Κοινωνική μνήμη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η κοινωνική μνήμη αναφέρεται στο παρελθόν, συμβάλλει στη διαδικασία της κοινωνικοποίησης[[κοινωνικοποίηση]]ς και ιδεολογιοποίησης των υποκειμένων. Μεταβιβάζει από γενιά σε γενιά το παρελθόν, το οποίο επέφερε ανατρεπτικές αλλαγές στη ζωή του ατόμου και της κοινωνίας[[κοινωνία]]ς. Το περιεχόμενο της δεν είναι ομοιόμορφο και συναινετικό για όλα τα άτομα και τις [[Κοινωνική ομάδα|κοινωνικές ομάδες]]. Μπορούμε να πούμε ότι προσαρμόζεται στην κοινωνιο-ψυχολογική ταυτότητα του υποκειμένου. Η κοινή γνώμη αντιπαραθέτει τη μνήμη στη λήθη, προσδίδοντας μια θετική σημασία στη μνήμη και μια αρνητική στη λήθη. Αυτές οι δύο είναι δύο όψεις της κοινωνικής σκέψης. Η μνήμη συμμετέχει στον ορισμό της ταυτότητας, μας φέρνει σε επαφή με τις ρίζες μας και δείχνει το μέλλον μας.

Η έννοια της γενιάς σύμφωνα με τον Karl Mannheim ορίζεται σε συγκεκριμένα χωρο-χρονικά πλαίσια, μιλάμε για μια ομάδα που έχουν κοινή βιωματική αντίληψη, κοινή δομή μνήμης. Αφορά μια ομάδα ατόμων που γεννήθηκαν την ίδια εποχή, δέχθηκαν τις ίδιες επιρροές και είχαν την ίδια ιστορική, κοινωνική και πολιτική τύχη.

Όταν το κοινωνικό υποκείμενο γίνεται στόχος κοινωνικής λήθης, μπορούμε να μιλήσουμε για τη διαδικασία ψυχολογιοποίησης που προτάθηκε από τον Παπαστάμου(1989). Ο μηχανισμός αυτός ενεργοποιείται όταν κάτι ''διαφορετικό΄΄διαφορετικό'' αναστατώνει τη συνοχή και ομοιομορφία του κοινωνικού πεδίου, ψυχολογιοποιούμε τις ιδέες και συμπεριφορές που εκφράζουν διαφωνία. Για την διατήρηση της κοινωνικής τάξης, προσπαθούμε να ακυρώσουμε το δράστη, όταν η συμπεριφορά του παρεκκλίνει από αυτό που θεωρείται φυσιολογικό.

* Άννα Μαντόγλου, μνήμες''Μνήμες ατομικές-συλλογικές-ιστορικές'', εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.