Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ιδρυτής της '''δυναστείας των Αχαιμενιδών''' ήταν ο [[Αχαιμένης της Περσίας|Αχαιμένης]] ο οποίος σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ιστορικών έζησε γύρω στο [[700 π.Χ.]] την εποχή του Ασσύριου βασιλιά [[Σενναχειρείμ]] ως αρχηγός της Περσικής φυλής των Πασαργάδων. Ο Αχαιμένης θεωρείται ημι – μυθικό πρόσωπο και η ιστορική του ύπαρξη αμφισβητείται, αναφέρεται μονάχα στην επιγραφή του [[Δαρείος Α΄|Δαρείου του Μέγα]] στο Μπεχινστούν ενώ απουσιάζει σε παλιότερες ιστορικές πηγές. Νεώτεροι ιστορικοί συμπεραίνουν οτι ήταν εφεύρεση του Δαρείου για να εμφανίσει την συγγενική του σχέση με τον [[Κύρος Β'|Κύρο]] μέσω ενός κοινού προπάτορα με αυτό τον τρόπο θα νομιμοποιούσε την άνοδο του στον Περσικό θρόνο. Οι Ελληνικές πηγές αντίστοιχα θεωρούν τον Αχαιμένη αληθινό πρόσωπο και μάλιστα Έλληνα γιο του [[Πέρσης|Πέρση]] και εγγονό του μυθικού [[Περσέας|Περσέα]] υπάρχει επιπλέον καταπληκτική ομοιότητα του Ελληνόφωνου ονόματος του με αυτό των [[Αχαιοί|Αχαιών.]] Τον γενάρχη Αχαιμένη τον διαδέχθηκε ο γιος του [[Τεΐσπης της Περσίας|Τεΐσπης]] ο οποίος ήταν υπαρκτό πρόσωπο τον 7ο αιώνα π.χΧ. σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές κυβερνήτης ενός υποτελούς κρατιδίου μέσα στα όρια της αυτοκρατορίας του [[Ελάμ]]. Αργότερα ο Τεΐσπης εξεγέρθηκε πετυχαίνοντας την ανεξαρτησία του απο τους Ελαμίτες θεωρείται ιδρυτής και πρώτος ιστορικός βασιλιάς των Περσών, το όνομα του φαίνεται στην επιγραφή του Δαρείου του μέγα στο Μπεχινστούν. Όταν πέθανε ο Τεΐσπης χώρισε το κράτος στους δυο γιους του : Ο [[Κύρος Α’ της Περσίας|Κύρος Α’]] κληρονόμησε το βασίλειο του Ανσνάν και ο [[Αριαράμνης της Περσίας|Αριαράμνης]] το βασίλειο των Παρσί. Στην πραγματικότητα ενώ ο Κύρος Α’ ήταν πραγματικά γιος του η σύνδεση του Αριαράμνη σαν γιου του Τεΐσπη δεν είναι βέβαιη επειδή δεν εμφανίζεται πουθενά αλλού εκτός από την επιγραφή του Δαρείου Α’ στο Μπεχινστούν. Ο Αριαράμνης ίδρυσε τα [[Εκβάτανα]] και ήταν πατέρας του [[Αρσάμης της Περσίας|Αρσάμη]] του παππού του Δαρείου,ο Κύρος Β’ ο Μέγας αντίστοιχα ήταν εγγονός του Κύρου Α’. Ο Κύρος Α’ εμφανίζεται στις Ασσυριακές πηγές με το όνομα Κουράς ως υποτελής του Σαρδανάπαλου, συμμάχησε με τον μεγαλύτερο αδελφό του Ασσύριου βασιλιά Σαμάς σουμ ουκίν κυβερνήτη της Βαβυλώνας όταν εξεγέρθηκε εναντίον του Σαρδανάπαλου το [[652 π.Χ.]] Ο [[Σαρδανάπαλος]] έπνιξε στο αίμα το 648 π.χΧ. την επανάσταση του μεγαλύτερου αδελφού του και των συμμάχων του, το ίδιο έκανε το [[638 π.Χ.]] όταν εξεγέρθηκε το [[Ελάμ]] στους συμμάχους των [[Ελαμίτες|Ελαμιτών]] ήταν πάλι ο Κουράς.

