Βόρειος πολικός αστέρας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Addbot (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Ρομπότ: Μεταφέρω 1 σύνδεσμους interwiki, που τώρα παρέχονται από τα Wikidata στο d:q12980
μ διευκριν.+
Γραμμή 11:
| απόσταση = 430 [[έτος φωτός|έτη φωτός]]
}}
'''[[Πολικός Αστέρας]]''' και διεθνώς '''Polaris''' είναι σήμερα η ιδιαίτερη ονομασία του [[αστέρας|αστέρα]] '''α''' (άλφα) του [[αστερισμός|αστερισμού]] '''[[Μικρή Άρκτος|Μικρά Άρκτος]]'''. Το όνομα αυτό, όπως και το συνώνυμο '''«Αστέρι του Βορρά»''', προέρχεται από μία προσωρινή κατάσταση: το γεγονός ότι στην εποχή μας απέχει μόνο περί τα 40 λεπτά του τόξου από τον [[Βόρειος Ουράνιος Πόλος|Βόρειο Ουράνιο Πόλο]], οπότε όλοι οι αστέρες στον ουρανό φαίνονται να περιστρέφονται (να ''περι-πολούν'') γύρω του. Μάλιστα η γωνιακή του απόσταση από τον πόλο θα μειώνεται μέχρι το έτος 2100, οπότε θα φθάσει σε ένα ελάχιστο 26,5 λεπτών και μετά θα αρχίσει να αυξάνεται. Αυτή η γειτνίαση με τον Βόρειο Ουράνιο Πόλο ωστόσο είναι περιοδική: ακολουθεί την κίνηση του γήινου άξονα που ονομάζεται [[μετάπτωση]]. Μετά από 25.000 χρόνια περίπου θα υπάρξουν και πάλι λίγοι αιώνες κατά τους οποίους ο Πολικός Αστέρας θα δικαιολογεί το όνομα αυτό.
 
==Η ιδιάζουσα θέση, η ιστορία και οι ονομασίες==
Γραμμή 33:
 
==Αστροφυσικά δεδομένα==
Η σύγχρονη Αστρονομία και Αστροφυσική μας πληροφορεί ότι ο Πολικός Αστέρας είναι ένας φωτεινός υπεργίγαντας επιφανειακής θερμοκρασίας 7.200 [[Κλίμακα Κέλβιν|K]] με [[απόλυτο μέγεθος]] -3,64 (δηλαδή στην πραγματικότητα είναι 2.200 φορές λαμπρότερος από τον Ήλιο!) που απομακρύνεται από το [[Ηλιακό Σύστημα]] με ταχύτητα 17 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Η μάζα του είναι εξαπλάσια της ηλιακής και ο όγκος του 27.000 φορές μεγαλύτερος του ηλιακού. Πρόκειται για τριπλό αστέρα: ο πρώτος συνοδός του, '''Polaris B''', ένας κίτρινος νάνος (φασμ.φασματικού τύπου F3 V), ανακαλύφθηκε από τον [[Ουίλιαμ Χέρσελ]] το [[1780]] και αποτελεί ένα καλό «τεστ» για ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο διαμέτρου 6 εκατοστών σε μεγέθυνση 80 φορές, καθώς έχει [[φαινόμενο μέγεθος]] 9 και απέχει 18 δευτερόλεπτα του τόξου από τον κυρίως Πολικό (ή 380 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα). Το [[1929]] ανακαλύφθηκε φασματοσκοπικώς η ύπαρξη του δεύτερου συνοδού, επίσης νάνου αστέρα, του '''Polaris Ab''' ή '''α UMi P''' ή '''α UMi a'''. Η απόσταση του συνοδού αυτού από τον κύριο αστέρα είναι «μόνο» 3 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα.
 
