Χρήστης:Aggelos24/πρόχειρο

Ο Ντάγκλας ΜακΓκρέγκορ (Douglas McGregor, 1906 – 1 Οκτωβρίου 1964) στην προσπάθεια του να διαχωρίσει την απαισιόδοξη Θεωρία Χ για τους εργαζομένους από την αισιόδοξη Θεωρία Υ, επηρέασε σημαντικά τη θεωρία και την πρακτική του μάνατζμεντ. Η θεωρία Υ εισήγαγε μια ανθρωπιστική προσέγγιση που οδήγησε στην εισαγωγή σχεδιασμών εργασίας που κέντριζαν το ενδιαφέρον των εργαζομένων, προήγαγαν την ανάπτυξη του ατόμου, βελτίωναν την αποδοτικότητα της εργασίας και διευκόλυναν την παραγωγικότητα.

Το έργο του

Ο Ντάγκλας ΜακΓκρέγκορ παρατήρησε ότι οι διαφορές μεταξύ της κλασσικής και της προσέγγισης συμπεριφοράς στην κατανόηση των ενεργειών του εργαζόμενου δεν οφειλόταν μόνο στη διαφορετική έμφαση που έδινε καθεμία στην εργασία ή τον εργαζόμενο, αλλά και σε μια μεγάλη διαφορά στον τρόπο θεώρησης του ίδιου του εργαζόμενου. Ο Φρέντερικ Ουίνσλοου Τέιλορ και οι συνάδελφοί του, δίνοντας μεγάλο βάρος στην εργασία και υιοθετώντας μια απαισιόδοξη και κάπως παραδοσιακή άποψη για τους εργαζόμενους, υποστήριζαν ότι οι μάνατζερ δε χρειαζόταν παρά να χειρίζεται τις εργασιακές συνθήκες και να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τις αμοιβές και τις τιμωρίες ώστε να καλλιεργεί την παραγωγικότητα των εργαζομένων. Ο Έλτον Μάγιο και οι συνάδελφοί του, δίνοντας έμφαση στους κοινωνικούς και ψυχολογικούς παράγοντες του εργαζόμενου, ήταν πολύ πιο αισιόδοξοι για το χαρακτήρα του εργαζόμενου. Ο ΜακΓκρέγκορ χαρακτήρισε καθεμιά από αυτές τις φιλοσοφικές απόψεις για τον εργαζόμενο και ονόμασε Θεωρία Χ τη θεωρία του Φρέντερικ Ουίνσλοου Τέιλορ και θεωρία Υ τη θεωρία του Έλτον Μάγιο. Ο παρακάτω πίνακας αποτελεί μια περίληψη των χαρακτηρισμών του ΜακΓκρέγκορ για τη θεωρία Χ και τη Θεωρία Υ.

Θεωρία Χ	Θεωρία Υ
Στους ανθρώπους δεν αρέσει να εργάζονται και, αν μπορούσαν θα το απέφευγαν.	Οι εργαζόμενοι δεν αποφεύγουν τη δουλειά από τη φύση τους, και ανταποκρίνονται στις καλές συνθήκες και πολιτικές εργασίας.
Επειδή στους ανθρώπου δεν αρέσει να εργάζονται, πρέπει να εξαναγκάζονται, να απειλούνται να επηρεάζονται, να καθοδηγούνται και να ελέγχονται.	Οι άνθρωποι αυτοπαρακινούνται και οδηγούνται οι ίδιοι στην επίτευξη των στόχων της επιχείρησης, για τους οποίους δεσμεύονται προσωπικά.
Ο μέσος άνθρωπος αναζητά ασφάλεια, έχει μικρές φιλοδοξίες και αποφεύγει τις ευθύνες. Οι εργαζόμενοι πρέπει να καθοδηγούνται και, στην ουσία, προτιμούν να τους λένε τι να κάνουν.	Ο μέσος άνθρωπος μπορεί να μάθει να αναλαμβάνει ευθύνες.
Ελάχιστοι άνθρωποι είναι πραγματικά δημιουργικοί.	Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να γίνουν δημιουργικοί, να ενεργούν έξυπνα και να έχουν φαντασία.
Οι περιορισμένες πνευματικές ικανότητες των κοινών εργαζομένων αξιοποιούνται κατάλληλα με το σύγχρονο σχεδιασμό εργασίας	Οι ατομικές ικανότητες του μέσου εργαζόμενου δεν αξιοποιούνται εντελώς στο σύγχρονο βιομηχανικό περιβάλλον

Οι περίφημοι χαρακτηρισμοί του ΜακΓκρέγκορ για τις διαφορετικές φιλοσοφικές απόψεις για τον χαρακτήρα του εργαζόμενου συνέβαλλαν κατά πολύ στην εκλαΐκευση των πορισμάτων όσων ασχολούνται θεωρητικά και πρακτικά με τις ανθρώπινες σχέσεις. Η θεωρία Υ, θεμελιωμένη σε μια αισιόδοξη άποψη για το χαρακτήρα του εργαζόμενου, υποστήριξε ότι τα στελέχη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τη ψυχολογική πλευρά και να κάνουν τα εξής:

• να εκχωρούν αρμοδιότητες σε κατώτερα επίπεδα στο εσωτερικό της επιχείρησης, προσκαλώντας έτσι τους εργαζόμενους να παίρνουν αποφάσεις και εκφράζοντας πίστη στις ικανότητές τους.
• να κάνουν την εργασία πιο ενδιαφέρουσα για τους εργαζόμενους.
• να αυξάνουν το βαθμό υπευθυνότητας σε κάθε θέση εργασίας.
• να εφαρμόζουν νέα συστήματα ανταμοιβής για την αποδοτικότητα των εργαζομένων, όχι απλώς χρηματικά, αλλά που να ανταποκρίνονται και σε διάφορες ψυχολογικές ανάγκες.
• να συμπεριφέρονται στους εργαζόμενους με σεβασμό και να μην διστάζουν να μοιράζονται με αυτούς περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το περιεχόμενο, το σχεδιασμό και τα αποτελέσματα της εργασίας.

Ο ΜακΓκρέγκορ συγκέντρωσε τις παρατηρήσεις του στο βιβλίο "The Human Side of Enterprise" («Η ανθρώπινη πλευρά της επιχείρησης», 1960). Αυτό το βιβλίο είχε σημαντική απήχηση στους Αμερικανούς μάνατζερ.

Σύγκριση με Mayo

Ο Έλτον Μάγιο μελέτησε σε μια επιχείρηση και παρουσίασε τις παρατηρήσεις του από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα εμπεριστατωμένου πειραματισμού αλλά σε σχετικά περιορισμένο εύρος· Αντίθετα, ο ΜακΓκρέγκορ εμπλούτισε τα συμπεράσματα του σε μια ευρεία κοινωνιολογική χροιά. Δεν πρότεινε συγκεκριμένους τρόπους για τους μάνατζερ, αλλά υπέδειξε την ανάγκη επαναπροσανατολισμού της φιλοσοφίας του μάνατζμεντ όσον αφορά την αντιμετώπιση των εργαζομένων και το σχεδιασμό της εργασίας του.

Βιβλιογραφία

• «Μάνατζμεντ», Patrick J. Montana, Bruce H. Charnov, Μετάφραση Μαρία Ι. Ρούβαλη, Επιμέλεια Γιάννης Κατσαντώνης, Εκδόσεις Κλειδάριθμος.