Βενετική Δημοκρατία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Μεταφέρω 61 σύνδεσμους interwiki, που τώρα παρέχονται από τα Wikidata στο d:Q4948
Γραμμή 5:
Η περιοχή όπου βρίσκεται η πόλη της Βενετίας ήταν ένα σύνολο από μικρές λιμνοθάλασσες, που αποτέλεσαν φυσικό οχυρό κατά των βαρβαρικών επιδρομών των [[Ούννοι|Ούννων]] και των [[Λομβαρδοί|Λομβαρδών]], καθώς η επιρροή της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]] κατά τον 6ο και 7ο αιώνα σταδιακά έφθινε. Κάποια στιγμή τον 8ο αιώνα, λέγεται ότι οι κάτοικοί της, οι Ενετοί (αρχικά δασυνόμενη - "Ἑνετοί" - η λέξη προφερόταν "Βενετοί"), εξέλεξαν τον πρώτο τους ηγέτη, τον Ούρσους, ο οποίος εγκρίθηκε από το Βυζάντιο με την απονομή των τίτλων του [[Ύπατος|Υπάτου]] και του [[Δούκας|Δούκα]] και διετέλεσε πρώτος [[Δόγης]] της Βενετίας (αν και άλλες πηγές αναφέρουν ως πρώτο Δόγη τον Ανάφηστο Παυλίκιο (Anafestus Paulicius) το 697).
 
Η Βενετία άρχισε να αποκτά μεγάλη οικονομική επιρροή στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο από τον 12ο αιώνα. Τα πρώτα προνόμια από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία τα απέκτησε επί [[Βασίλειος Β'|Βασιλείου Β΄ Βουλγαροκτάνου]], όμως από την εποχή των [[Δυναστεία Κομνηνών|Κομνηνών]] η επικράτηση υπήρξε αναμφισβήτητη.
 
Κατά τον 13ο αιώνα η Δημοκρατία της Βενετίας ήταν η κατεξοχήν ηγεμονική εμπορική δύναμη της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]], ιδίως μετά την [[Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204)|κατάληψη της Κωνσταντινούπολης]] κατά την [[Δ' Σταυροφορία]] (1204), επιχείρηση στην οποία έπαιξε ουσιαστικό ρόλο. Ιθύνοντες ήταν μεγαλέμποροι και άλλοι ισχυροί του χρήματος, οι οποίοι επιδείκνυαν μεγάλο ενδιαφέρον για την επικράτηση των οικονομικών συμφερόντων και εκτός Ιταλίας. Στη βάση της πολιτικής αυτής, η Βενετία, ήδη κυρίαρχη επί πρώην βυζαντινών εδαφών ([[Κρήτη]], [[Κυκλάδες]]) διεξήγαγε συνεχείς πολέμους εναντίον της ανταγωνίστριας [[Δημοκρατία της Γένοβας|Δημοκρατίας της Γένοβας]] (1256-1381), οι οποίοι κατέληξαν σε βενετική νίκη και στη συγκρότηση ενός είδους «οικονομικής αυτοκρατορίας».
[[Αρχείο:Repubblica di Venezia.png|thumb|right180px|Κτήσεις των Βενετών, σε σχέση με την Οθωμανική Αυτοκρατορία]]
Κατά τον 15ο αιώνα ήταν συχνός ο αναπροσανατολισμός της εξωτερικής της πολιτικής έναντι άλλων ιταλικών ([[Φλωρεντία]], [[Μιλάνο]], [[Νάπολη]]) και ευρωπαϊκών κρατών. Μεταξύ 1463 και 1470 διεξήγαγε πολέμους κατά της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]], που κατέληξαν σε ήττα και απώλεια εδαφών από τον ελληνικό χώρο, όπως η [[Εύβοια]].
 
Ο 16ος αιώνας σήμανε την σταδιακή εμπορική και στρατιωτική παρακμή της Βενετίας, κυρίως λόγω του διαρκούς ανταγωνισμού με τις λοιπές ευρωπαϊκές δυνάμεις και της σταδιακής επικράτησης των Τούρκων στην ελληνική χερσόνησο και το Αιγαίο. Σταθμοί της βενετοτουρκικής αναμέτρησης υπήρξαν η απώλεια της [[Κύπρος|Κύπρου]] (1570), η συμμετοχή των Βενετών στη νικηφόρα κατά των Τούρκων [[Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571)|ναυμαχία της Ναυπάκτου]] (1571), η ολική υποταγή της Κρήτης στους Τούρκους (1669), η επικράτηση των Βενετών στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]] (1683-1684) και η τελική επιστροφή της στους Τούρκους (1715). Ένας ακόμη σημαντικός λόγος της παρακμής της Βενετίας ήταν η γενικότερη υποβάθμιση του βενετικού ναυτικού εμπορίου στη Μεσόγειο, συνεπεία των ανακαλύψεων της [[Πορτογαλία|Πορτογαλίας]] και της [[Ισπανία|Ισπανίας]] και το άνοιγμα των εμπορικών οδών του Ατλαντικού και του Ινδικού.
 
