Ελληνικό δημοψήφισμα του 1974: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Την [[1 Ιουνίου|1η Ιουνίου]] [[1973]], η [[Χούντα των Συνταγματαρχών]] κατήργησε τη Βασιλεία στην Ελλάδα, μετά το Κίνημα του Ναυτικού εναντίον της, και εγκαθίδρυσε [[Προεδρική Δημοκρατία]]. Κανένα κόμμα δεν αναγνώρισε το [[Δημοψήφισμα του 1973|δημοψήφισμα που ακολούθησε τον Ιούλιο του 1973]] και δεσμεύτηκαν, μαζί με τον [[Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας|Βασιλιά Κωνσταντίνο]], στη διενέργεια άλλου, όταν αποκατασταθεί η [[Δημοκρατία]].

Μετά την πτώση της Χούντας τον Ιούλιο του [[1974]], η Κυβέρνηση του [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κωνσταντίνου Καραμανλή]] υιοθέτησε τη Συντακτική Πράξη της 1ης Αυγούστου 1974 και επανέφερε σε ισχύ το [[Σύνταγμα της Ελλάδας (1952)|Σύνταγμα της 1 Ιανουαρίου 1952]], χωρίς τις θεμελιώδεις διατάξεις, δηλαδή αυτές που αφορούσαν τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος ως Βασιλευομένης Δημοκρατίας. Η αναστολή των διατάξεων περί Αρχηγού Κράτους θα κρινόταν με δημοψήφισμα, που θα γινόταν εν καιρώ. Μέχρι το Δημοψήφισμα, Αρχηγός του Κράτους συνέχισε να είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας του στρατιωτικού καθεστώτος, Στρατηγός [[Φαίδων Γκιζίκης]].

* σε πολιτικό επίπεδο τη μη επιστροφή του [[Μοναρχία|Βασιλιά]] [[Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνου]], ο οποίος βρισκόταν εκτός [[Ελλάδα|Ελλάδος]] από τις [[13 Δεκεμβρίου]] [[1967]], μετά από το [[Αντικίνημα της 13ης Δεκεμβρίου|αποτυχημένο εγχείρημά]] του εναντίον των [[Χούντα των Συνταγματαρχών|Απριλιανώναπριλιανών σφετεριστών]]<ref>(ο όρος «Απριλιανών» αναφέρεται στην 21η Απριλίου 1967, ημέρα εγκαθίδρυσης της χούντας)</ref> της εξουσίας.

Ο προεκλογικός αγώνας περιλάμβανε και ομιλίες στην [[τηλεόραση]], μεταξύ των οποίων και του ίδιου του [[Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνου]], ενώ από την πλευρά των οπαδών της Αβασίλευτης τοποθετήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι [[Μάριος Πλωρίτης]], [[Λεωνίδας Κύρκος]], [[Φαίδων Βεγλερής]], [[Γεώργιος Κουμάντος]], [[Αλέκος Παναγούλης]] και ο μετέπειτα [[Κατάλογος Πρωθυπουργών της Ελλάδας|Πρωθυπουργός]],πρωθυπουργός [[Κωνσταντίνος Σημίτης|Κώστας Σημίτης]].

Τα κόμματα απείχαν από την εκστρατεία του δημοψηφίσματος και έτσι οι τηλεοπτικές ομιλίες περιορίσθηκαν μεταξύ ιδιωτών που εκπροσωπούσαν τη μία ή την άλλη αντίληψη και όχι μεταξύ εκπροσώπων των κομμάτων. Ο πρωθυπουργός [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής]], στις 23 Νοεμβρίου 1974, ζήτησε από τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του [[Νέα Δημοκρατία|κόμματός]] του να κρατήσουν ουδέτερη στάση στο πολιτειακό ζήτημα. Καθορίσθηκαν οι τηλεοπτικές ομιλίες δύο φορές την εβδομάδα για την κάθε πλευρά και επί πλέον μαγνητοφωνημένο μήνυμα του Βασιλιά στις 26 Νοεμβρίου και ομιλία του από την τηλεόραση στις 6 Δεκεμβρίου.

Στις [[15 Δεκεμβρίου]] υπέβαλε την παραίτησή του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης και ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής τον ευχαρίστησε με προσωπική του επίσκεψη και εγγράφως για τις όσες υπηρεσίες προσέφερε στο έθνος. Στις [[18 Δεκεμβρίου]] εξελέγη από τη Βουλή και ορκίστηκε ως προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο [[Μιχαήλ Στασινόπουλος]], βουλευτής Επικρατείας της [[Νέα Δημοκρατία|Νέας Δημοκρατίας]].

Δεκατέσσερα χρόνια μετά, το Φεβρουάριο του 1988, ο [[Κωνσταντίνος Μητσοτάκης]] σε συνέντευξή του στο Λονδίνο δήλωσε ότι, αν και αντιβασιλικός, χαρακτήρισε τον τρόπο με τον οποίο διεξήχθη το δημοψήφισμα με το χαρακτηρισμό «unfair» (άδικο)<ref>[http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CE%B3%CE%B5%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CF%8C%CF%84%CF%89%CE%BD_1988 Ανασκόπηση γεγονότων 1988, Live-Pedia], ανακτήθηκε 28-11-2009</ref>. Αυτή η άποψή του είχε αποτέλεσμα σημαντικών αντιδράσεων στον πολιτικό κόσμο της Ελλάδας<ref>[http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA347786&Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf JPRS Report Europe, Foreign Broadcast Information Service, 28 April 1988 (JPRS-WER-88-021], reproduced by US Dept. of Commerce, ανακτήθηκε 28-11-2009, σελ. 8-9</ref>. Ακόμη και 21 χρόνια μετά, η δήλωση αυτή συνεχίζει να αναφέρεται σε δημοσιογραφικά έντυπα<ref>[http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=99723 Αποστάτες και πιστοί], Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2009, ανακτήθηκε 28-11-2009</ref>. Στις [[23 Απριλίου]] [[2007]] η εφημερίδα ΒΗΜΑ, πραγματοποίησε δημοσκόπηση όπου το 11,6% δήλωσε υπέρ της [[Μοναρχία|Βασιλευομένης Δημοκρατίας]].