Μπουργκάς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''Μπουργκάς''' ή '''Πύργος''' <ref name="pyrgos"/> ([[Βουλγαρική γλώσσα|βουλγαρικά]]: Бургас / Μπουργκάς) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην [[Βουλγαρική Ακτή τουτης ΕύξεινουΜαύρης ΠόντουΘάλασσας]]. Είναι επίσης η τέταρτη μεγαλύτερη πληθυσμιακά πόλη στη χώρα, μετά τη [[Σόφια]], τη [[Φιλιππούπολη]] και την [[Βάρνα (Βουλγαρία)|Βάρνα]]. Είναι πρωτεύουσα της Περιφέρειας του Πύργου και [[Βιομηχανία|βιομηχανικό]], συγκοινωνιακό, πολιτιστικό και [[Τουρισμός|τουριστικό]] κέντρο.

Η πόλη περιβάλλεται από τις Λίμνες του Μπουργκάς και βρίσκεται στο δυτικότερο σημείο τουτης [[ΕύξεινοςΜαύρη ΠόντοςΘάλασσα|ΕύξεινουΜαύρης ΠόντουΘάλασσας]], στο μεγάλο Κόλπο του Μπουργκάς. Η LUKOIL Neftochim Burgas είναι το μεγαλύτερο διυλιστήριο πετρελαίου στη νοτιοανατολική Ευρώπη και η μεγαλύτερη βιομηχανική επιχείρηση. Το Λιμάνι του Μπουργκάς είναι το μεγαλύτερο στη Βουλγαρία και το Διεθνές Αεροδρόμιο του Μπουργκάς είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στη χώρα και συνδετικό σημείο για μεγάλα θέρετρα τουτης [[ΕύξεινοςΜαύρη ΠόντοςΘάλασσα|ΕύξεινουΜαύρης ΠόντουΘάλασσας]] στην [[Βουλγαρία]] όπως η [[Χρυσή Αμμουδιά (Βουλγαρία)|Χρυσή Αμμουδιά]], η [[Νεσεμπάρ|Μεσημβρία]], η [[Σωζόπολη]], το Ντυούνι και το Ελενίτε. Η πόλη είναι το κέντρο της αλιείας και της βιομηχανίας επεξεργασίας αλιευμάτων της Βουλγαρίας.

Οι [[Θράκες]] έχτισαν τους πρώτους οικισμούς στην περιοχή, που είναι σήμερα γνωστής ως Μπουργκάς: τα ιαματικά λουτρά Ακουε Καλίντε και το φρούριο Τύρσις. Υπό το [[Δαρείος Α΄ της Περσίας|Δαρείο Α΄]] έγινε τμήμα της Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών, πριν ιδρυθεί το [[Οδρύσοι|βασίλειο των Οδρυσών]]. Ελληνες από την [[Σωζόπολη|Απολλωνία]] ίδρυσαν στην περιοχή ΄Σλάντκιτε Κλαντένζι΄ (σήμερα συνοικία Πομπέντα) μια αγορά, με το όνομα Πύργος, για εμπόριο με τους Θράκες βασιλιάδες. Κατά την κυριαρχία των [[Αρχαία Ρώμη|Αρχαίων Ρωμαίων]] ιδρύθηκε κοντά στο Μπουργκάς η Colonia Flavia Deultemsium (ή Dibaltum, ή Develtum) σαν στρατιωτική αποικία για βετεράνους από το [[Βεσπασιανός|Βεσπασιανό]]. Οι Ρωμαίοι ίδρυσαν την Κολονία στον κύριο δρόμο Βία Πόντικα (αρχαίο Ρωμαϊκό δρόμο στη [[Θράκη]] κατά μήκος τουτης ΕύξεινουΜαύρης ΠόντουΘάλασσας, από το Βυζάντιο μέχρι τη σημερινή Ρουμανία). Ηταν η δεύτερη σημαντικότερη πόλη στην επαρχία Αιμίμοντος. Το 376 οι [[Γότθοι]] κατέστρεψαν μια επίλεκτη Ρωμαϊκή στρατιωτική μονάδα κοντά στο Ντεβέλτουμ.

Το [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] υπήρχαν στην περιοχοί μερικοί σημαντικοί οικισμοί : το φρούριο Σκαφίδα, ο Πόρος, το Ρουσόκαστρον (Μάχη του Ρουσόκαστρου 1332), τα Λουτρά των Βυζαντινών, Βουλγάρων και Οθωμανών Αυτοκρατόρων Ακουε Καλίντε και χτίστηκε ένα μικρό φρούριο ονόματι Πύργος, εκεί όπου βρίσκεται σήμερα το Μπουργκάς, που πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε ως παρατηρητήριο. Υπό τη [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] έγινε σημαντική πόλη στις ακτές τουτης ΕύξεινουΜαύρης ΠόντουΘάλασσας. Ο Βούλγαρος βασιλιάς Κρούμος ανήγειρε ένα μεθοριακό τείχος (Ερκέσιγια) μήκους 140 χιλιομέτρων από τοντη ΕύξεινοΜαύρη ΠόντοΘάλασσα (κοντά στο Γκόρνο Εζέροβο) μέχρι τον [[Έβρος (Θράκη)|Ποταμό Εβρο]]. Το 1206 ο [[Λατινική Αυτοκρατορία|Λατίνος Αυτοκράτορας]] [[Ερρίκος της Φλάνδρας]] (βλέπε [[Δ΄ Σταυροφορία]]) κατέστρεψε την Ακουα Καλίντε, που ήταν τώρα γνωστή αυτή την εποχή ως Θερμόπολις. Τα Λουτρά ξαναχτίστηκαν αργότερα από τους Βυζαντινούς και τους Βουλγάρους. Ο Πόρος μνημονευόταν το 1270 σε ένα έγγραφο του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Κοντά στον Πόρο έλαβε χώρα το 1304 η Μάχη της Σκαφίδας, όπου ο Βούλγαρος Τσάρος [[Θεόδωρος Σβετοσλάβ]] νίκησε τους Βυζαντινούς και κατέκτησε τις νότιες ακτές τουτης ΕύξεινουΜαύρης ΠόντουΘάλασσας. Στην αρχή του 14ου αιώνα η περιοχή λεηλατήθηκε από την [[Καταλανική Εταιρεία]]. Το 13ο αιώνα η πόλη αναφέρεται με το όνομα Μπουργκάς από το Βυζαντινό ποιητή Μανουήλ Φίλη στα έργα του.

