Φεουδαρχία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 1:
Η '''φεουδαρχία''' (ή '''φεουδαλισμός''') ήταν ένα κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό σύστημα που μορφοποιείται τελειωτικά, ως ολοκληρωμένο σύστημα, γύρω στον 11ο αιώνα<ref>Βασίλης Φίλιας, Τα κοινωνικά συστήματα: «Το φεουδαρχικό σύστημα» Κεφ. ΙΙΙ σελ. 68-149, εκδ. Νέα Σύνορα, 1978</ref> που επικράτησε ιδίως στα δυτικοευρωπαϊκά κράτη που προήλθαν από τη διάλυση της [[Καρολίγγεια Αυτοκρατορία|Καρολίγγειας αυτοκρατορίας]]. Τα [[Φέουδο|φέουδα]] έχουν τις ρίζες
== Ιστορία ==
Όταν αναφερόμαστε για την μεσαιωνική φεουδαρχία, μιλάμε για το πώς μεταβλήθηκε η δομή όλου του δυτικοευρωπαϊκού κόσμου και για την απώλεια των κεντρικών εξουσιών προς όφελος των ευγενών και των τοπικών αρχόντων. Το φεουδαρχικό σύστημα ξεκινάει από δύο βασικές συνιστώσες:
* Την αποαστικοποίηση και τον εξαγροτισμό που συνοδεύουν τη φάση της παρακμής του δυτικού ρωμαϊκού κράτους και από τον:
* Τρόπο παραγωγής και οργάνωσης που διατήρησαν οι γερμανικές φυλές που βρίσκονταν έξω από το Ρωμαϊκό κράτος. Η εξέλιξη αυτή ισοδυναμεί με ανατροπή των κατακτήσεων της εποχής του σιδήρου οι οποίες άνοιξαν το δρόμο για τη δημιουργία της πόλης-κράτους και τον εξαστισμό και μια επάνοδο
[[Αρχείο:Hommage au Moyen Age - miniature.jpg|μικρογραφία|Αφιέρωμα ενός
Η τροπή αυτή οφείλεται, κυρίως, λόγω της ανικανότητας των κεντρικών κυβερνήσεων να αποκρούσουν τις επιδρομές των [[Βίκινγκ]]ς, στις αρχές του 9ου αιώνα μ.Χ.. Πιο πολύ αποδιοργανώθηκε η [[Φραγκική Αυτοκρατορία]], η οποία άρχισε να παρακμάζει λόγω εμφυλίων πολέμων και συγκρούσεων. Συνεπώς, οι απλοί άνθρωποι κατέφευγαν στους τοπικούς άρχοντες, για την ασφάλεια και την προστασία τους, ενισχύοντας τους τοπικούς άρχοντες, που με την σειρά τους περιφρονούσαν τον πλέον ανίσχυρο βασιλιά ή αυτοκράτορα.
Ο φεουδαρχικός κόσμος με τις σχέσεις εξάρτησης που συνδέονται με το καθεστώς γαιοκτησίας δημιουργήθηκε γύρω από το έτος 1000, μέσα από μια σειρά οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών στο προηγούμενο σύστημα που βάση του είχε το μονάρχη. Ο [[Ζωρζ Ντυμπί|Ντυμπί]] διαπιστώνει ότι τον [[10ος αιώνας|10 αιώνα]] συντελείται μια αλλαγή με την οποία η απόδοση δικαιοσύνης περνάει από το δημόσιο [[δικαστήριο]] στην αυλή του κόμη. Οι κομητείες διαλύθηκαν και στην θέση τους αναδύθηκαν οι [[χωροδεσποτεία|χωροδεσποτείες]] που διοικούνται από τους τοπικούς άρχοντες ή τα μοναστήρια, και η εξουσία τους δεν εξαρτάται από την εύνοια του βασιλιά αλλά από την δύναμη που αντλούν από την γη που κατέχουν.<ref>{{Harvnb|Μπενβενίστε|2007|p=131}}</ref> Η αλλαγή αυτή συντελέστηκε με διαφορετικό ρυθμό σε διαφορετικά μέρη της Δύσης. Το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα το οποίο προέκυψε, αναφέρεται σήμερα ως φεουδαρχικό ή φεουδαλικό.
