Πεχαμετρικός δείκτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Πευκο (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[File:Universal indicator paper.jpg|thumb|right|250px170px|ΕναΠεχαμετρικό ρολόχαρτί πεχαμετρικό χαρτίUniversal]]
 
'''Δείκτης''' (ή '''πεχαμετρικός δείκτης''') είναι μια χημική (χρωστική) ουσία η οποία εαν προστεθεί σε ένα διάλυμα προσδίδει σε αυτό χαρακτηριστικό χρώμα που εξαρτάται απο το pH του διαλύματος. Συνήθως είναι αρκετή μια πολύ μικρή ποσότητα δείκτη. Ετσι για παράδειγμα όταν προσθέσουμε λίγες σταγόνες βάματος ηλιοτροπίου σε ένα διάλυμα αυτό θα χρωματιστεί κόκκινο εάν είναι όξινο ή μπλέ εαν είναι βασικό (αλκαλικό).
Γραμμή 10:
Οι πεχαμετρικοί δείκτες επίσης ονομάζονται δείκτες οξέων - βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες και συνήθως είναι ασθενή οξέα ή βάσεις. Η ιοντισμένη μορφή του δείκτη έχει διαφορετικό χρώμα απο την μή ιοντισμένη και έτσι όταν το pH αλλάξει ώστε να αλλάξει η μορφή του δείκτη η αλλαγή του pΗ γίνεται αντιληπτή<ref >[http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C135/474/3141,12621/],Στέλιος Λιοδάκης, Δημήτρης Γάκης, Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Παναγιώτης Θεοδωρόπουλος, «Χημεία γ' Λυκείου θετικής κατεύθυνσης», ΟΕΔΒ, Αθήνα, 2001.</ref>.
 
Εαν ο δείκτης ΗΔ ιοντίζεται σύμφωνα με την επόμενηαμφίδρομη εξίσωσηχημική εξίσωση:
 
:ΗΔ + Η<sub>2</sub>Ο <submath>\rightleftarrows</submath><sup>→ </sup>Η<sub>3</sub>Ο<sup>+</sup> + Δ<sup>-</sup>
:
 
και το χρώμα του ΗΔ είναι διαφορετικό αποαπό το χρώμα του Δ<sup>-</sup> τότε εάν αυξηθεί η συγκέντρωση του Η<sub>3</sub>Ο<sup>+</sup> η ιοντική ισορροπία μετατοπίζεται προς τα αριστερά και εμφανίζεται το χρώμα του ΗΔ ενώ εάν μειωθεί η συγκέντρωση του Η<sub>3</sub>Ο<sup>+</sup> η ιοντική ισορροπία μετατοπίζεται προς τα δεξιά και εμφανίζεται το χρώμα του Δ<sup>-</sup> . Για να επικρατήσει το ένα χρώμα έναντι του άλλου πρέπει η συγκέντρωση της μορφής αυτής να είναι περίπου 10 φορές μεγαλύτερη απο την συγκέντρωση της άλλης μορφής. Εάν Κ<sub>α</sub> είναι η σταθερά ιοντισμού του δείκτη ΗΔ και το pH = pK<sub>α</sub> η συγκέντρωση του ΗΔ είναι ίση με την συγκέντρωση του Δ<sup>-</sup> και δεν επικρατεί κανένα χρώμα. Σύμφωνα με την εξίσωση Henderson-Hasselbalch
 
pH = pK<sub>α</sub> + [Δ<sup>-</sup>] / [ΗΔ]