Μόνο κατά το 17ο αιώνα αναπτύχθηκε, στη σημερινή περιοχή της πόλης, ένας οικισμός, που μετονομάστηκε Αχελο-Πιργάς. Αργότερα μετονομάστηκε πάλι σε Μπουργκάς και είχε μόνο 3000 κατοίκους. Στις αρχές του 19ου αιώνα το Μπουργκάς αποδεκατίστηκε μετά από επιδρομές συμμοριών κιρτζαλήδων. Από τα μέσα του 19ου αιώνα είχε ανακτήσει την οικονομική του σημασία μέσω της χειροτεχνίας και της εξαγωγής σιτηρών. Το Μπουργκάς ήταν μια μικρή πόλη στο σαντζάκι του Ισλίμιγιε ([[Σλίβεν]]), αρχικά του Εγιαλέτ της Ρούμελης και στη συνέχεια εκείνου της [[Σιλίστρα]]ς και της [[Αδριανούπολη]]ς, πριν την απελευθέρωση του 1878. Το 17ο και 18ο αιώνα το Μπουργκάς έγινε σημαντικό κέντρο δημητριακών και διέθετε τη δική του μονάδα σιτηρών, το Μπουργκάς-Κιλέ. H πόλη ήταν το τοπικό εμπορικό κέντρο και διοικητικό κέντρο του Καζά του Μπουργκάς. Το 1865 το λιμάνι του Μπουργκάς ήταν, μετά την [[Τραπεζούντα]], το δεύτερο σημαντικότερο Οθωμανικό λιμάνι στονστη ΕύξεινοΜαύρη ΠόντοΘάλασσα και το μεγαλύτερο κέντρο της νότιας Βουλγαρικής Ακτής τουτης ΕύξεινουΜαύρης ΠόντουΘάλασσας.

Ηταν έδρα διαμερίσματος στην [[Ανατολική Ρωμυλία]] πριν ενσωματωθεί στο Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας το 1885. Από τα τέλη του 19ου αιώνα το Μπουργκάς έγινε σημαντικό οικονομικό και βιομηχανικό κέντρο. Το πρώτο αναπτυξιακό σχέδιο της πόλης υιοθετήθηκε το 1891 και η διάταξη και η όψη της πόλης άλλαξε, ιδιαίτερα μέσω των νεόδμητων δημοσίων κτιρίων. Το 1888 ιδρύθηκε η δημοτική βιβλιοθήκη, το 1891 δημιουργήθηκε ο θαλάσσιος κήπος και το 1897 ανεγέρθηκε ο Καθεδρικός των αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου. Το 1895 ο Γκεόργκι Ιβάνοφ άνοιξε στο Μπουργκάς το πρώτο τυπογραφείο, ακολουθούμενο από εκείνο του Χρίστο Βέλτσεφ το 1897, που μετονομάστηκε το 1900 σε ΄Τυπογραφείο Αδελφών Βελτσέβι΄. Tα εγκαίνεια της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη [[Φιλιππούπολη]] στις 27 Μαίου 1890 και το βαθέων υδάτων λιμάνι το 1903 ήταν σημαντικές φάσεις αυτής της άνθησης και οδήγησαν στη γρήγορη εκβιομηχάνιση της πόλης. Την περίοδο που ακολούθησε ιδρύθηκαν 151 εργοστάσια. Ανάμεσά τους το ΄Εργοστάσιο ζάχαρης΄ από τον Αβράμ Χαλιόφσκι, οι ΄Μεγάλοι Βουλγαρικοί Μύλοι΄ του Ιβάν Χατζιπέτροφ και η ελαιουργεία και σαπωνοποιία ΄Καμπάνα΄. Το 1900 οι ιαματικές πηγές των αρχαίων Ακουε Καλίντε περιελήφθησαν στην αστική περιοχή. Το 1903 εγκαινιάσθηκε το νέο κτίριο του Κεντρικού Σιδηροδρομικού Σταθμού του Μπουργκάς. Ιδρυμένο στο Μπουργκάς το 1924 το ΄Deweko΄ (σήμερα HemusMark AD) ήταν το πρώτο εργοστάσιο μολυβιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και έγινε το 1937 επίσημος προμηθευτής της Βουλγαρικής Μοναρχίας. Το 1925 άνοιξε στο Μπουργκάς μια ειδικευμένη ανώτερη σχολή μηχανικής και τεχνολογιών και την επόμενη χρονιά μια μεγάλη σκεπαστή αγορά. Λόγω του ψυχρού κύματος το χειμώνα 1928/29 οη ΕύξεινοςΜαύρη ΠόντοςΘάλασσα πάγωσε στα τέλη Ιανουαρίου και τις αρχές Φεβρουαρίου, ώστε το κοντινό νησί Σβέτα Αναστάσια ήταν προσπελάσιμο με τα ποδια. Το 1934 το Μπουργκάς είχε ήδη 34.260 κατοίκους.

*[[Βουλγαρική Ακτή τουτης ΕύξεινουΜαύρης ΠόντουΘάλασσας]]