Παναχαϊκό: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ο Tony Esopi μετακίνησε τη σελίδα Παναχαϊκό όρος στη Παναχαϊκό πάνω από την ανακατεύθυνση: δεν χρειαζεται το "ορος" ενα ειναι δεν υπαρχει α...
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{coord|38|12|9|N|21|52|8|E|type:mountain|format=dms|display=title}}
{{Βουνό (Ελλάδα)
|όνομα = Παναχαϊκό
|Εικόνα = Panorama panaxaikoy.jpg
|Λεζάντα εικόνας =Εικόνα τηςΗ δεύτερηςδεύτερη ψηλότερηςψηλότερη κορυφήςκορυφή του Παναχαϊκού
|Χάρτης =
|ύψος = 1.928
|κορυφή = Πύργος του Παλαβού
|ΓεωγραφικόΔιαμέρισμα = [[Πελοπόννησος]]
|Νομός = [[Νομός Αχαΐας|Αχαΐας]]
|οροσειρά =
|Πλάτος = 38.083
|Μήκος = 21.983
}}
 
Το '''Παναχαϊκό όρος''' (επίσης '''Παναχαϊκός''' ή '''Βοδιάς''') είναι το βορειότεραβορειότερο [[βουνό]] της [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]] και βρίσκεταικαταλαμβάνει στοτο βόρειο-κεντρικό τμήμα του [[Νομός Αχαΐας|Νομού Αχαΐας]]. Εκτείνεται περίπου 20 χλμ σε μήκος από το Βορρά ως το Νότο. Ο κύριος όγκος του αρχίζει κατευθείαν ανατολικά της πόλης της [[Πάτρα|Πάτρας]]. Άλλωστε στους κατοίκους της δυτικής [[Στερεά Ελλάδα|Στερεάς]] το Παναχαϊκό είναι γνωστό και ως ''βουνό της Πάτρας''.
 
==Ονομασία==
==Μορφολογία==
Το Παναχαϊκό έχει πάρει την ονομασία του λόγω της θέση του στον στον νομό Αχαΐας αλλά και επειδή από την αρχαιότητα ανήκει εξ ολοκλήρου σε αυτόν. Κατά τα μεσαιωνικά χρόνια έως και τις αρχές του 20ου αιώνα το βουνό ήταν περισσότερο γνωστό ως Βοϊδιάς αλλά και πιο απλοποιημένα αποκαλούνταν Βοδιάς, γιατί σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση κατά τον [[Κατακλυσμός του Νώε|κατακλυσμό του Νώε]] έμεινε εκτός των νερών ένας χώρος στην ψηλότερη κορυφή του Παναχαϊκού όσο αρκεί για να σταθεί εκεί ένα βόδι.
Το ψηλότερο σημείο του είναι η κορυφή ''πύργος του Παλαβού'' 1.928 μ, κατ' άλλους 1.924, 1.925, και 1.926 μ. Άλλη κορυφή του ονομάζεται ''Βοϊδιάς''. Μεταξύ των δύο κορυφών βρίσκεται το οροπέδιο ''Πρασούδι'' ή ''όμορφη Λάκκα''. Άλλα οροπέδια είναι ο ''Οβρυόκαμπος'', της ''Ρακίτας'', της ''Λουμπίστας''. Οι περισσότερες κορυφές του προσφέρουν εκπληκτική θέα στην πόλη της Πάτρας και προς τα βουνά της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας. Από τις κορυφές σχεδόν του Παναχαϊκού πηγάζουν οι ποταμοί [[Γλαύκος ποταμός|Γλαύκος]] και [[Φοίνικας ποταμός|Φοίνικας]]. Μάλιστα ο ορεινός ρους του Γλαύκου διαχωρίζει το ΝΔ τμήμα του Παναχαϊκού, το οποίο είναι γνωστό ως ''Μικρός Παναχαϊκός'' ή ''Ομπλός'', όπου βρίσκεται και η [[μονή Ομπλού]].
 
