Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{χωρίς παραπομπές}}

 

== Πριν τον πόλεμο ==

 

=== Η συνθήκη της Χάγης ===

 

Η συνθήκη αυτή μεταξύ της Γαλλίας και της Αγγλίας, δεν ήταν της αρεσκείας του Καρόλου αφού δεν επιθυμούσε την διάσπαση των ισπανικών εδαφών. Συμφώνησε, ωστόσο, στον ορισμό του Ιωσήφ Φερδινάνδου ως διάδοχο του, με την προϋπόθεση να μην αφαιρεθούν εδάφη από την Ισπανία. Όμως, στις 6 Φεβρουαρίου 1699, 3 μήνες μετά την υπογραφή της συνθήκης, ο Ιωσήφ Φερδινάνδος πεθαίνει σε ηλικία 16 χρονών καθιστώντας την συνθήκη μη εφαρμόσιμη.

 

=== Η διαθήκη και ο θάνατος του Καρόλου Β΄ ===

Στην Ισπανία, οι διάφοροι αξιωματούχοι αντιδρούσαν και αυτοί στην διάσπαση του Βασιλείου, και παρά την εσωτερική τους διαμάχη ως προς το ποια οικογένεια θα καταλάμβανε τον ισπανικό θρόνο, πείθουν τον βασιλιά να ορίσει διάδοχο από την οικογένεια των Βουρβόνων. Έτσι, Τον Οκτώβριο του [[1701]], Ο Κάρολος Β΄, υπογράφει την τελευταία του διαθήκη στην οποία ορίζει ως διάδοχό του τον Φίλιππο, δούκα του Ανζού, εγγονό του [[Λουδοβίκος ΙΔ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκου ΙΔ΄]] της Γαλλίας. Την 1η Νοεμβρίου ο βασιλιάς πεθαίνει και η είδηση της διαθήκης φέρνει σε δύσκολη θέση τον Λουδοβίκο, ο οποίος έπρεπε να διαλέξει ανάμεσα στην τήρηση της συνθήκης του Λονδίνου και στην αποδοχή της διαθήκης. Μετά από διαβουλεύσεις με τους συμβούλους του, και με το επιχείρημα ότι σε όλες τις περιπτώσεις η σύγκρουση με τους Αυστριακούς ήταν αναπόφευκτη, αφού οι τελευταίοι δεν αναγνώριζαν την συνθήκη αλλά ούτε και δέχονταν την διαθήκη του Καρόλου, αποφασίζει το δεύτερο, και στις 16 Νοεμβρίου 1700, ο Φίλιππος, σε ηλικία 17 ετών, ανακηρύσσεται σε [[Φίλιππος Ε΄ της Ισπανίας|Φίλιππο Ε΄ της Ισπανίας]].

 

 

== Ο πόλεμος ==

Με εξαίρεση την Αυστρία, οι Ευρωπαίοι ηγεμόνες έδειχναν να αποδέχονται τον Φίλιππο ως τον νέο βασιλιά της Ισπανίας. Αν και η Αγγλία ενοχλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την μη τήρηση της συνθήκης του Λονδίνου από τον Λουδοβίκο, δεν ήταν σε θέση να διεξάγει μια πολεμική αναμέτρηση με την Γαλλία, εξαιτίας κυρίως της έλλειψης στήριξης στον [[Γουλιέλμος Γ΄ Αγγλίας|Γουλιέλμο Γ΄ της Αγγλίας]] από την αγγλική και ολλανδική υψηλή κοινωνία. Ωστόσο, ο Λουδοβίκος δεν φάνηκε να αρκείται στην επιτυχημένη, για την Γαλλία, έκβαση του προβλήματος της ισπανικής διαδοχής και προχώρησε σε προκλητικές κινήσεις. Αναγνώρισε στον Φίλιππο το δικαίωμα στο στέμμα της Γαλλίας, παρά τις διαβεβαιώσεις που είχε δώσει για ''δύο ξεχωριστά στέμματα'' με την αποδοχή της διαθήκης του Καρόλου, κατέλαβε τις [[ισπανικές Κάτω Χώρες]] (το σημερινό [[Βέλγιο]]) και απομόνωσε την Αγγλία και την Ολλανδία από το ισπανικό εμπόριο. Στις [[7 Σεπτεμβρίου]] [[1701]], η Αγγλία, η Αυστρία και οι Ηνωμένες Επαρχίες υπέγραψαν νέα συνθήκη στη Χάγη, με την οποία προχωρούσαν σε σύσταση συμμαχίας και συμφωνούσαν να αποδώσουν στην Αυστρία τις ισπανικές κτήσεις στην Ιταλία. Ο Λουδοβίκος, αφού αρνήθηκε να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις, ανταπάντησε αναγνωρίζοντας τον διεκδικητή του αγγλικού θρόνου και αντίπαλο του τότε Άγγλου μονάρχη Γουλιέλμου Γ΄, Τζέιμς Στιούαρτ, ως νόμιμου μονάρχη της Αγγλίας. Ο πόλεμος ήταν πλέον προ των πυλών.

