Εθνική ταυτότητα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο [[εθνικισμός]] είναι μία παρωχημένησύγχρονη πλέονσχετικά αντίληψη[[ιδεολογία]] που νομιμοποιεί την [[πολιτική]] πράξη με [[πολιτισμός|πολιτισμικά]] επιχειρήματα, τα οποία αντλεί από το παρελθόν<ref>Λέκκας, Π. 2001, 207.</ref>. Αυτό επιτεύχθηκε, κατά μεγάλο μέρος, μέσω της οριοθέτησης και τυποποίησης μιας ιδιαίτερης εθνικής παράδοσης, η οποία θα χρησιμοποιείτο ως αποκλειστικό, συμβολικό και παγιωμένο ιδεολογικό υπόβαθρο. Η συμβολική και ιδεολογική αυτή χρήση του παρελθόντος, που εμφανίζεται έντονα στο πλαίσιο της εμφάνισης των νέων κρατών, έχει τη μορφή του μύθου μίας κοινής καταγωγής και σύνδεσης με μία αρχική ταυτότητα και αποτελεί το βασικό χαρακτηριστικό του εθνικού κράτους καθώς ενισχύει και διαμορφώνει μία κοινή συνείδηση<ref name=auto1>Τσουκαλάς Κ. 1983, 42.</ref>.

Έχει προταθεί ότι η δημιουργία των [[έθνος|εθνικών κρατών]] κατά τη διάρκεια του [[19ος αιώνας|19ου αιώνα]] ήταν αποτέλεσμα της κατασκευασμένης ανάγκης του επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας εθνών που υποτίθεται ότι κινδύνευαν να χαθούν, στα πλαίσια των μέχρι τότε πολυεθνικών αυτοκρατορικών συστημάτων, (βλ. αυτοκρατορία του Ναπολέοντα και [[Οθωμανική αυτοκρατορία]])<ref>Ράπτης Κ. 2000, 72.</ref>, καθώς και την ανάγκη για τη δημιουργία νέων [[γεωπολιτική|γεωπολιτικών]] ορίων, για(ανεξάρτητων τονδηλαδή καλύτεροεθνικών έλεγχο των πολιτώνκρατών), μέσα από τις αρχές της αυτοδιάθεσης και της εθνικής συνείδησης που διακήρυξε η [[Γαλλική επανάσταση]]<ref>Βλ. Davies Norman 1997, 812, επίσης Berstein S. - Milza. P. 1999, 30.</ref>. Μία μορφή εθνικισμού που προέκυψε από τις παραπάνω αρχές είναι ο κρατικός και πολιτισμικός εθνικισμός. Αυτός ο εθνικισμός εξέφραζε την ανάγκη για διατήρηση της εθνικής ιστορικής μνήμης, τη διάδοση και συντήρηση του [[πολιτισμός|πολιτισμού]] μιας εθνικής κοινότητας, με κοινή ταυτότητα, θρησκεία, [[γλώσσα]] και [[κουλτούρα]]<ref>Berstein S. - Milza. P. 1999, 31.</ref>. Δηλαδή, τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά προηγούνται της δημιουργίας του έθνους, ενώ τα κοινά αυτά χαρακτηριστικά καθορίζουν το «έθνος» ανεξάρτητα από τη θέληση μεμονωμένων ατόμων, στη βάση των κοινών γνωρισμάτων<ref>Ράπτης Κ. 2000, 73.</ref>.

Η συγκρότηση όμως εθνικών συνειδήσεων αντανακλά συγκεκριμένες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες της νεότερης εποχής, όπως τη δημιουργία συγκεντρωτικών, γραφειοκρατικών κρατών και την εδραίωση μίας [[καπιταλισμός|καπιταλιστικής]] και φιλελεύθερης οικονομίας και αστικοποίησης<ref>Ράπτης, Κ. 2000, 73.</ref>. Η ανάπτυξη δε, των εθνών δια μέσου του εθνικισμού εξυπηρέτησε και την ανάγκη ύπαρξης οργανωμένων κοινωνιών. Η εγγράμματη κοινωνία, στην οποία οι γνώσεις, οι [[πληροφορία|πληροφορίες]] και οι ιδέες διαδίδονται πιο εύκολα και μαζικά, χάρη στην ανάπτυξη των συγκοινωνιών και των τηλεπικοινωνιών, η θεσμοθέτηση της υποχρεωτικής βασικής εκπαίδευσης και της υποχρεωτικής στράτευσης, η τεράστια διάδοση των [[εφημερίδα|εφημερίδων]] και των [[βιβλίο|βιβλίων]], καθώς και της ανώτατης εκπαίδευσης, δε θα μπορούσαν να υπάρξουν χωρίς τη συγκρότηση κοινής εθνικής και πολιτισμικής συνείδησης. Η συγκρότηση των ταυτοτήτων αυτών ήταν το μέσο για την συγκρότηση εθνικών κρατών και αντανακλά την ανάγκη συγκεκριμένων οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών χαρακτηριστικών.

Κάθε [[άνθρωπος]] μπορεί να συμμετέχει ταυτόχρονα σε πολλά και διαφορετικά κοινωνικά σύνολα, όπως είναι η [[οικογένεια]], η [[φυλή]], η [[θρησκεία]], μια πολιτική παράταξη κλπ. Η κατασκευή της εθνικής ταυτότητας δεν είναι αποτέλεσμα αυθόρμητης πράξης, αλλά συνειδητής επιλογής που οφείλεται στην προσπάθεια νομιμοποίησης και διαφοροποίησης έναντι των «άλλων»<ref>Πασχαλίδης Γ. 1999, 80.</ref>. Η βάση, επάνω στην οποία οικοδομείται αυτή η πολιτισμική ταυτότητα, είναι η ύπαρξη μιας κοινής και μακρόχρονης παράδοσης. Μέσω αυτής εκφράζεται, επιβεβαιώνεται και εν μέρει συγκροτείται η συλλογική ταυτότητα ενός λαού<ref>Ιντζεσίλογλου Ν. 1999, 179.</ref>. Παράλληλα η ιδιότητα του πολίτη και οι πολιτικές ελευθερίες αποτελούν σημαντικά στοιχεία της εθνικής ταυτότητας, αλλά σπάνια βρίσκουν την έκφρασή τους στην περίπτωση των εθνικών μειονοτήτων.