==Περιγραφή==
[[Αρχείο:Patras NASA WorldWind.jpg|thumb|200px|Ψηφιακή φωτογραφία του Παναχαϊκού από τη NASA]]
Το ψηλότερο σημείο του Παναχαϊκού είναι η κορυφή ''πύργοςΠύργος του Παλαβού'' (1.928 μ,.) κατ'που άλλουςπήρε 1.924,την 1.925,ονομασία καιτης 1.926από μ.το Άλληπαράτολμο κορυφήεγχείρημα τουκάποιου ονομάζεταινα ''Βοϊδιάς''.χτίσει Μεταξύεκεί τωνσπίτι. δύοΗ κορυφώνδεύτερη βρίσκεταιψηλότερη τοκορυφή οροπέδιοείναι ο ''ΠρασούδιΒοϊδιάς'' ή ''όμορφη ΛάκκαΒοδιάς'' (1.836 Άλλαμ.). οροπέδιαΆλλες κορυφές είναι οτο ''ΟβρυόκαμποςΒουνό του Γιώργη'' (1.804 μ.), τηςο ''ΡακίταςΜπάρμπας'', της(1.613 μ.) και η ''ΛουμπίσταςΚρανιά'' (1.304 μ.). Οι περισσότερες κορυφές του προσφέρουν εκπληκτική θέα στηνπρος την πόλη της Πάτρας, καιτον προς[[Πατραϊκός κόλπος|Πατραϊκό κόλπο]], τα βουνά της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας. ΑπόΜεταξύ τιςτων κορυφέςδύο σχεδόνυψηλότερων τουκορυφών Παναχαϊκούβρίσκεται το οροπέδιο ''Πρασούδι'' ή ''Όμορφη Λάκκα''. Άλλα οροπέδια είναι ο ''Οβρυόκαμπος'', το ''Οροπέδιο της Ρακίτας'' και το ''Οροπέδιο της Λουμπίστας''. Από το Παναχαϊκό πηγάζουν οι ποταμοί [[Γλαύκος ποταμός|Γλαύκος]] και [[Φοίνικας ποταμός|Φοίνικας]]. Μάλιστα ο ορεινός ρους του Γλαύκου διαχωρίζει το ΝΔνοτιοδυτικό τμήμα του Παναχαϊκού, το οποίο είναι γνωστό ως ''Μικρός ΠαναχαϊκόςΟμπλός'' ή ''ΟμπλόςΜικρός Παναχαϊκός'', όπου βρίσκεται και η [[μονή Ομπλού]].
[[Αρχείο:Prasoudi 45.jpg|thumb|200px|To Οροπέδιο στη θεση Πρασούδι]]
[[Αρχείο:Δρομος αιολικο2.jpg|thumb|200px|Θέα από την κορυφή με την Πάτρα να φαίνεται χαμηλά, στ' αριστερά]]
 