Ο διάδοχος του Δαρείου Α’ [[Ξέρξης Α΄]] ήταν δεύτερος γιος του Δαρείου και της Ατόσσας κόρης του Κύρου του Μέγα, διαδέχθηκε τον πατέρα του το [[485 π.Χ.]] σε ηλικία 35 ετών αφού δολοφόνησε τον μεγαλύτερο αδελφό του Αρτοβαζάνη, την εποχή του Δαρείου Α’ ήταν σατράπης της Βαβυλώνας. Πρώτος του στόχος με την άνοδο του στον θρόνο ήταν η αποκατάσταση της τάξης στην Αίγυπτο και την Βαβυλώνα που επαναστάτησαν στο τέλος της βασιλείας του πατέρα του. Κατέστειλε τις εξεγέρσεις με μεγάλη σκληρότητα,σκότωσε τους ιερείς και λεηλάτησε όλους τους ναούς κλέβοντας από την [[Βαβυλώνα]] ακόμα και το άγαλμα του θεού και προστάτη της πόλης [[Μαρδούκ]]. Ο πατέρας του πριν πεθάνει του έδωσε ευχή και κατάρα να καταλάβει την [[Αθήνα]] για να ξεπλύνει την ντροπή του Μαραθώνα, ο Ξέρξης Α’ τον τρίτο χρόνο της βασιλείας του συγκάλεσε εθνικό συνέδριο σχετικά με το θέμα με την συμμετοχή όλων των Περσών πριγκίπων και ευγενών. Στο συνέδριο ακούστηκαν διαφορετικές απόψεις ο σημαντικότερος αμφισβητίας για νέα εκστρατεία στην [[Αθήνα]] ήταν ο Αρτάβανος θείος του Ξέρξη Α’ και αδελφός του Δαρείου Α’ που φοβόταν νέα ντροπιαστική ήττα. Τελικά πλειοψήφησαν οι απόψεις όλων των ευγενών των σατραπών και των Ελλήνων έκπτωτων βασιλέων που ήθελαν να αποκατασταθούν στα βασίλεια τους γι’αυτό ο Ξέρξης αποφάσισε ύστερα από έξι μήνες να γίνει η εκστρατεία. Σημαντικό ρόλο στην απόφαση αυτή του Ξέρξη ήταν η δεύτερη σύζυγος του η Ιουδαία Εσθήρ,οι προετοιμασίες για την νέα εκστρατεία στην [[Αθήνα]] κράτησαν άλλα 4 χρόνια ακόμα. Ο Ξέρξης Α’ ξεκίνησε την εκστρατεία του με έναν επιβλητικό στρατό ο οποίος σύμφωνα με τον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]] αριθμούσε 1.700.000 πεζούς και 100.000 βοηθητικό προσωπικό από 46 έθνη. Την ηγεσία του στρατού είχε ο Μαρδόνιος ξάδελφος του βασιλιά αποτελείτο κυρίως από Περσικές δυνάμεις αντίθετα το ναυτικό της εκστρατείας αποτελείτο από κατακτημένες περιοχές ιδιαίτερα Μικρασιατικές επειδή οι ίδιοι οι Πέρσες δεν είχαν ναυτικό. Κατάφερε τελικά να περάσει τον Ελλήσποντο τον στρατό του με γέφυρες που κατασκεύασαν οι μηχανικοί του, την πρώτη φορά οι γέφυρες κατέρρευσαν λόγω τρικυμίας γι’αυτό ο Ξέρξης Α’ αποκεφάλισε τους μηχανικούς του και διέταξε να μαστιγωθεί η θάλασσα. Στην συνέχεια άνοιξε μια διώρυγα στην χερσόνησο του Άθω για να περάσει ο στόλος του, ύστερα από πολλές περιπέτειες έφτασε στις Θερμοπύλες όπου συνάντησε ηρωική αντίσταση από 300 Σπαρτιάτες με επικεφαλής τον βασιλιά του Λεωνίδα. Μετά τις [[Θερμοπύλες]] κατέβηκε νότια και κατέλαβε την [[Αθήνα]],οι κάτοικοι πανικόβλητοι έφυγαν από την πόλη. Ο στόλος του Ξέρξη ο οποίος έπαθε μεγάλες καταστροφές στην ναυμαχία του Αρτεμισίου από τους Αθηναίους και τις τρικυμίες συνετρίβη από τους Αθηναίους του [[Θεμιστοκλής|Θεμιστοκλή]] στην [[Ναυμαχία της Σαλαμίνας|ναυμαχία της Σαλαμίνας]] το [[480 π.Χ.]] Ο Ξέρξης αποχώρησε στην [[Περσία]] αφήνοντας πίσω μόνο τον στρατό του με τον Μαρδόνιο, ο στρατός ηττήθηκε από τους Έλληνες στην μάχη των Πλαταιών το [[479 π.Χ.]] και στη μάχη της Μυκάλης την ίδια χρονιά, οι Πέρσες διαλύθηκαν οριστικά ύστερα από αυτό. Απογοητευμένος από το φιάσκο της εκστρατείας στην [[Ελλάδα]] ο Ξέρξης με πολλά ψυχολογικά προβλήματα στην συνέχεια κλείστηκε στον εαυτό του, παρανόησε δολοφονώντας όλους τους στενούς συγγενείς του. Το 465 π.χΧ. σε ηλικία 55 ετών ύστερα από 20 χρόνια βασιλείας δολοφονήθηκε από τον σατράπη [[Αρτάβανος της Περσίας|Αρτάβανο]] που φιλοδοξούσε να σφετεριστεί τον θρόνο της Περσίας από την δυναστεία των Αχαιμενιδών.

