Πεντέλη Αττικής: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αποσαφήνιση Νυμφαίο σε Νυμφαίο (μνημείο)
→‎Ετυμολογία: διόρθωση στην προέλευση ετοιμολογίας
Γραμμή 38:
</div>]]
 
Σήμερα το όρος διατηρεί την ονομασία "Πεντελικόν" και η κοινότητα που αναπτύσσεται στο λόφο του όρους, [[Πεντέλη]]. Στα διοικητικά όρια της κοινότητος περιλαμβάνεται ο παραδοσιακός οικισμός γύρω από την Ιερά Μονή της Πεντέλης, ο οικισμός επί του Αρχαίου Δήμου, γύρω από τη σημερινή πλατεία Αγίας Τριάδος (που είναι εκτός σχεδίου πόλεως [[Αθήνα|Αθηνών]]), ο οικισμός των Καλλισίων (Καλλιθέα) και ο απομακρυσμένος οικισμός του Νταού. Βορειοδυτικά του λόφου εγκαθίσταται η κοινότητα [[Νέα Πεντέλη|Νέας Πεντέλης]] που οικοδομείται με διαφορετικά κριτήρια (πιο πυκνή και αστική δόμηση). Νοτιοδυτικά, στους πρόποδες του λόφου αναπτύσσεται ο δήμοςΔήμος [[Βριλήσσια|Βριλησσίων]] που παίρνει την αρχική ονομασία του βουνού.
 
== Ιστορική Εξέλιξη ==
Γραμμή 86:
</div>]]
 
Στα χρόνια της γερμανικής κατοχής οι κάτοικοι της Πεντέλης προσφέρουν καταφύγιο στους Αθηναίους αντάρτες και υφίστανται τα αντίποινα από τους Γερμανούς, με πιο χαρακτηριστική τη σύλληψη των ανδρών του χωριού Νταού και την εκτέλεσή τους την ημέρα της Αγίας Μαρίνας στο λόφο Λεφίδη στην [[Παλλήνη]] ως αντίποινο για την εκτέλεση του Γερμανού Φρουράρχου στη [[Ραφήνα]]. Στις πλαγιές του βουνού έδρασαν αντάρτες, Σαρακατσαναίοι βοσκοί που τρέφονταν με την παραγωγή τους και προσέφεραν ένα κομμάτι ψωμί στους Αθηναίους στην περίοδο της πείνας. Γνωστή είναι η Σπηλιά του Λήσταρχου Νταβέλη για την οποία έχουν γραφτεί τόσα. Λίγο πριν το τέλος της κατοχής το πεντελικό τοπίο υφίσταται και το πρώτο μεγάλο πλήγμα από την πυρπόληση του βουνού κατά την αποχώρηση των Γερμανών. Μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο, οι Σαρακατσαναίοι αυτόχθονες αγγαλίαζουν τους νησιώτες που έρχονται από τα κυκλαδίτικα νησιά ως εργάτες στα λατομεία, καθώς εκείνη την εποχή ανθεί το λατομείο της Ραπεντώσσας, που βρίσκεται σήμερα στα διοικητικά όρια του [[Διόνυσος Αττικής|Διονύσου]]. Αργότερα έρχονται ως δασοφύλακες κάτοικοι από την [[Ελλάδα|ΠελοπόνησοΠελοπόννησο]], καθώς και [[Ήπειρος|Ηπειρώτικες]] οικογένειες που δημιουργούν τη μικρή τοπική αγορά.
 
====Σύγχρονη Ελλάδα====
Γραμμή 95:
</div>]]
 
Το [[1950]] ξεσπάει στην [[Αθήνα]] η [[φυματίωση]]. Η [[Πεντέλη]] και τα [[Μελίσσια Αττικής|Μελίσσια]] γίνονται πόλος έλξης των ασθενών για το καθαρό τους κλίμα κυρίως κατά το καλοκαίρι. Στα Μελίσσια λειτουργούν [[υγεία|σανατόρια]] ενώ στην Πεντέλη οικοδομούνται παραθεριστικές κατοικίες ιγαγια τους φυματικούς και τα επισκέπτονται κυρίως κατά τους θερινούς μήνες. Όσοι δεν κατορθώνουν να κτίσουν σπίτι, κατασκηνώνουν στα πευκοδάση της, με αποτέλεσμα 10.000 άτομα να επισκέπτονται με τις σκηνές τους την ορεινή κοινότητα. Μέχρι και σήμερα λειτουργούν οι κατασκηνώσεις Παίδων, Υπαλλήλων της Αγροτικής Τράπεζας και του ΠΙΚΠΑ. Η φυματίωση, που για την εποχή εκείνη ήταν μια σοβαρή, θανατηφόρα ασθένεια, ήταν η βασική αιτία που οδήγησε αρκετούς φορείς να δημιουργήσουν πνευμονολογικά κυρίως νοσοκομεία και αναρρωτήρια στην Πεντέλη (όπως επίσης και στα Μελίσσια). Από τις αρχές της δεκαετίας αυτής λειτούργησαν το Στρατιωτικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος, γνωστό σήμερα ως "414 ΣΝΕΝ", το αναρρωτήριο του "ΠΙΚΠΑ Πεντέλης" και το "Παίδων".
 