 

Την άνοιξη του 1701, ήδη 30.000 Αυστριακοί είχαν συγκεντρωθεί στο [[Τιρόλο]] υπό την καθοδήγηση του Πρίγκηπα [[Ευγένιος της Σαβοΐας|Ευγένιου της Σαβοΐας]]. Στις [[9 Ιουλίου]] 1701, και χωρίς να έχει κηρυχθεί πόλεμος από καμία πλευρά, οι Αυστριακοί εισβάλλουν στο [[Δουκάτο του Μιλάνου]] και νικούν τους Γάλλους υπό τον [[Νικολά Κατινά]] στη [[Μάχη του Κάρπι]], κοντά στη [[Μοντένα]]. Την [[1η Σεπτεμβρίου]] αποκρούουν την αντεπίθεση του [[Δούκα του Βιλερουά]], γεγονός που οδηγεί στον αποκλεισμό της [[Μάντοβα]] και στην κατάληψη της Μοντένα από τους Αυστριακούς. Οι Γάλλοι οχυρώθηκαν στην [[Κρεμόνα]], όπου θα περίμεναν την επανέναρξη των εχθροπραξιών με το τέλος του χειμώνα. Αυτό δεν εμπόδισε τον Ευγένιο της Σαβοΐας να εξαπολύσει αιφνιδιαστική επίθεση τη νύχτα της [[1η Φεβρουαρίου|1ης Φεβρουαρίου]] [[1702]]. Στη διάρκεια της [[Μάχη της Κρεμόνα|μάχης]], οι Αυστριακοί κατάφεραν να αιχμαλωτίσουν τον Δούκα του Βιλερουά, αναγκάστηκαν όμως να οπισθοχωρήσουν λόγω σημαντικών απωλειών. Έτσι, οι Αυτριακοί συνέχισαν την πολιορκία της Μάντοβα την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1702, ενώ στις [[13 Μαΐου]] οι σύμμαχοι κήρυξαν και επίσημα τον πόλεμο στην Γαλλία και την Ισπανία. Στις γαλλικές δυνάμεις της Ιταλίας, τον αιχμαλωτισμένο Δούκα του Βιλερούα αντικατέστησε ο [[Δούκας του Βαντόμ]], ο οποίος αναμετρήθηκε με τον Ευγένιο της Σαβοΐας στη [[Μάχη του Λουτσάρα]], στις [[15 Αυγούστου]]. Το αποτέλεσμα της μάχης ήταν να καθηλωθούν οι δύο στρατοί μέχρι τις [[4 Νοεμβρίου]], ημερομηνία κατά την οποία οι Γάλλοι αποστρατοπέδευσαν εξαιτίας του επερχόμενου χειμώνα.

 

 

=== Η κλιμάκωση του πολέμου (1703) ===

Στα τέλη του 1702, ο πόλεμος είχε ήδη επεκταθεί στο μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ευρώπης και πολλά από τα έως τότε ουδέτερα βασίλεια έπαιρναν το μέρος της μίας ή της άλλης πλευράς. Έτσι, στις αρχές του [[1703]], η Βαυαρία συνυπέγραψε νέα συνθήκη συμμαχίας με τη Γαλλία, στην οποία οι δύο πλευρές συμφωνούσαν στο διαμελισμό των ισπανικών Κάτω-Χωρών. Τον Μάιο του ίδιου έτους η [[Πορτογαλία]], προσχώρησε στην πλευρά των συμμάχων έναντι χρηματικού ποσού και εδαφικών ανταλλαγμάτων. Την ίδια εποχή, στην [[Ουγγαρία]], που βρισκόταν υπό Αυστριακή κατοχή, ξεσπά εξέγερση υποβοηθούμενη από τους Γάλλους, με ηγέτη τον [[Φέρεντς Ρακότσι]]. Τέλος, στις [[8 Νοεμβρίου]], το [[Δουκάτο της Σαβοΐας]] τάσσεται με το μέρος των συμμάχων για να αποφύγει την προδιαγραφόμενη προσάρτηση από την Γαλλία.

