Πορτραίτα Φαγιούμ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: αφαιρέθηκαν παραπομπές Οπτική επεξεργασία
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 178.128.3.114 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρή...
Γραμμή 1:
{{πηγές|16|06|2012}}
= ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ ΦΑΓΙΟΥΜ =
[[File:Fayum-42.jpg|thumb|300px|Προσωπογραφία του μικρού Ευτύχη, 2ος αιώνας<ref>[http://www.metmuseum.org/Collections/search-the-collections/100004780?high=on&rpp=15&pg=8&rndkey=20120131&ft=*&pos=115 Portrait of the Boy Eutyches], The Metropolitan Museum of Art </ref>]]
=== Με τον όρο '''πορτραίτα Φαγιούμ''' εννοείται το σώμα των [[προσωπογραφία|προσωπογραφιών]] που φιλοτεχνήθηκαν από τον [[1ος αιώνας|1ο]] έως τον [[3ος αιώνας|3ο αιώνα]] από συνεχιστές της ύστερης [[ελληνιστική τέχνη|ελληνιστικής]] παράδοσης της Αλεξανδρινής Σχολής και διασώθηκαν ως τη σημερινή εποχή. Τα πορτραίτα ανακάλυψε και ανέφερε πρώτος ο [[Ιταλία|ιταλός]] περιηγητής [[Πιέτρο ντελα Βάλλε]] το 1615 (Pietro Della Valle)<ref>Στα μέσα του 17ου αιώνα ο Πιέτρο ντελα Βάλλε (1586–1652) δημοσίευσε το χρονικό των ταξιδίων του από την Περσία και την Ινδία έως την Αίγυπτο. Οι δύο προσωπογραφίες που περιήλθαν στην κατοχή του στη Σαχάρα έξω από το Κάιρο περιγράφονταν στο βιβλίο του, αλλά θεωρήθηκαν «παράδοξα» τέχνεργα μάλλον παρά έργα τέχνης. Βλ. Borg, B. 1996, 6.</ref>. Αυτά τα νεκρικά πορτραίτα, προορισμένα για ταφική χρήση, πήραν το όνομά τους από την όαση [[Φαγιούμ]], στην οποία ανακαλύφθηκαν αρχικά, 85 χλμ νότια του [[Κάιρο|Καΐρου]]. ===
 
=== Οι [[ανασκαφή (αρχαιολογία)|αρχαιολογικές ανασκαφές]] που διεξήχθησαν από αγγλικές και γαλλικές αποστολές στις αρχές του [[19ος αιώνας|19ου αιώνα]] έφεραν στην επιφάνεια περισσότερες προσωπογραφίες, χωρίς ωστόσο να κεντριστεί το ενδιαφέρον των ειδημόνων της [[Τέχνη|τέχνης]]. Το 1887, κάτοικοι της περιοχής κοντά στο ελ-Ρουμπαγιάτ ανακάλυψαν και ανέσκαψαν μομμιοποιημένα σώματα με προσωπογραφίες στη θέση της κεφαλής. Τα συγκεκριμένα έργα αγόρασε ο Θίοντορ Γκραφ (1840–1903), [[Αυστρία|αυστριακός]] επιχειρηματίας και τα παρουσίασε σε διάφορες [[Ευρώπη|ευρωπαϊκές]] πόλεις και τη [[Νέα Υόρκη]]. ===
=== Με τον όρο '''πορτραίτα Φαγιούμ''' εννοείται το σώμα των [[προσωπογραφία|προσωπογραφιών]] που φιλοτεχνήθηκαν από τον [[1ος αιώνας|1ο]] έως τον [[3ος αιώνας|3ο αιώνα]] από συνεχιστές της ύστερης [[ελληνιστική τέχνη|ελληνιστικής]] παράδοσης της Αλεξανδρινής Σχολής και διασώθηκαν ως τη σημερινή εποχή. Τα πορτραίτα ανακάλυψε και ανέφερε πρώτος ο [[Ιταλία|ιταλός]] περιηγητής [[Πιέτρο ντελα Βάλλε]] το 1615 (Pietro Della Valle)<ref>Στα μέσα του 17ου αιώνα ο Πιέτρο ντελα Βάλλε (1586–1652) δημοσίευσε το χρονικό των ταξιδίων του από την Περσία και την Ινδία έως την Αίγυπτο. Οι δύο προσωπογραφίες που περιήλθαν στην κατοχή του στη Σαχάρα έξω από το Κάιρο περιγράφονταν στο βιβλίο του, αλλά θεωρήθηκαν «παράδοξα» τέχνεργα μάλλον παρά έργα τέχνης. Βλ. Borg, B. 1996, 6.</ref>. Αυτά τα νεκρικά πορτραίτα, προορισμένα για ταφική χρήση, πήραν το όνομά τους από την όαση [[Φαγιούμ]], στην οποία ανακαλύφθηκαν αρχικά, 85 χλμ νότια του [[Κάιρο|Καΐρου]]. ===
 
