Μελανόμορφη αγγειογραφία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{Αρχαία ελληνική αγγειογραφία}}

 

Η τεχνική αυτή πρωτοεμφανίστηκε στην [[Κόρινθο]] γύρω στο [[700 π.Χ.]] και υιοθετήθηκε στην [[Αττική]] γύρω στο [[630 π.Χ.]], όπου γνώρισε και τη μεγαλύτερη ακμή της για τα επόμενα 100 χρόνια περίπου. Ενώ στην [[Πρωτοκορινθιακή αγγειογραφία|Κόρινθο]] χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά σε ζώνες με μοτίβα ζώων πάνω σε μικρά αγγεία, στην [[Αθήνα]] επεκτάθηκε και σε πολυπρόσωπες αφηγηματικές σκηνές πάνω σε μεγάλα αγγεία. Στην Αθήνα η νέα τεχνική χρησιμοποιήθηκε πρώτα από ένα καλλιτέχνη που είναι γνωστός με το συμβατικό όνομα [[Ζωγράφος του Βερολίνου Α 34]].

 

 

Η ανάπτυξη της λεπτομέρειας στη ζωγραφική του μελανόμορφου ρυθμού οδήγησε τους αγγειογράφους σε μεγαλύτερη αυτοσυνειδησία και το κοινό τους στην αναγνώριση του προσωπικού ύφους. Από το [[570 π.Χ.]] περίπου, οι αγγειογράφοι της Αττικής, με πρώτο το Σοφίλο, αρχίζουν να υπογράφουν τα έργα τους με το όνομά τους και το ρήμα «έγραψεν». Εκτός Αττικής υπάρχουν υπογραμμένα έργα ήδη από τον πρώιμο 7ο αι. π.Χ.

 

==Τεχνολογία==

Στη μελανόμορφη τεχνική όλες οι μορφές και τα παραπληρωματικά κοσμήματα σχεδιάζονται με γάνωμα, δηλαδή με το ζωγραφικό διάλυμα του πηλού. Τμήματα των μορφών, κυρίως ενδύματα και μέρη των κοσμημάτων τονίζονται επιπλέον με κόκκινο χρώμα. Το χρώμα αυτό αποτελείται από οξείδιο του [[Σίδηρος|σιδήρου]] Fe3O4, [[νερό]] και 10% [[διάλυμα]] [[πηλός|πηλού]] ως συνδετική ύλη. Διάφορες μικρολεπτομέρειες αποδίδονται με ''επίθετο'' λευκό χρώμα που συνίσταται από πολύ καθαρό πηλό, πτωχό σε προσμίξεις σιδήρου. Τα δύο αυτά χρώματα, αν και χρησιμοποιούνται πριν το ψήσιμο, δεν πιάνουν καλά με αποτέλεσμα να έχει χαθεί ένα μεγάλο μέρος της πολυχρωμίας των μελανόμορφων αγγείων. Άλλα επίθετα χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν είναι το μενεξεδί και το κίτρινο. Στο τέλος χαράζεται στο εσωτερικό των μορφών το σχέδιό τους με μια αιχμηρή γραφίδα πάνω στο σχεδόν στεγνό επίχρισμα. Ό,τι εμφανίζεται με το ψήσιμο ως ανοιχτόχρωμη γραμμή μέσα στην μαύρη μορφή είναι η αρχική επιφάνεια του αγγείου που απελευθερώνεται με το χάραγμα.

 

==Τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά==

Ένα από τα σημαντικότερα στυλιστικά χαρακτηριστικά που συνέχισε από την προηγούμενη παράδοση της αρχαίας ελληνικής αγγειογραφίας και ανέπτυξε περαιτέρω ο μελανόμορφος ρυθμός κατά τους δύο αιώνες της κυριαρχίας του είναι η διακοσμητικότητα, που έφτανε συχνά στη μανιεριστική επεξεργασία φυτικών μοτίβων, ενδυμάτων και λεπτομερειών του ανθρώπινου σώματος. Η ίδια τάση παρατηρείται και στη σύγχρονη αρχαϊκή γλυπτική. Η διάθεση για διακοσμητικότητα έκανε απαραίτητη και τη συμμετρία, στη οποία μπορούσε να υποταχθεί ακόμα και η αφηγηματικότητα. Συχνά προσθέτονταν στις αφηγηματικές σκηνές άσχετες μορφές για να συμπληρώσουν τη συμμετρία.

 

Σημαντικά κέντρα μελανόμορφης αγγειογραφίας είναι γνωστά και από τη [[Λακωνική μελανόμορφη αγγειογραφία|Λακωνία]], την Εύβοια (κυρίως την [[Ερετρική μελανόμορφη αγγειογραφία|Ερέτρια]]), τις [[Χαλκιδική μελανόμορφη αγγειογραφία|χαλκιδικές]] αποικίες της Δύσης και στην ιωνική [[Καιρετανές υδρίες|Καίρη]] της Ετρουρίας. Η ζήτηση των μελανόμορφων αγγείων της Αττικής, της Κορίνθου και των άλλων ελληνικών εργαστηρίων ήταν τόσο μεγάλη στη «διεθνή» αγορά της εποχής σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και ιδιαίτερα στους Ετρούσκους ευγενείς, ώστε να αναπτυχθούν εργαστήρια στην Ελλάδα, που κατασκεύαζαν αγγεία αποκλειστικά για το υπερπόντιο εμπόριο. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι λεγόμενοι [[Τυρρηνικοί αμφορείς]] του β΄ τέταρτου του 6ου αι. π.Χ., που κατασκευάζονταν στην Αττική και απεικόνιζαν τις περιπέτειες του Ηρακλή, Αμαζονομαχίες, κωμαστές, σατύρους ή ερωτικές σκηνές.

 

 

==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==