[[Αρχείο:Patras NASA WorldWind.jpg|thumb|200px|Ψηφιακή φωτογραφία του Παναχαϊκού από τη [[NASA]]]]
==Κλίμα==
[[Αρχείο:Prasoudi 45.jpg|thumb|200px|To Οροπέδιοοροπέδιο στη θεσηθέση Πρασούδι]]
Οι χιονοπτώσεις είναι κοινές στις περιοχές άνω των 1.000μ το χειμώνα. Οι κυριότεροι οικισμοί βρίσκονται στους πρόποδες του όρους και γίνονται σπανιότεροι με την άνοδο του υψομέτρου. Υπάρχει περιορισμένη δασοκάλυψη στο δυτικό και νότιο μέρος. Το Παναχαϊκό είναι από τα πιο ασταθή γεωλογικά εδάφη της χώρας. Στην υποβάθμιση της χλωρίδας και της πανίδας του βουνού έχουν συμβάλλει τα μέγιστα η υπερβόσκηση, η λαθροθηρία, οι συνεχείς δασικές πυρκαγιές, η ανεξέλεγκτη διάνοιξη ορεινών δρόμων και η άναρχη εξάπλωση των οικισμών στα χαμηλότερα υψόμετρα. Έτσι, ένα μεγάλο μέρος του βουνού είναι ή άγονα εδάφη με ποώδη βλάστηση η οποία καλύπτει και ένα μεγάλο μέρος του νότιου μέρους. Τα καλλιεργήσιμα εδάφη καλύπτουν το δυτικό και ανατολικό μέρος. Οι χείμαρροι και τα ρεύματα είναι γύρω από το βουνό. Το κεντρικό μέρος του βουνού είναι το άγονο έδαφος. Τα λιβάδια καλύπτουν το δυτικό μέρος, το κεντροδυτικό, το βόρειο μέρος, και το ανατολικό. Υποβαθμισμένα και αραιά δάση υπάρχουν στο δυτικό μέρος, στο βόρειο μέρος και το ανατολικοκεντρικό μέρος. Τα όρια των δήμων βρίσκονται στο κέντρο της οροσειράς. Τα όρια της [[Μεσσάτιδα|Μεσσάτιδας]] βρίσκονται στο νότο, της Πάτρας στη δύση, του [[Δήμος Ρίου|Ρίου]] στα βορειοδυτικά, της [[Δήμος Συμπολιτείας|Συμπολιτείας]] στα βορειοανατολικά, του [[Δήμος Ερινεού|Ερινεού]] στα ανατολικά και της κοινότητας [[Λεόντιο|Λεοντίου]] στο νοτιοανατολικό σημείο.
[[Αρχείο:Δρομος αιολικο2.jpg|thumb|200px|Θέα από τηντο κορυφήαιολικό μεπάρκο τηντου Πάτρα να φαίνεταιΠαναχαϊκού, χαμηλά, στ' αριστερά διακρίνεται η Πάτρα]]
 