=== Ένα μεγάλο μέρος του συνολικού ''corpus'', ωστόσο, ήλθε στην επιφάνεια χάρις στον [[Αγγλία|άγγλο]] αρχαιολόγο [[Γουΐλιαμ Φλίντερς Πέτρι]] (Sir William Flinders Petrie), ο οποίος τον Ιανουάριο του 1900 αναζητώντας την είσοδο της πυραμίδας Χαουάρα στην όαση Φαγιούμ της Αιγύπτου, εντόπισε την ελληνορωμαϊκή νεκρόπολη της Αρσινόης, γνωστή από τον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]] ως ''Κροκοδείλων πόλις'',<ref>[http://el.wikisource.org/wiki/Ευτέρπη Ηρόδοτος 2 148.1] [...]καὶ δή σφι μνημόσυνα ἔδοξε λιπέσθαι κοινῇ, δόξαν δέ σφι ἐποιήσαντο λαβύρινθον, ὀλίγον ὑπὲρ τῆς λίμνης τῆς Μοίριος κατὰ Κροκοδείλων καλεομένην πόλιν[...]</ref>, κέντρο λατρείας του θεού [[Σομπέκ]]. ===
=== Οι [[ανασκαφή (αρχαιολογία)|αρχαιολογικές ανασκαφές]] που διεξήχθησαν από αγγλικές και γαλλικές αποστολές στις αρχές του [[19ος αιώνας|19ου αιώνα]] έφεραν στην επιφάνεια περισσότερες προσωπογραφίες, χωρίς ωστόσο να κεντριστεί το ενδιαφέρον των ειδημόνων της [[Τέχνη|τέχνης]]. Το 1887, κάτοικοι της περιοχής κοντά στο ελ-Ρουμπαγιάτ ανακάλυψαν και ανέσκαψαν μομμιοποιημένα σώματα με προσωπογραφίες στη θέση της κεφαλής. Τα συγκεκριμένα έργα αγόρασε ο Θίοντορ Γκραφ (1840–1903), [[Αυστρία|αυστριακός]] επιχειρηματίας και τα παρουσίασε σε διάφορες [[Ευρώπη|ευρωπαϊκές]] πόλεις και τη [[Νέα Υόρκη]]. ===
== Η τεχνική ==
 
