Στη [[Γεωγραφία]] και ειδικότερα στη [[Γεωμορφολογία]] με τον όρο '''χέρσο διαμελισμό''', ή '''διαμελισμός της χέρσου''', χαρακτηρίζεται η παρατηρούμενη διείσδυση της [[λιθόσφαιρα]]ς στις δύο άλλες γήινες ζώνες, δηλαδή στην [[υδρόσφαιρα]] και στην [[ατμόσφαιρα]], ή απλούστερα η διείσδυση της ξηράς στη θάλασσα και τον αέρα. Εξ αυτού διακρίνονται δύο τέτοιες διεισδύσεις που ονομάζονται αντίστοιχ
Τα στοιχεία του οριζόντιου διαμελισμού είναι τα εξής: οι χερσόνησοι, οι κόλποι, τα νησιά, τα ακρωτήρια, οι πορθμοί,οι ήπειροι,οι ισθμοί κ.λπ. Σημειώνεται ότι όσο πλουσιότερος ή εντονότερος παρατηρείται ο οριζόντιος διαμελισμός μιας χώρας τόσο περισσότερο είναι ανεπτυγμένος ο πολιτισμός της. Έχει σημειωθεί ότι λαοί παράκτιων περιοχών με την ανάπτυξη ναυτιλίας και εξ αυτής εμπορίου και συναλλαγών εκπολιτίστηκαν πολύ ενωρίτερα από λαούς ενδοχωρίων περιοχών.
== Κάθετος διαμελισμός ==
Κατά τον γεωμορφολογικό κάθετο διαμελισμό της ξηράς αυτή διακρίνεται κατά πρώτον σε υψίπεδα και βαθύπεδα . Στα μεν υψίπεδα περιλαμβάνονται τα όρη και οι οροσειρές, τα οροπέδια και οι λόφοι. Στα δε βαθύπεδα που διακρίνονται επιμέρους σε παράκτια και ενδοχωρικά περιλαμβάνονται οι λιμνοθάλασσες, οι πεδιάδες, οι εσωτερικές θάλασσες και λίμνες (π.χ. Νεκρά θ. Κασπία θ. κ.λπ.) Στην έννοια των βαθυπέδων περιλαμβάνονται και οι μεγάλες ωκεάνιες και θαλάσσιες λεκάνες, που ο βυθός τους θεωρείται ξηρά που καταβυθίστηκε ή κατακλύστηκε από νερό από διάφορες γεωλογικές αιτίες.
Έχει υπολογιστεί πως το μέσον ύψος της χερσαίας επιφάνειας της Γης, δηλαδή αν ισοπεδωνόταν κάθε προεξοχή της λιθόσφαιρας θα έφθανε τα 825 μέτρα. Αντίστοιχα το μέσο βάθος των ωκεανών και όλων των θαλασσών, δηλαδή της υδρόσφαιρας, υπολογίζεται περίπου στα 3.700 μέτρα.