Στις δεκαετίες που ακολουθούν, με τον οικιστικό κορεσμό των Αθηνών, η κοινότητα Πεντέλης με τους λιγοστούς κατοίκους και τις γραφικές ταβερνούλες γίνεται σημείο συνάντησης κατά τους θερινούς μήνες για το ιδιαίτερα δροσερό και καθαρό κλίμα (καθώς είναι οικοδομημένη σε μεγάλο υψόμετρο). Χαρακτηριστική είναι η ζώνη του Αγίου Τιμόθεου με τις ταβέρνες, καθώς και η πλατεία Αγίας Τριάδας που γίνεται σημείο εστίασης τα σαββατοκύριακα με τις καφετέριες και τα λούνα παρκ, ενώ καλλιτέχνες κάνουν παραστάσεις στον υπάιθριο χώρο.
Γραμμή 104:
Μνημείο Πεσόντων</div>]]
 
Το 1995, το όρος δέχεται το δεύτερο μεγάλο πλήγμα, την πυρκαγιά που ξεσπάει και αφανίζει ατελείωτα στρέματα πρασίνου. Κάτοικοι της περιοχής και των όμορων δήμωνπεριοχών ([[Βριλήσσια]], Μελίσσια[[Μελίσσια_Αττικής|Μελισσία]], [[Νέα Μάκρη]] κ.α.) διαδηλώνουν κατά του πιθανολογούμενου εμπρησμού και συμμετέχουν σε πρωτοβουλία αναδάσωσης με την ενεργό συμμετοχή των παιδιών. Κι ενώ το ταλαιπωρημένο βουνό προσπαθεί να κλείσει τις πληγές του, υφίσταται το τρίτο μεγάλο πλήγμα από νέα πυρκαγιά το 1998. Εννιά χρόνια αργότερα, το 2007 κι ενώ η Πεντέλη έχει αρχίσει να πρασινίζει εκ νέου, κυρίως χάρη στη φυσική αλλά και στην τεχνητή αναδάσωση, δέχεται τον Αύγουστο νέο πλήγα πυρκαγιάς, η οποία ξεκίνησε σε μεγάλο υψόμετρο, πλησίον της Μονής Αγίου Παντελεήμονος και ταχύτατα επεκτάθηκε στη [[Νέα Πεντέλη]] και στα Μελίσσια αφανίζοντας εκατοντάδες στρέμματα πεύκων και καταστρέφοντας ακόμα και κατοικίες στις περιοχές αυτές.
 