== Άριστα διατηρημένα εξαιτίας του ξηρού κλίματος της αιγυπτιακής ερήμου, τα πορτραίτα Φαγιούμ είναι ζωγραφισμένα είτε με την [[εγκαυστική]] τεχνική ή με την τεχνική της [[Τέμπερα|τέμπερας]]. Οι τεχνικές αυτές προέρχονται από την αρχαιοελληνική ζωγραφική παράδοση, που συνεχίστηκε στις πρωτοχριστιανικές εγκαυστικές εικόνες της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. ==
=== Ένα μεγάλο μέρος του συνολικού ''corpus'', ωστόσο, ήλθε στην επιφάνεια χάρις στον [[Αγγλία|άγγλο]] αρχαιολόγο [[Γουΐλιαμ Φλίντερς Πέτρι]] (Sir William Flinders Petrie), ο οποίος τον Ιανουάριο του 1900 αναζητώντας την είσοδο της πυραμίδας Χαουάρα στην όαση Φαγιούμ της Αιγύπτου, εντόπισε την ελληνορωμαϊκή νεκρόπολη της Αρσινόης, γνωστή από τον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]] ως ''Κροκοδείλων πόλις'',<ref>[http://el.wikisource.org/wiki/Ευτέρπη Ηρόδοτος 2 148.1] [...]καὶ δή σφι μνημόσυνα ἔδοξε λιπέσθαι κοινῇ, δόξαν δέ σφι ἐποιήσαντο λαβύρινθον, ὀλίγον ὑπὲρ τῆς λίμνης τῆς Μοίριος κατὰ Κροκοδείλων καλεομένην πόλιν[...]</ref> κέντρο λατρείας του θεού [[Σομπέκ]]. ===
 
== Η εγκαυστική τεχνική χαρακτηρίζεται από το λιωμένο κερί που με τη βοήθεια του «καυτηρίου», του πινέλου ή του «κέστρου» απλωνόταν πάνω στο ξύλο ή το πανί που έπρεπε να ζωγραφιστεί. Το κερί απλωνόταν ομοιόμορφα στη ζωγραφική επιφάνεια και πάνω του ο καλλιτέχνης εκτελούσε την παράσταση που επιθυμούσε. Στο έργο σε αρκετές περιπτώσεις και ανάλογα με την οικονομική επιφάνεια του νεκρού χρησιμοποιούνταν φύλλα χρυσού, με τα οποία αποδίδονταν διακοσμητικοί στέφανοι και κοσμήματα. ==
== Η τεχνική ==
 
== Εικόνες ==
== Άριστα διατηρημένα εξαιτίας του ξηρού κλίματος της αιγυπτιακής ερήμου, τα πορτραίτα Φαγιούμ είναι ζωγραφισμένα είτε με την [[εγκαυστική]] τεχνική ή με την τεχνική της [[Τέμπερα|τέμπερας]]. Οι τεχνικές αυτές προέρχονται από την αρχαιοελληνική ζωγραφική παράδοση, που συνεχίστηκε στις πρωτοχριστιανικές εγκαυστικές εικόνες της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. ==
 
== Η εγκαυστική τεχνική χαρακτηρίζεται από το λιωμένο κερί που με τη βοήθεια του «καυτηρίου», του πινέλου ή του «κέστρου» απλωνόταν πάνω στο ξύλο ή το πανί που έπρεπε να ζωγραφιστεί. Το κερί απλωνόταν ομοιόμορφα στη ζωγραφική επιφάνεια και πάνω του ο καλλιτέχνης εκτελούσε την παράσταση που επιθυμούσε. Στο έργο σε αρκετές περιπτώσεις και ανάλογα με την οικονομική επιφάνεια του νεκρού χρησιμοποιούνταν φύλλα χρυσού, με τα οποία αποδίδονταν διακοσμητικοί στέφανοι και κοσμήματα. ==
 
==<nowiki/>==
<gallery>
Image:Fayum-50.jpg|Προσωπογραφία αγοριού, αρχές τρίτου αιώνα.
Γραμμή 21 ⟶ 22 :
</gallery>
 
== Σημειώσεις παραπομπές ==
== ==
{{παραπομπές|2}}
== ==
 
== Βιβλιογραφία ==
 
* Borg, B. 1996, ''Mumienporträts. Chronologie und kultureller Kontext'' Mainz, 6.