενίσχυαν την εγχώρια έρευνα. Καίριο ρόλο έπαιξε ο [[Γιάγκος Πεσμαζόγλου]], ο οποίος από τα χρόνια των σπουδών του στο Χάρβαρντ οραματιζόταν την ανάπτυξη της έρευνα στην Ελλάδα, αλλά και όταν ήταν Γενικός Διευθυντής στο Υπουργείο Συντονισμού (1951-1955). Προς την κατεύθυνση αυτή κινήθηκε όταν συνέστησε τη Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της Τράπεζας της Ελλάδος, το 1955, με σκοπό την κατάρτιση οικονομοτεχνικών μελετών. Το 1958, ο Πεσμαζόγλου συναντά τον βασιλέα Παύλο και του εκθέτει τις ιδέες του σχετικά με τη σύσταση ενός ερευνητικού κέντρου<ref>Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης, «Ιστορικό σχεδίασμα για την ίδρυση και την πορεία του Ε.Ι.Ε», Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών: 1958-2008 Ίδρυση-πορεία -προοπτικές, Αθήνα, 2008, σελ.13</ref>.

 

Επόμενος συνεργάτης στην προσπάθεια αυτή ήταν ο Χαράλαμπος Ποταμιάνος, υποπτέραρχος ε.α. πρώην υπασπιστής του βασιλιά, και μέλος της διοίκησης του ''Βασιλικού Εθνικού Ιδρύματος''. Καταλυτική στάθηκε η συμμετοχή του [[Λεωνίδας Ζέρβας|Λεωνίδα Ζέρβα]], καθηγητή οργανικής χημείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και τότε φιλοξενούμενου ερευνητή στις Η.Π.Α. Ο Πεσμαζόγλου αλληλογραφεί με τον Ζέρβα και του αποστέλλει σχέδια του του Οργανισμού του ιδρύματος και ο Ζέρβας του απαντά με τις παρατηρήσεις του. Ο Πεσμαζόγλου του λέει πως έχουν σαν πρότυπο το ''Kaiser Wilhelm Institut'' ή το'' Centre de la Reaserhe Scientifique'' Μεταξύ αυτών που προσδακά να συμμετάσχουν είναι ο [[Ξενοφών Ζολώτας]], ο [[Κωνσταντίνος Δημαράς]], ο [[Καίσαρ Αλεξόπουλος]], ο [[Ιωάννης Σαρεγιάννης]], ο [[Ευάγγελος Παπανούτσος]] Ο Πεσμαζόγλου παράλληλα πραγματοποιεί επαφές με τον Waldemar Nielsen εκπρόσωπο του Ford Foundation, με σκοπό την οικονομική ενίσχυση του υπό σύσταση ιδρύματος. H προτεινόμενη αρχική ονομασία του ιδρύματος ήταν ''Ελληνικό Βασιλικόν Ίδρυμα Μεταπανεπιστημιακών Ερευνών <ref>Τριαντάφυλλός Σκλαβενίτης, «Ιστορικό σχεδίασμα για την ίδρυση και την πορεία του Ε.Ι.Ε», Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών: 1958-2008 Ίδρυση-πορεία -προοπτικές, Αθήνα, 2008, σελ.15</ref>

Ο Ζέρβας, απαντώντας με τη σειρά του, επιλέγει την επωνυμία ''Ίδρυμα Επιστημονικών Ερευνών'', για να υποδηλώσει πως δεν έχει εκπαιδευτικούς σκοπούς, αλλά ασχολείται με την προώθηση πρωτότυπων επιστημονικών ερευνών. Με την πάροδο του χρόνου θα μπορεί να προχωρήσει στη σύσταση ιδιαίτερων ερευνητικών ινστιτούτων.

 

Στις 10 Οκτωβρίου του 1958 ο Αμερικανός πρέσβης επισκέφθηκε τον βασιλιά Παύλο και του παρέδωσε επιστολή με την αναγγελία της χρηματικής δωρεάς ύψους 100.000.000 δραχμών. Τα χρήματα επενδύθηκαν από το Δ.Σ. του Β.Ι.Ε. σε ομολογίες της [[Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού|Δ.Ε.Η.]] με απόδοση περίπου 8.000.000 δραχμών και από το 1963 έως το 1967 σε αγορά καταστημάτων σε Αθήνα και Πειραιά.<ref>Τριαντάφυλλός Σκλαβενίτης, «Ιστορικό σχεδίασμα για την ίδρυση και την πορεία του Ε.Ι.Ε», Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών: 1958-2008 Ίδρυση-πορεία -προοπτικές, Αθήνα, 2008, σελ. 21</ref>