Ο κύριος όγκος του εκτείνεται από τον [[Ψαθόπυργος Αχαΐας|Ψαθόπυργο]] στα βόρεια έως τον Γλαύκο στα νότια και από τα ανατολικά της Πάτρας στα δυτικά έως την [[Ροδοδάφνη Αχαΐας|Ροδοδάφνη]] στα ανατολικά. Έχει δεκάδες διακλαδώσεις και πρόβουνα που αποτελούν ένα είδος γεωφυσικής γέφυρας με τους γειτονικούς όγκους του [[Ερύμανθος|Ερυμάνθου]] και του [[Αροάνια|Χελμού]]. Ανήκει στη γεωλογική ζώνη Ωλενού - Πίνδου και αποτελείται κυρίως από [[Φλύσχης|φλύσχες]]. Το βουνό χαρακτηρίζει η εναλλαγή των δύο τύπων [[Βιότοπος|βιότοπων]] με θαμνοτόπια και ορεινά λιβάδια και των δύο τύπων εδαφών με ασβεστόλιθους με γκρεμούς και χαράδρες και φλύσχες με σχετικά ομαλές κορυφές, ρυάκια κ.α. Οι χιονοπτώσεις είναι κοινές στις περιοχές άνω των 1.000μ000 μ. το χειμώνα. Οι κυριότεροι οικισμοί βρίσκονται στους πρόποδες του όρους και γίνονται σπανιότεροι με την άνοδο του υψομέτρου. Υπάρχει περιορισμένη δασοκάλυψη στο δυτικό και νότιο μέρος. Το Παναχαϊκό είναι από τα πιο ασταθή γεωλογικά εδάφη της χώρας. Στην υποβάθμιση της χλωρίδας και της πανίδας του βουνού έχουν συμβάλλει τα μέγιστα η υπερβόσκηση, η λαθροθηρία, οι συνεχείς δασικές πυρκαγιές, η ανεξέλεγκτη διάνοιξη ορεινών δρόμων και η άναρχη εξάπλωση των οικισμών στα χαμηλότερα υψόμετρα. Έτσι, ένα μεγάλο μέρος του βουνού είναιαποτελείται ήαπό άγονα εδάφη με ποώδη βλάστηση η οποία καλύπτει και ένα μεγάλο μέρος του νότιου μέρους. Τα καλλιεργήσιμα εδάφη καλύπτουν κυρίως το δυτικό και ανατολικό μέρος. Οι χείμαρροι και τα ρεύματα είναι γύρω από το βουνό. Το κεντρικό μέρος του βουνού είναι το άγονο έδαφος. Τα λιβάδια καλύπτουν το δυτικό μέρος, το κεντροδυτικό, το βόρειο μέρος, και το ανατολικό. Υποβαθμισμένα και αραιά δάση υπάρχουν στο δυτικό μέρος, στο βόρειο μέρος και το ανατολικοκεντρικόανατολικό-κεντρικό μέρος. Τα όρια των δήμων βρίσκονται στο κέντρο της οροσειράς. Τα όρια της [[ΜεσσάτιδαΔήμος Μεσσάτιδος|Μεσσάτιδας]] βρίσκονται στοστα νότονότια, της [[Δήμος Πατρέων|Πάτρας]] στηστα δύσηδυτικά, του [[Δήμος Ρίου|Ρίου]] στα βορειοδυτικά, της [[Δήμος Συμπολιτείας|Συμπολιτείας]] στα βορειοανατολικά, του [[Δήμος Ερινεού|Ερινεού]] στα ανατολικά και της κοινότητας [[Λεόντιο|Λεοντίου]] στο νοτιοανατολικό σημείο.
 
==Υποδομές==
Το Παναχαϊκό φιλοξενεί στο βόρειο τμήμα του, στα σύνορα Πάτρας και Ρίου το μεγαλύτερο [[αιολικό πάρκο]] της Ελλάδας με 40 ανεμογεννήτριες, το οποίο εγκαινιάστηκε το [[2006]]. Στο βουνό υπάρχουν επίσης δύο ορειβατικά καταφύγια του ΕΟΣΕ.Ο.Σ. Πατρών, στο ''Ψάρθι'' (1500μ1.500 μ.) που λειτουργεί από το [[1934]] και στο ''Πρασούδι''. Ο [[ανεμοπτερισμός]] είναι κοινός στις περιοχές κάτω από 1.100 μ. Τέλος, υπάρχουν δύο σταθμοί τηλεπικοινωνιών, ένας που ονομάζεται Παναχαϊκό 1.300 έως 1.400 μ. ανατολικά της Πάτρας και άλλος ένας (Ραντάρ) που χρησιμοποιείται κυρίως λόγω του υψώματος της [[Αρόη|Αρόης]].
 
== Εικόνες==
<gallery>
Αρχείο:Πρασουδι το Χειμωνα.JPG
Αρχείο:Panorama panaxaikoy.jpg
Αρχείο:Elata souli.jpg
Αρχείο:Ελατα souli.jpg
Γραμμή 38 ⟶ 40 :
 