 

 

=== Η κρίσιμη καμπή - Μάχη του Μπλένχαϊμ (1704) ===

Οι σύμμαχοι, για να αποτρέψουν το ενδεχόμενο κατάληψης της Βιέννης, αποφάσισαν να συγκεντρώσουν τα στρατεύματα τους στο νοτιογερμανικό μέτωπο, έχοντας ως επιπλέον σκοπό την εξουδετέρωση της Βαυαρίας. Έτσι, ο Δούκας του Μάρλμπορο, η στρατιά του οποίου βρισκόταν στο ολλανδικό μέτωπο, και παρά την αντίθεση των Ολλανδών που επιθυμούσαν την παραμονή του, ξεκίνησε την πορεία του νοτιοανατολικά, κατά μήκος του Ρήνου, ενώ ταυτόχρονα, η γαλλική στρατιά υπό τον Δούκα του Βιλλερουά, τον ακολουθούσε παράλληλα από απόσταση, φοβούμενη μια συμμαχική επίθεση στην γαλλική περιοχή του [[Μοζέλ (ποταμός)|Μοζέλλα]]. Στις [[7 Ιουνίου]] [[1704]], ο Δούκας του Μάρλμπορο, διέσχισε τον ποταμό [[Μάιν]], καθιστώντας σαφές ότι κατευθύνεται προς τη Βαυαρία, και στις [[22 Ιουνίου]], η στρατιά του συνενώθηκε με αυτή του Λουδοβίκου της Βάδης. Οι Γάλλοι έπρεπε οπωσδήποτε να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους στην Βαυαρία και έτσι οι διαταγές που ήρθαν από τις [[Βερσαλλίες]], στις [[27 Ιουνίου]], όριζαν ότι η Γαλλική στρατιά, με επικεφαλής τον [[Δούκας του Ταλλάρ|Δούκα του Ταλλάρ]] και δύναμη 35 χιλιάδων ανδρών, θα άφηνε την Αλσατία για να κατευθυνθεί και αυτή προς την Βαυαρία.

 

Σαν να μην έφτανε αυτό, στις [[4 Αυγούστου]] ο αγγλο-ολλανδικός στόλος, με επικεφαλής τον Άγγλο ναύαρχο [[Τζωρτζ Ρουκ]], κατέλαβε το [[Γιβραλτάρ]]. Σε αντίδραση, ο Γαλλικός στόλος απέπλευσε από την [[Τουλόν]] και κατευθύνθηκε προς τα στενά. Οι δύο στόλοι συναντήθηκαν στις [[24 Αυγούστου]] στα ανοικτά της [[Μάλαγα]]ς και από την [[Ναυμαχία της Μάλαγας|ναυμαχία]] που ακολούθησε δεν προέκυψε νικητής, ενώ οι απώλειες και στις δύο πλευρές ήταν σημαντικές. Οι Γάλλοι υποστήριξαν ότι είχαν κερδίσει την ναυμαχία και απέσυραν το στόλο τους πίσω στην Τουλόν απ'όπου δεν απέπλευσαν ξανά μέχρι το τέλος του πολέμου εξαιτίας της συμμαχικής υπεροχής στη [[Μεσόγειο]].

 

Μετά την καταστροφή του Μπλένχαϊμ, ο στόχος της Γαλλίας ήταν να ανασυγκροτήσει τα στρατεύματά της, καθώς οι σύμμαχοι απειλούσαν να εισβάλλουν στη Γαλλία. Αν και ο δούκας του Μάρλμπορο (που είχε επιστρέψει στο ολλανδικό μέτωπο) κατάφερε να διαπεράσει, τον Ιούλιο του [[1705]], τις γαλλικές γραμμές άμυνας στο [[Μπράμπαντ]], οι οποίες αποτελούνταν από πολυάριθμα κάστρα και φρούρια, δεν ευτύχησε να ολοκληρώσει την εισβολή στη Γαλλία, καθώς προβλήματα στην ολλανδική ηγεσία της στρατιάς ματαίωσαν την απευθείας σύγκρουση με τους Γάλλους. Εν τω μεταξύ, στην Ιταλία, ο Ευγένιος της Σαβοΐας δεν μπόρεσε να αποκρούσει αρχικά την επίθεση των Γάλλων υπό τον δούκα του Βεντόμ, οι οποίοι κατέλαβαν σχεδόν όλη την Σαβοϊα και αρκετό μέρος από το [[Πιεμόντε]] εκμεταλλευόμενοι την ενασχόληση των Αυστριακών με την Ούγγρους στασιαστές. Έτσι η [[Νίκαια (Γαλλία)|Νίκαια]] καταλήφθηκε από τους Γάλλους στις [[4 Ιανουαρίου]] [[1706]].

 

 

[[Κατηγορία:Ευρωπαϊκή ιστορία|Πολεμος Ισπανικης Διαδοχης]]

[[Κατηγορία:Ιστορία της Γαλλίας|Πολεμος Ισπανικης Διαδοχης]]