Ο σφετεριστής Αρτάβανος παρέμεινε μόνο έναν χρόνο στον θρόνο της Περσίας, στην συνέχεια ανατράπηκε από τον [[Αρταξέρξης Α’ της Περσίας|Αρταξέρξη Α’ τον μακρόχειρα]] δεύτερο γιο του Ξέρξη Α’, ονομάστηκε μακρόχειρας επειδή το αριστερό του χέρι ήταν πιό μακρύ από το δεξί. Ο Αρταξέρξης Α’ ύστερα από τις ήττες του πατέρα του και του παππού του από τους Αθηναίους δεν θέλησε να συνεχίσει την ίδια τακτική πραγματοποιώντας νέους πολέμους μαζί τους. Οι νέες τακτικές του Αρταξέρξη Α’ ήταν προσανατολισμένες σε ενίσχυση των αντιπάλων των Αθηναίων στον Ελληνικό χώρο, οι Αθηναίοι για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μετέφεραν το κέντρο της Συμμαχίας από την Δήλο στην ακρόπολη τους. Η Καλλίειος ειρήνη κλείστηκε το 449 π.χΧ. ανάμεσα στον Αρταξέρξη και τους Αθηναίους, την ίδια χρονιά δέχτηκε στην αυλή του στην [[Περσέπολη]] τον θριαμβευτή της ναυμαχίας της Σαλαμίνας Θεμιστοκλή που είχε εξοριστεί από τους Αθηναίους. Τον 7ο χρόνο της βασιλείας του το [[458 π.Χ.]] ο Αρταξέρξης Α’ έστειλε στα [[Ιεροσόλυμα]] έναν Ιουδαίο αρχιερέα τον Εσδρά να οργανώσει την θρησκεία του Ιουδαϊκού λαού με αποτέλεσμα να δημιουργήσει την Ιουδαϊκή κοινότητα των Ιεροσολύμων. Τον 20ο χρόνο της βασιλείας του στέλνει ο Αρταξέρξης Α’ στα [[Ιεροσόλυμα]] τον Ιουδαίο οινοχόο του Νεεμία να οργανώσει τους Ιουδαίους κατά πολλούς αυτό στάθηκε η αιτία δημιουργίας της Ιουδαϊκής θρησκείας. Τον Αρταξέρξη διαδέχθηκε ο γιος του [[Ξέρξης Β΄]] αλλά ύστερα από 45 μέρες βασιλείας σκοτώθηκε από άνθρωπο του αδελφού του Σογδιανού τον οποίο ο ίδιος ο Ξέρξης είχε εξορίσει. Ο [[Σογδιανός]] διαδέχθηκε τον Ξέρξη Β’ ο οποίος το [[424 π.Χ.]], δολοφονήθηκε με εντολή του αλλά την επόμενη χρονιά το [[423 π.Χ.]] δολοφονήθηκε και ο ίδιος από τον άλλο εξόριστο αδελφό τους Δαρείο που τον διαδέχθηκε στον θρόνο της Περσίας ως [[Δαρείος Β΄|Δαρείος Β’ ο νόθος]]. Ο Δαρείος Β’ γεννημένος το [[445 π.Χ.]] είχε αποκτήσει στην εξορία με την αδελφή του Παρυσάτιδα τον μεγαλύτερο γιο του Αρταξέρξη Β’ αλλά το [[423]] π.χΧ.]] ενώ είχε γίνει ήδη βασιλιάς απέκτησε τον μικρότερο γιο του Κύρο τον νεώτερο. Βοήθησε σημαντικά τους Σπαρτιάτες κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, έβαλε τον μικρότερο γιο του Κύρο σατράπη της Βαβυλώνας και πέθανε το [[404]] π.χΧ.]] σε ηλικία 41 έτους λίγο μετά το τέλος του εμφύλιου Ελληνικού πολέμου. Τον Δαρείο Β’ διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος γιος του [[Αρταξέρξης Β']] αμφισβητήθηκε αποαπό τον νεώτερο αδελφό του Κύρο ο οποίος είχε την υποστήριξη της μητέρας τους Παρισάτιδος. Ο [[Κύρος ο νεότερος|Κύρος]] αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον μεγαλύτερο αδελφό του γι´αυτό φυλακίστηκε από τον Αρταξέρξη Β’ και καταδικάστηκε σε θάνατο, ακολούθησε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στα δύο αδέλφια 10.000 Σπαρτιάτες έφτασαν να ενισχύσουν τον Κύρο. Στην τελική σύγκρουση στα Κουναξά το [[401 π.