==Πηγές==
* ΚώσταΚώστας Ν. Τριανταφύλλου, ''Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών'', ΠάτραιΠάτρα 1980, σελ. 290, λήμμα ''Παναχαϊκόν''.
* [[Στέφανος Θωμόπουλος]], [http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/f/3/d/metadata-8a89e99bdd91cd019dbdee33f150c829_1273059345.tkl&do=211523_w.pdf&pageno=1&width=841&height=595&pagestart=1&maxpage=21 Ιστορία της πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821], Εκ της βασιλικής τυπογραφίας Νικολάου Γ. Ιγγλέση, Αθήνα 1888, σελ. 17
* Κώστα Τσίπηρα ''Παναχαϊκό, το βουνό των Πατρών'', Εφημερίδα ''Το ΒΗΜΑ'', 01/10/2000 , Σελ.: T12 Κωδικός άρθρου: B13069T121.
* [[Χρήστος Κορύλλος]], [http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?filename=/var/www/tkl-portal-neo/metadata/4/9/1/attached-metadata-01-0000530/89033.pdf&pageno=1&width=425&height=595&pagestart=1&maxpage=227&lang=el ''Χωρογραφία της Ελλάδος''], Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου, Αθήνα 1903
* Μάχη Τράτσα, [http://www.tovima.gr/travel/article/?aid=88747 {{"|Ορεινά μονοπάτια - ταξίδια}}], Εφημερίδα ''[[Το Βήμα]]''. Ανακτήθηκε 01/06/1997
* Κώστας Παπαγιαννόπουλος, ''Λεύκωμα Παναχαϊκό όρος'', Αναπτυξιακή Δημοτική Επιχείρηση Πάτρας (ΑΔΕΠ), Εκδόσεις Έγχρωμον, Πάτρα 2007, ISBN 9789608653559
* ΚώσταΚώστας ΤσίπηραΤσίπηρας, [http://www.4x4fun.gr/text/travel-guides/243-2009-07-30-10-40-12 ''Παναχαϊκό, το βουνό των Πατρών''], Εφημερίδα ''Το ΒΗΜΑΒήμα'', 01/10/2000 , Σελσελ.: T12 Κωδικός άρθρου: B13069T121.
 
 
==Εξωτερικές συνδέσεις==
* [http://wwwpenteli.geocitiesmeteo.comgr/ggiotopstations/panaxaikopanachaiko/ ΔιαδρομέςΟ καιρός στο Παναχαϊκό]
* [http://koliri84.blogspot.com/2012/05/koliri84-blog.html Φωτογραφίες του Παναχαικού απο τον koliri ]
* [http://www.hellasweather.gr/hellasweather/viewtopic.php?f=12&t=606 Ανάβαση Παναχαϊκού]
* [http://koliri84.blogspot.com/p/blog-page.html διαδρομές στο Παναχαικό by koliri]
* [http://www.nea.gr/tour/Pages/Fysh/ta-boyna.htm ΠεριγραφήΤουριστικός τουΟδηγός βουνούΝομού απόΑχαΐας την- ΝΕΑΤα Βουνά]
* [http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=13069&m=T12&aa=1 ''Παναχαϊκό, το βουνό των Πατρών'', Κώστα Τσίπηρα, Εφημερίδα Το ΒΗΜΑ, 01/10/2000 , Σελ.: T12 Κωδικός άρθρου: B13069T121]
* [http://schools-go-greece.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=420:%CE%BA%CE%AD%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B2%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%80%CE%BB%CE%B7%CF%81%CE%BF%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%87%CE%AE%CF%82-natura-2000-%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%87%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CF%8C%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%82 Κέντρο Περιβαλλοντικής Πληροφόρησης περιοχής "Natura 2000" Παναχαϊκού Όρους]
* [http://eospatras.gr/index.php?page=43 ΕΟΣ Πατρών Ανάβαση στο Παναχαϊκό]
* [http://www.olenos.gr/content_by_cat.asp?catid=19 Φωτογραφίες από τον Σύνδεσμο «Ωλενός»]
* [http://www.geocities.com/ggiotop/panaxaiko/ Διαδρομές στο Παναχαϊκό]
* [http://www.nea.gr/tour/Pages/Fysh/ta-boyna.htm Περιγραφή του βουνού από την ΝΕΑ]
* [http://www.oreivatein.com/page/mountains/p/panachaiko/panahai_f.htm Φωτογραφία από το Ορειβατείν]
 
{{commons category|Panachaiko Moundain}}