Η σύγχρονη Αστρονομία και Αστροφυσική μας πληροφορεί ότι ο Πολικός Αστέρας είναι ένας φωτεινός υπεργίγαντας επιφανειακής θερμοκρασίας 7.200 [[Κλίμακα Κέλβιν|K]] με [[απόλυτο μέγεθος]] -3,64 (δηλαδή στην πραγματικότητα είναι 2.200 φορές λαμπρότερος από τον Ήλιο!) που απομακρύνεται από το [[Ηλιακό Σύστημα]] με ταχύτητα 17 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Η μάζα του είναι εξαπλάσια της ηλιακής και ο όγκος του 27.000 φορές μεγαλύτερος του ηλιακού. Πρόκειται για τριπλό αστέρα: ο πρώτος συνοδός του, '''Polaris B''', ένας κίτρινος νάνος (φασμ.τύπου F3 V), ανακαλύφθηκε από τον [[Ουίλιαμ Χέρσελ]] το [[1780]] και αποτελεί ένα καλό «τεστ» για ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο διαμέτρου 6 εκατοστών σε μεγέθυνση 80 φορές, καθώς έχει φαινόμενο μέγεθος 9 και απέχει 18 δευτερόλεπτα του τόξου από τον κυρίως Πολικό (ή 380 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα). Το [[1929]] ανακαλύφθηκε φασματοσκοπικώς η ύπαρξη του δεύτερου συνοδού, επίσης νάνου αστέρα, του '''Polaris Ab''' ή '''α UMi P''' ή '''α UMi a'''. Η απόσταση του συνοδού αυτού από τον κύριο αστέρα είναι «μόνο» 3 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα.
 
Επιπλέον, ο κυρίως Πολικός χαρακτηρίζεται και ως ελαφρότατα [[μεταβλητός αστέρας]], συγκεκριμένα [[κηφείδης]] με πλάτος ταλαντώσεων μόλις 0,03 του μεγέθους (περί το έτος 1900 ήταν 0,15 του μεγέθους ή 8%, αλλά μειώθηκε γρήγορα μετά τα μέσα του εικοστού αιώνα). Μάλιστα είναι ο πλησιέστερος στη Γη κηφείδης. Η περίοδος μεταβολής είναι 3 ημέρες 23 ώρες 17 λεπτά (3,97 ημέρες), αυξανόμενη κατά 8 δευτερόλεπτα ανά έτος. Πρόσφατες έρευνες εξάλλου υποδεικνύουν ότι ο αστέρας είναι 2,5 φορές φωτεινότερος κατά μέσο όρο σήμερα από ό,τι την εποχή του [[Κλαύδιος Πτολεμαίος|Πτολεμαίου]]. Ο αστρονόμος Edward Guinan θεωρεί ότι «αν είναι πραγματική, η μεταβολή αυτή είναι εκατονταπλάσια σε ταχύτητα από αυτή που προβλέπουν οι σημερινές θεωρίες για την [[αστρική εξέλιξη]]».
 
* Η μεγάλη φήμη του Πολικού Αστέρα δημιούργησε τη μόνιμη εντύπωση που έχουν πολλοί άνθρωποι ότι είναι και ο φωτεινότερος αστέρας στον ουρανό (σε [[φαινόμενο μέγεθος]]). Παρότι είναι σχετικώς φωτεινός και ξεχωρίζει καθώς δεν υπάρχουν άλλα φωτεινότερα άστρα στην περιοχή του, ο Πολικός απέχει πολύ από αυτή τη διάκριση, που στους αιώνες μας την κατέχει ο [[Σείριος]]. Ο Πολικός Αστέρας είναι στην πραγματικότητα μόλις ο 48ος σε φωτεινότητα.
 
== Πηγές ==
* Allen, R.Richard H.: ''Star Names: Their Lore and Meaning'', Dover Publ. 1963
* Τεύχη του περιοδικού "''Sky & Telescope"''
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
*[http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/polaris.html Γενικές πληροφορίες]
*[http://arxiv.org/abs/astro-ph/0002406 Αστρομετρική τροχιά, ακριβής θέση και ιδία κίνηση του Πολικού]
*[http://hubblesite.org/newscenter/newsdesk/archive/releases/2006/02/ Ο Polaris Ab από το Διαστημ.Διαστημικό Τηλεσκόπιο]
 
 
[[Κατηγορία:Αστέρες|Πολικος]]
 
[[af:Poolster]]