Γιάνε Σαντάνσκι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 31:
Το κίνημα απελευθέρωσης της Μακεδονίας συνίστατο από τρεις μεγάλες παρατάξεις. Λόγω των υπερβολικών φιλοδοξιών του, ο Σαντάνσκι ήρθε σε σύγκρουση με την πλειοψηφία - τους Κεντρώους της VMRO και τους Βαρχοβιστές. Αν και αρχικά μέλος της Βουλγαρικής [[εθνικισμός|εθνικιστικής]] παράταξης των Βαρχοβιστών, αργότερα ο Γιάνε Σαντάνσκι και η ομάδα του των Σερρών (οι Φεντεραλιστές) ανακήρυξαν αγώνα για [[αυτονομία|αυτόνομη]] Μακεδονία, που θα συμμετείχε σε μια Βαλκανική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία. Κατ' αυτό τον τρόπο η πολιτική της Σόφιας ταυτιζόταν με τον αντίπαλο χαρακτήρα της Αθήνας και του Βελιγραδίου. Οι ακτιβιστές των Σερρών ωστόσο επέμεναν ότι το Μακεδονικό Ζήτημα δεν μπορούσε να επιλυθεί αν διατυπωνόταν ως μέρος του Βουλγαρικού εθνικού ζητήματος. Εν τούτοις η ιδέα της Μακεδονικής αυτονομίας ήταν αυστηρά πολιτική και δεν περιελάμβανε άρνηση της Βουλγαρικής εθνικότητας. Αφ' ετέρου, η μεγαλύτερη παράταξη (οι Κεντρώοι), καθώς και εκείνη της άλλης επαναστατικής οργάνωσης - [[Ανωτάτη Μακεδονο-Αδριανουπολική Επιτροπή|Ανώτατη Μακεδονική Επιτροπή]] - Βαρχοβιστές (οι περισσότεροι από τους οπαδούς της οποίας, προσχώρησαν στους Κεντρώους μετά τη διάλυσή της το 1903) αποσκοπούσε επίσης στην αυτονομία. Αλλά δεν προσδοκούσαν συμμετοχή σε μια Βαλκανική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία και δεν είχαν τόσο ακραία πολιτική ως προς τη σχέση τους με τη Σόφια. Αυτές οι πολιτικές διαφορές οδήγησαν σε οξεία διαμάχη ανάμεσά τους. Αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο λάθος του Σαντάνσκι στο πλαίσιο του όλου κινήματος ήταν οι δολοφονίες του [[βοεβόδας|βοεβόδα]] Μιχαήλ Ντάεφ και αργότερα των Ιβάν Γκαρβάνωφ και [[Μπόρις Σαράφωφ]], μέλη και οι δύο της Κεντρικής Επιτροπής της VMRO. Στο τέλος μετάνιωσε γι αυτές και για άλλες δολοφονίες αργότερα. Λόγω αυτών καταδικάστηκε ακόμη και σε θάνατο από τους Κεντρώους. Οι Βουλγαρικές αρχές διερεύνησαν τις δολοφονίες και υποπτεύονταν ότι ο Σαντάνσκι κρυβόταν κυρίως πίσω από αυτές. Αφ' ετέρου [[αμνηστία|αμνηστεύθηκε]] από το Βουλγαρικό Κοινοβούλιο μετά την υποστήριξη που παρείχε στο Βουλγαρικό Στρατό κατά τους Βαλκανικούς πολέμους.
Υπήρξε μια μακρά ιστορία τριβών ανάμεσα στη [[Βουλγαρική Εξαρχία]] και την Οργάνωση, καθώς εκείνοι που ήταν στενότερα συνδεδεμένοι με την Εξαρχία ήταν μάλλον μετριοπαθείς παρά επαναστάτες. Ετσι οι δύο φορείς ποτέ δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν κατάματα πολλά σημαντικά ζητήματα που αφορούσαν τον πληθυσμό της Θράκης και της Μακεδονίας. Στις τακτικές του αναφορές στον Εξαρχο ο Βούλγαρος επίσκοπος του Μελενίκου (Μέλνικ) συνήθως αναφερόταν στο Γιάνε ως το ΄΄άγριο θηρίο΄΄ και επίτηδες έγραφε το όνομά του χωρίς κεφαλαία γράμματα. Πάντα επίσης απέρριπτε το θεσμό της Βουλγαρικής Εξαρχίας ή αρνιόταν ότι είχε να παίξει κάποιο ρόλο στη ζωή των Βούλγαρων της Μακεδονίας. Ο Σαντάνσκι συνεργάσθηκε επίσης αργότερα με τους Νεότουρκους, σε αντίθεση με άλλες παρατάξεις της VMRO, που αυτή την περίοδο αγωνίζονταν κατά των Οθωμανικών αρχών.
Τις πρώτες μέρες της επανάστασης των Νεοτούρκων η συνεργασία των Μακεδόνων αριστερών με τους Οθωμανούς ακτιβιστές καταγράφηκε σε ένα ειδικό ΄΄Μανιφέστο προς όλες τις εθνότητες της Αυτοκρατορίας΄΄. Η νομιμοφροσύνη προς την Αυτοκρατορία που δηλώθηκε από το Σαντάνσκι ηθελημένα θόλωνε τη διαφορά ανάμεσα στο Μακεδονικό και το Οθωμανικό πολιτικό πρόγραμμα. Αυτή η ιδεολογική μετάπτωση ήταν ομαλότατη εφ' όσον η ρητορική του Μακεδονικού αυτονομιστικού διεθνισμού ήταν ήδη εγγύτατα στην Οθωμανική ιδέα της λεγόμενης ΄΄ενότητας των στοιχείων΄΄. Kατά το μήνα του μέλιτος των επαναστατών των Σερρών και των Οθωμανικών αρχών στο πολιτικό πρόγραμμα του Σαντάνσκι άφησαν τη σφραγίδα τους οι διεθνιστικές ιδέες των Βούλγαρων [[σοσιαλισμός|σοσιαλιστών]] ακτιοβιστών. Οτι θεωρούνταν εθνικά συμφέροντα έπρεπε να υποταχθούν στα αντίστοιχα πανοθωμανικά για να επιτευχθεί μια υπερεθνική ένωση όλων των εθνικοτήτων μέσα σε μια μεταρρυθμισμένη Αυτοκρατορία. Μετά την ήττα της Βουλγαρίας στους Βαλκανικούς πολέμους με συνέπεια την προσάρτηση του μεγαλύτερου μέρους της Μακεδονίας στην Ελλάδα και τη Σερβία, ο Σαντάνσκι προσπάθησε να οργανώσει τη δολοφονία του [[Φερδινάνδος Α΄ της Βουλγαρίας|Τσάρου Φερδινάνδου Α΄]] της Βουλγαρίας, αλλά απέτυχε.
Οι Κεντρώοι οργάνωσαν αρκετές ανεπιτυχείς δολοφονικές απόπειρες κατά του Σαντάνσκι. Πλησίασαν περισσότερο στην επίτευξη του στόχου τους στη Θεσσαλονίκη, όπου ο Τάνε Νικόλωφ πέτυχε να σκοτώσει δύο άλλους Φεντεραλιστές και τραυμάτισε βαρειά το Σαντάνσκι. Τελικά ο Σαντάνσκι δολοφονήθηκε κοντά στη [[Μονή Ροζινού]] στις 22 Απριλίου 1915, ενώ ταξίδευε από το Μελένικο στο [[Άνω Νευροκόπι]] από ντόπιους ακτιβιστές της VMRO.
==Το τέλος==
| |||