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες ζωής της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας, μοναδικές κτήσεις εκτός Ιταλίας υπήρξαν οι Δαλματικές ακτές και τα [[Επτάνησα]]. Το 1797 με την είσοδο του [[Ναπολέοντας Βοναπάρτης|Μεγάλου Ναπολέοντα]] στη βόρεια Ιταλία και τη [[συνθήκη του Καμποφόρμιο]] η υπερχιλιετής Δημοκρατία καταλύθηκε.
Γραμμή 18:
Το πολίτευμα της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου υπήρξε μια ιδιότυπη μορφή περιορισμένης [[δημοκρατία|δημοκρατίας]], με την αμεσότητα της γενικής της συνέλευσης να ενσωματώνεται σε ένα σύστημα διακυβέρνησης επί της ουσίας [[ολιγαρχία|ολιγαρχικό]]. Το σύστημα αυτό λειτουργούσε ιεραρχικά βάσει της πυραμίδας Δόγης, Συμβούλιο των Δουκών (Collegio), Σαράντα και Σύγκλητος (Pragedi), Μέγα Συμβούλιο (Maggior Consiglio) και Γενική ή Λαϊκή Συνέλευση<ref>[http://rangevoting.org/VenHist.html The Most Serene Republic of Venice]</ref>.
 
Κατά την περίοδο από τον 11o έως τον 13ο αιώνα η ευημερία των ευρωπαϊκών πόλεων εμφανίζεται αυξημένη. Στη Β. Ιταλία ωστόσο παρατηρείται μια πολιτική αστάθεια εξαιτίας των πολλαπλών πιέσεων που ασκούν οι επιδιώξεις της [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|αυτοκρατορικής Γερμανίας]] από τη μία και οι βλέψεις των [[Βατικανό|παπικών κρατών]] από την άλλη. Πόλεις που ευημερούσαν μεν αλλά απειλούνταν, προσπάθησαν να αποκτήσουν μέσω της ενεργητικής συμμετοχής των πολιτών έλεγχο της ζωής τους διαμορφώνοντας ένας είδος διακυβέρνησης με αρκετά αμεσοδημοκρατικά χαρακτηριστικά που έμεινε στην ιστορική γλώσσα ως ''μεσαιωνική [[κομμούνα]]'' ή ''κοινότητα''. Στα πρώτα χρόνια σε αυτές τις κοινότητες συμμετείχαν ή μπορούσαν να συμμετέχουν όλοι οι άρρενες ελεύθεροι πολίτες σε μια συνάθροιση γνωστή ως ''αρένγκο'' (arengo). Ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ενετικής Δημοκρατίας η ''αρένγκο'' φαίνεται πως είχε πολύ μεγάλη δύναμη. Όριζε στη συνέλευσή της έναν ισόβιο [[Δόγης|δόγη]] και δύο [[τριβούνος|τριβούνους]] (δημάρχους) για να τον βοηθούν. Ο δόγης είχε απόλυτη [[εκτελεστική εξουσία]], μόνον εάν εξασφάλιζε την αποδοχή της πολυπληθούς και δυναμικής συνέλευσης. Όπως ήταν φυσικό οι δόγηδες επιχείρησαν να διαμορφώσουν δυναστείες, οι οποίες εξέπεσαν κατόπιν λαϊκών εξεγέρσεων, με αποτέλεσμα μεταξύ του 804 και του 1032 να έχουν εξοριστεί ή δολοφονηθεί 6 δόγηδες<ref>Finer S. E. 1999, 987.</ref>.
 
Το 1297 συντελέστηκαν σημαντικές πολιτειακές αλλαγές με τις οποίες ενισχύθηκε η εξουσία της οικονομικής αριστοκρατίας και περιορίστηκαν οι ελευθερίες των πολιτών. Η αλλαγή αυτή προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις και τελικά οδήγησε στη σύσταση του τρομερού «Συμβουλίου των Δέκα» (οργάνου ασφαλείας), το οποίο χρησιμοποιούσε και τρομοκρατία για την επίτευξη των στόχων του. Κατά τον 15ο αιώνα διατηρήθηκαν οι δημοκρατικοί θεσμοί αλλά και ο έλεγχος της εξουσίας από ισχυρές εμπορικές οικογένειες. Αξιοσημείωτη είναι και η πολιτιστική άνθηση που εκδηλώθηκε στην Βενετία (μουσική, τέχνες), συνέπεια της γενικότερης πνευματικής ανόδου της Ιταλίας σε αυτή την περίοδο.
Γραμμή 27:
== Εξωτερικές συνδέσεις ==
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= Γαληνοτάτη Δημοκρατία και Ελληνισμός|αριθμός= 0000007036}}
 
 
{{DEFAULTSORT:Βενετιας Δημοκρατια}}
Γραμμή 36 ⟶ 35 :
[[Κατηγορία:Μεσαίωνας]]
[[Κατηγορία:Αναγέννηση]]
 
{{Link FA|de}}
{{Link FA|eu}}
{{Link FA|vec}}