Κρούσοβο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ως τα μέσα του 18^ου αιώνα δεν ήταν παρά ένα χωριό που αργότερα έγινε κωμόπολη γιατί ο πληθυσμός αυξήθηκε πολύ από τους καινούργιους κατοίκους του Κρουσόβου που εγκαταστάθηκαν σ΄αυτό από τη νότια Μακεδονία για ν΄αποφύγουν τους διωγμούς των [[Κονιάροι|Κονιάρων]] Τούρκων κι από την Ήπειρο και την Αλβανία για ν΄αποφύγουν του τουρκοαλβανούς. Έτσι στις παραμονές της εξέγερσης του [[Εξέγερση του Ίλιντεν| Ίλιντεν]] ο πληθυσμός του έφτανε τις 18.000<ref>Δ.Ι. Πόποβιτς, Περί των Τσιντάρων, έκδ. 2η, Βελιγράδι, 1937</ref> κι απ΄αυτές τη μεγάλη πλειοψηφία την αποτελούσαν βλαχόφωνοι ελληνικής συνείδησης. Υπήρχαν και αρκετοί [[Σλαβόφωνοι της ελληνικής Μακεδονίας|σλαβόφωνοι πατριαρχικοί]], ενώ οι [[Βουλγαρική Εξαρχία|εξαρχικοί]] βουλγαρόφρονες και οι ρουμανίζοντες βλάχοι ήταν πολύ λίγοι. Τούρκοι δεν κατοικούσαν στο Κρούσοβο εκτός από τους εκπροσώπους των αρχών και τις οικογένειες τους. Οι Κρουσοβίτες μετανάστευαν, στα βαλκανικά κράτη, την κεντρική Ευρώπη και, οι περισσότεροι, στην Αίγυπτο. Η πόλη αυτή ήταν έδρα του επισκόπου Πρεσπών και [[Αχρίδα|Αχριδών]], είχε λαμπρό καθεδρικό ναό, του Αγίου Νικολάου που κάηκε από τους Τούρκους τον Αύγουστο του 1903, κοινοτικό νοσοκομείο εξαρτώμενο από τον Ναό, ημιγυμνάσιο αγοριών, παρθεναγωγείο και αρκετά σχολεία κατώτερης παιδείας με εκατοντάδες μαθητών.<ref>Νικόλαος ΜπάλαςΜπάλλας, Ιστορία του Κρουσόβου, σ. 20, Θεσσαλονίκη 1962</ref>

Η τουρκική αντίδραση κατά της εξέγερσης άρχισε στη [[Δυτική Μακεδονία]], όπου η κατάσταση ήταν αρκετά σοβαρή και στράφηκε πρώτα εναντίον του Κρουσόβου, το οποίο, καθώς γειτόνευε με το Μοναστήρι, ήταν ανάγκη να το ξαναπάρουν οι Τούρκοι δίχως καθυστέρηση. Η επιχείρηση αυτή ανατέθηκε στον στρατηγό Μπαχτιάρ πασά, που τον χαρακτηρίζουν άνθρωπο βίαιο και τραχύ.<ref>Νικόλαος ΜπάλαςΜπάλλας, Ιστορία του Κρουσόβου, Θεσσαλονίκη, 1962, σ. 48</ref>

*Νικόλαος ΜπάλαςΜπάλλας, συγγραφέας