Φύλλο (βοτανική): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[File:Leaf morphology.svg|thumb|305px|Δείγματα μορφής φύλλων·1.ωειδέςωοειδές ([[στραμώνιο]]) 2. ωειδέςωοειδές-λογχοειδές([[περσέα]]) 3. στρογγυλό-ομφαλοειδές ([[κοτολύδονα]]) 4. σπατουλόμορφα ([[πεπορομία]]) 5.ξιφοειδές 6.(τρίλοβο ([[κισσός]]) 7.σύνθετο παλαμοειδές με έμμισχα φυλλάρια ([[σεφλέρα]]) 8.καρδιόσχημα 9.ωτιοειδές 10.οξύληκτο ([[Μπελαντόνα]]) 11.δίφυλλο 12.δρεπανοειδές 13.τρις πτεροσχιδές 14.επίμηκες-ελλειψοειδές ([[φίκος]]) 15.πτεροειδές ([[σόρβον]]) 16.ελλοβο-βελοειδές ([[φιλόδενδρο]] 17.γραμμικό ([[σανσεβιέρια]]) 18.πεντάλοβο 19.σύνθετο παλαμοειδές 20.ελλειψοειδές ([[εσπεριδοειδή]]) 21.δις πτεροσχιδές ([[κώνειο]]) 22.σύνθετο με άμισχα φυλάρια 23.σύνθετο με έμμισχα φυλλάρια 24.αντωειδές ([[κορυνόκαρπος]]) 25.νεφροειδές 26.στρογγυλό έλλοβο 27.λυροειδές 28.σύνθετο ποδοειδές 29.ελλειψοειδές με πτερυγιοφόρο μίσχο ([[εσπεριδοειδή]]) 30.δείγμα ετεροφυλλίας 31.ασπιδοειδές-βελοειδές 32. τρίφυλο ([[συγγόνιο]]) 33.παλαμοειδές 34.σύνθετο πτεροειδές.]]

Το '''φύλλο''' αποτελεί βασικό όργανο του [[φυτό|φυτού]] και είναι το κύριο όργανο της [[φωτοσύνθεση]]ς. Στο φύλλο πραγματοποιείται και η λειτουργία της [[διαπνοή]]ς κατά την οποία αποδίδεται στην ατμόσφαιρα με τη μορφή υδρατμών, το πλεόνασμα νερού που υπάρχει στο φυτό. Για τη διεξαγωγή αυτής της τόσο ουσιούδουςουσιώδους λειτοργίαςλειτουργίας, το φύλλο είναι λεπτό, επίπεδο και με μεγάλη αναλογία επιφάνειας/όγκου, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η μεγίστη δυνατή απορρόφηση του φωτός.<ref>Εγκυκλοπαίδεια Δομή, τόμ, 23, σ. 284 ISBN 960-8177-82-0</ref>

Τα μέρη ενός φύλλου και η ονοματολογία τους διαφέρουν στα [[δικότυλα]], [[μονοκότυλα]] και [[γυμνόσπερμα]]. Στα δικότυλα το φύλλο έχει τρία μέρη, το [[έλασμα]], τοτον [[μίσχο]] και τον [[κολεό]]. Στα μονοκότυλα το φύλλο έχει δύο μέρη, το έλασμα και τον κολεό που περιβάλλει τοτον [[βλαστός|βλαστό]] σε όλο το [[μεσογονάτιο]] από το οποίο εκφύεται το φύλλο. Στα γυμνόσπερμα το φύλλο έχει επίσης δύο μέρη, το έλασμα είναι βελονοειδές ή λεπιοειδές.

Απλά φύλλα είναι όσα έχουν έλασμα αποαπό ένα μόνο τμήμα, όπως το φύλλο της [[λεύκα]]ς. Σύνθετα είναι τα φύλλα που το έλασμα τους αποτελείται αποαπό περισσότερα τμήματα, τα [[φυλλάρια]], που το καθένα τους είναι ένα απλό φύλλο.

Η διάκριση ανάμεσα στα φύλλα και τα φυλλάρια γίνεται α) αποαπό τη θέση των [[οφθαλμός (βοτανική|οφθαλμών]] γιατί οι οφθαλμοί είναι τοποθετημένοι στις [[μασχάλες]] των φύλλων, όχι των φυλλαρίων και β) η αποκοπή γίνεται από τη βάση των φύλλων όχι όμως και των φυλλαρίων.

Η διάταξη φύλλων αφορά τη θέση τους πάνω στο βλαστό και στη [[βοτανική]] είναι γνωστή ως [[φυλλοταξία]]. Η φυλλοταξία είναι σταθερή και χαρακτηριστική για κάθε είδος φυτού. Οι πιο συνηθισμένες φυλλοταξίες είναι η εναλλακτική, όπου κάθε φύλο είναι σε διαφορετικό γόνατο, η αντίθετη, όπου υπάρχουν δύο φύλλα σε κάθε γόνατο, και η κυκλική ή σπονδυλωτή με τρία ή περισσότερα φύλλα σε κάθε γόνατο.

Η ανάπτυξη των φύλλων γίνεται από τα [[μερίστωμα|μεριστώματα]], και συγκεκριμένα από το κορυφαίο βλαστικό μερίστωμα. Η διάταξη των φύλλων και ο χρόνος δημιουργίας τους είναι χαρακτηριστικά του κάθε φυτικού είδους και καθορίζεται γενετικά. Η ανάπτυξη του φύλλου ξεκινάει από την καταβολή του. Αν μια καταβολή αφαιρεθεί, τότε η επόμενη καταβολή σχηματίζεται νωρίτερα και πιο κοντά στο φύλλο που αφαιρέθηκε. Θεωρείται ότι η μία καταβολή εμποδίζει την δημιουργία της προηγούμενης, ενώ θεωρείται επίσης ότι απαιτείται η δράση ορμονών, της [[κυτοκινίνη]]ς και/ή της [[αυξίνη]]ς. <ref>{{cite book

Αρχικά, μια ομάδα κυττάρων (ο αριθμός των κυττάρων διαφέρει ανάλογα με το φυτικό είδος) των εξωτερικών στιβάδων του μεριστώματος διαιρείται ταχύτερα από το υπόλοιπο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν οι καταβολές των φύλλων. Η αλλαγή της ταχύτητας πολλαπλασιασμού του κυττάρου επάγεται από ορμονικούς και γενετικούς παράγοντες. Τα κύτταρα των καταβολών συνεχίζουν να διαιρούνται και να διαφοροποιούνται έτσι ώστε να δημιουργήσουν τις ειδικές περιοχές του φύλλου και τελικά οιτους ιστοίιστούς του φυτού. Τα κύτταρα οργανώνονται ανάλογα με τον άξονα στον οποίο αναπτύσσονται (μήκος, πλάτος, πάχος). Τα κύτταρα σχηματίζουν ανάλογα με την περιοχή από την οποία προήλθαν τους επιδερμικούς ιστούς, τα στόματα και το μεσόδερμα. Τα κύτταρα συνεχίζουν να διαιρούνται μέχρι το φύλλο να φτάσει στο τελικό σχήμα, μέγεθος και δομή. Για τη διαμόρφωση του σχήματος του φύλλου φαίνεται να ευθύνεται το γονίδιο phan. Όμως δεν είναι όλα γνωστά όσον αφορά την ανάπτυξη των φύλλων. Δεν είναι γνωστό πώς γίνεται στο ίδιο φυτό να υπάρχουν φύλλα διαφορετικών σχημάτων και μεγεθών, ούτε είναι γνωστό πώς σχηματίζονται τα σύνθετα φύλλα. <ref>{{cite book