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, γειτονικές περιοχές που αποτελούν έως τότε μικρούς οικισμούς για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών επαρχιωτών και προσφύγων, επεκτείνονται σταδιακά εις βάρος του Πεντελικού Τοπίου. Δήμοι της [[Ανατολική Αττική|Ανατολικής Αττικής]] γίνονται τα νέα "βόρεια προάστια", ενώ εώς τότε τα σύνορα τελείωναν στο ύψος της [[Εκάλη Αττικής|Εκάλης]], της [[Νέα Ερυθραία|Νέας Ερυθραίας]] και της [[Κηφισιά|Κηφισιάς]]. Συγκεκριμένα, ο πολεοδομικός ιστός [[Ροδόπολη Αττικής|Ροδόπολης]], [[Διόνυσος|Διονύσου]], [[Σταμάτα|Σταμάτας]] κοντεύουν να αγγίξουν τις ανατολική πόλεις του [[Μαραθώνας|Μαραθώνα]] και της [[Νέα Μάκρη|Νέας Μάκρης]], ενώ η πιο αμφιλεγόμενη δόμηση παρατηρείται σε αυτοδημιουργούμενους οικισμούς του [[Πικέρμι|Πικερμίου]], της [[Ραφήνα|Ραφήνας]] και της [[Νέα Μάκρη|Νέας Μάκρης]] που κοντεύουν να γειτνιάσουν επί του ορεινού τοπίου. Συγκεκριμένα, ο οικισμός στο Ντράφι παρόλο που βρίσκεται σε ιδιαίτερα μεγάλο υψόμετρο και επί των ορεινών όγκων κατόρθωσε να ενταχθεί στο σχέδιο πόλεως μετά την ολοκλήρωση του ρυμοτομικού του σχεδίου. Το ίδιο επιχειρήθηκε να γίνει και σε γειτονικό ορεινό όγκο στην περιοχή της "Διώνης" (σε ακόμη μεγαλύτερο υψόμετρο), όπου τα έργα πάγωσαν και η ρυμοτομία αποτελείται από αποκομμένους χωματόδρομους. Ομοίως, οι οικισμοί της Καλλιτεχνούπολης [[Ραφήνα|Ραφήνας]] και Νέου Βουτζά [[Νέα Μάκρη|Νέας Μάκρης]] κατά καιρούς επεκτείνονται σε αμφιλεγόμενες ζώνες. Εγκαθίστανται σύγχρονες μονάδες πυρασφάλειας πλέον στο κέντρο του δήμου. Οι περιοχές αυτές δέχονται και το 4ο μεγάλο πλήγμα από πυρκαγιά το 2005, όταν απειλούνται πλέον τα σπίτια, καθώς και η Μονή Νταού με τα παιδιά και τους εργαζόμενους που κινδυνεύουν από τις ανεξέλεγκτες φλόγες. Η τοπική κοινωνία της Πεντέλης συγκλονίζεται και αποφασίζει πλέον να πάρει το ζήτημα στα χέρια της. Μετά το συντονισμό δήμων και κοινοτήτων του πεντελικού ιδρύεται ο "Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού" (ΣΠΑΠ) με μέλη [[Κηφισιά|Κηφισιάς]], [[Νέα Ερυθραία|Ν. Ερυθραίας]], [[Μαρούσι|Αμαρουσίου]], [[Μελίσσια Αττικής|Μελισσίων]], [[Βριλήσσια|Βριλησσίων]], [[Άγιος Στέφανος Αττικής|Αγ. Στεφάνου]], [[Χαλάνδρι|Χαλανδρίου]], [[Νέα Πεντέλη|Ν. Πεντέλης]], [[Πεντέλη|Πεντέλης]], [[Εκάλη Αττικής|Εκάλης]], [[Δροσιά|Δροσιάς]], [[Διόνυσος|Διόνυσου]] και [[Άνοιξη Αττικής|Άνοιξης]] και νεότερα μέλη [[Αρτέμιδα Αττικής|Αρτέμιδα]], [[Ραφήνα]], [[Κρυονέρι Αττικής|Κρυονέρι]], [[Γαλάτσι]], [[Πικέρμι]], [[Ανθούσα Αττικής|Ανθούσα]], [[Ροδόπολη Αττικής|Ροδόπολη]],[[Σταμάτα]] και [[Γέρακα]] με πρόεδρο του συνδέσμου των 23, το δήμαρχο Πεντέλης. Στη χρονιά που ακολουθεί η Πεντέλη και η Νέα Μάκρη πραγματοποιούν ενταντική πρωτοβουλία αναδάσωσης, πέριξ του αστικού ιστού (χαρακτηριστικός ο νεος πνεύμονας πρασίνου επί των περιφερειακών Διονύσου από την Πεντέλη έως και τη Νέα Μάκρη).
Γραμμή 113:
Οδός Ελ. Βενιζέλου
</div>]]
 
Το 2004, με τη λειτουργία του σταθμού του Metro [[Σιδηροδρομικός Σταθμός Δουκίσσης Πλακεντίας|Δουκίσσης Πλακεντίας]] οι όμοροι δήμοι ξεκινούν το εγχείρημα της δημοτικής συγκοινωνίας. Ο δήμος Χαλανδραίων όμως που οικειοποιείται ολόκληρης της λωρίδας του Πατήματος, λόγω του Κοιμητηρίου του στο ύψος της λεωφόρου αναπαύσεως, απαγορεύει τη διέλευση λεωφορείων δημοτικής συγκοινωνίας ξένων δήμων στα διοικητικά του όρια (καθώς οι πινακίδες τους δεν επιτρέπουν τη διαδημοτική διέλευση). Έτσι το εγχείρημα των Δήμων Πεντέλης και Νέας Πεντέλης παγώνει για ένα διάστημα και τελικώς περιορίζεται στα διοικητικά τους όρια. Η Πεντέλη έχοντας νοικιάσει ένα παλιό όχημα από την ΕΘΕΛ , αγοράζει καινούργιο και το λειτουργεί σε Πεντέλη-Στ.Δουκ.Πλακεντίας αλλά μόνο για σχολικούς λόγους.Από το ΟΑΣΑ καλύπτεται από 3 γραμμές και έτσι οι κάτοικοι έχουν την ευκαιρία να πάνε είτε στο Χαλάνδρι με το 451Β , είτε στο Μετρό του Χαλανδρίου με το 426 αλλά και το 451Β , είτε στον Σταθμό του Αμαρουσίου αλλά και στα Μελίσσια/Ν.Πεντέλη με την γραμμή 446 . Η γραμμή 451Β στην κατεύθυνση προς Πεντέλη μόνο εξυπηρετεί την περιοχή της Καλλιθέας , ενώ ελάχιστα δρομολόγια συνεχίζουν μέχρι το Ντράφι!
 
== Ενδεικτική Βιβλιογραφία ==