Χ.]] π.χ. ο Αρταξέρξης Β’ με υπερτριπλάσιες δυνάμεις συνέτριψε τον Κύρο ο οποίος βρήκε τον θάνατο. Στη συνέχεια ο Αρταξέρξης αφοσιώθηκε στην εξουδετέρωση των Σπαρτιατών μισθοφόρων του Κύρου από το [[395 π.Χ.]] ως το [[387 π.Χ.]] σε εμφύλια διαμάχη με την συμμετοχή όλων των Ελληνικών πόλεων. Ο πόλεμος έληξε με την Ανταλκίδειο ειρήνη το [[386 π.Χ.]] σύμφωνα με την οποία όλες οι πόλεις της Μικράς Ασίας και η [[Κύπρος]] θα ανήκαν στην [[Περσία]] ενώ οι ηπειρωτικές Ελληνικές πόλεις εκτός την Ίμβρο, την Λήμνο και την Σκύρο θα ήταν ανεξάρτητες. Τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Αρταξέρξη οι Αιγύπτιοι εκμεταλλεύτηκαν την εμφύλια διαμάχη με τον αδελφό του και κήρυξαν την ανεξαρτησία τους, ο Αρταξέρξης απέτυχε να την ανακαταλάβει και πέθανε το [[358 π.Χ.]] σε βαθύτατο γήρας.

Ο Βαγώας παρέκαμψε όλους τους όρους διαδοχή τοποθετώντας βασιλιά τον μικρότερο γιο του Αρταξέρξη Γ’ Άρση επειδή ήταν άβουλος ώστε να είναι του χεριού του κυβέρνησε δύο χρόνια ως το [[336 π.Χ.]] Οι ευγενείς της Περσίας έντονα δυσαρεστημένοι με τον Βαγώα έπεισαν τον Αρταξέρξη Δ’ να τον δολοφονήσει. Ο Βαγώας έμαθε τα σχέδια του γι´αυτό πρόλαβε να τον δηλητηριάσει ο ίδιος, τοποθέτησε βασιλιά τον [[Δαρείος Γ'|Δαρείο Γ’ τον Κοδομανό.]] Ο Δαρείος Γ’ ήταν ξάδελφος του Άρση εγγονός του Αρταξέρξη Β’ τελευταίος Μεγάλος βασιλιάς της Περσίας από την δυναστεία των Αχαιμενιδών ικανότατος πολεμιστής με πολλές αρετές, το [[336 π.Χ.]] ήταν 44 ετών και βασίλευσε έξι χρόνια. Θέλοντας και αυτόν ο Βαγώας να δηλητηριάσει όταν έμαθε τα σχέδια του τον ανάγκασε να πιει ο ίδιος το δηλητήριο που του πρόσφερε. Το [[334 π.Χ.]] ο βασιλιάς της Μακεδονίας [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρος Γ’ ο Μέγας]] που είχε διαδεχθεί τον δολοφονημένο πατέρα του [[Φίλιππος Β' ο Μακεδών|Φίλιππο Β’]] ξεκίνησε εκστρατεία εναντίον των Περσών. Ο Δαρείος Γ’ ηττήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο δυο φορές στη μάχη της Ισσού το [[331]] π.χΧ.]] και στη μάχη των Γαυγαμήλων. Στη συνέχεια το [[330 π.Χ.]] καθαιρέθηκε και δολοφονήθηκε από τον παντοδύναμο σατράπη Βήσσο. Ο Αλέξανδρος της Μακεδονίας που σεβόταν τον Δαρείο τιμώρησε σκληρά τον δολοφόνο [[Βήσσος|Βήσσο]], αλλά η δυναστεία των Αχαιμενιδών είχε λήξει, η [[Περσία]] κατακτήθηκε από τους Μακεδόνες.