Γραμμή 17 ⟶ 16 :
Το φεουδαρχικό σύστημα είχε περιγραφεί ήδη από εκείνη την εποχή με την εικόνα [[τρεις τάξεις|τριών τάξεων]]. Της πνευματικής, της πολεμικής και της εργατικής. Ο Ντυμπύ έδειξε ότι στο φαντασιακό των τριών τάξεων, το τριμερές σχήμα που χρησιμοποιούσαν οι [[επίσκοπος|επίσκοποι]] του 11ου αιώνα ήταν ένα παρελθόν που είχε μεταβληθεί σε μια νέα κατάσταση η οποία είχε παραμερίσει τους oratores επισκόπους και bellatores βασιλείς. Οι χωροδεσπότες είχαν αναδυθεί εμβόλιμα ανάμεσα σε αυτούς και τους laboratores. Στα τέλη του 12ου αιώνα το τριμερές σχήμα επανήλθε περιλαμβάνοντας και την χωροδεσποτική αριστοκρατία μεταξύ των bellatores (και την τρίτη τάξη αντικατέστησαν οι έμποροι negotiatores ή mercatores).<ref>{{Harvnb|Μπενβενίστε|2007|p=137-138}}</ref>
Το τριμερές σχήμα που παρουσίαζαν οι [[κληρικός|κληρικοί]] ως θεϊκή αρμονία, ήταν ένα σχήμα που στόχευε να κρατήσει την παραγωγική τάξη υποταγμένη στις άλλες δύο αλλά σύμφωνα με τον
O [[
Η φεουδαρχία είναι κυρίως ένα σύνολο προσωπικών σχέσεων υποτέλειας που συνδέουν ιεραρχικά τα μέλη των ανώτερων τάξεων της κοινωνίας. Η πραγματική της βάση είναι η ανταλλαγή των υπηρεσιών του υποτελή έναντι κάποιου ευεργετήματος από τον άρχοντα. Κατά κανόνα το φέουδο είναι γη, και αυτό τοποθετεί τη φεουδαρχία στην αγροτική της βάση, δηλώνοντας ότι είναι καταρχήν ''ένα σύστημα κατοχής και εκμετάλλευσης της γης''.<ref>{{Harvnb|Le Goff|1993|p=133}}</ref>
Γραμμή 25 ⟶ 24 :
Οι μεγάλοι γαιοκτήμονες κατέχουν την εξουσία στα κτήματα που τους ανήκουν, που περιλαμβάνουν όλες τις περιοχές τις οποίες μπορεί να ελέγξουν. Συχνά παραχωρούν γη σε άλλους που τους οφείλουν αφοσίωση και [[υποτέλεια]]. Οι υποτελείς αυτοί μπορεί να μεταβιβάζουν επιπλέον απαιτήσεις στους ενοικιαστές γης της περιοχής τους.
[[File:Les Très Riches Heures du duc de Berry mars.jpg|thumb|Όργωμα τον Μάρτιο, κάτω από ένα φεουδαλικό πύργο
Χαρακτηριστικό γνώρισμα της [[χωροδεσποτεία]]ς ήταν και η ουσιαστική επιβίωση της [[δουλεία]]ς, υπό τη μορφή της [[δουλοπαροικία]]ς. Οι υποτελείς χωρικοί τίθενται υπό την προστασία των ισχυρών γαιοκτημόνων με αντάλλαγμα τον πλήρη έλεγχο της ζωής και εργασίας τους. Τον [[11ος αιώνας|11ο αιώνα]] τα δικαιώματα που ασκούσαν ο βασιλιάς ή ο κόμης περνούν στα χέρια των τοπικών αρχόντων. Έτσι, η απονομή δικαιοσύνης, ο ορισμός και η είσπραξη φορολογίας, η επιβολή αγγαρείας είναι δικαίωμα των χωροδεσποτών στην περιοχή τους.<ref>{{Harvnb|Μπενβενίστε|2007|p=130}}</ref>
Γραμμή 68 ⟶ 67 :
Η κρίση έληξε τον 15ο αιώνα με την φεουδαρχική αριστοκρατία να αντικαθιστά την αγροτική καλλιέργεια με την [[κτηνοτροφία]] και τη συστηματική χρήση χρήματος στις συναλλαγές. Διέξοδος των αγροτών ήταν η στροφή σε άλλες καλλιέργειες, που τους εξάρτησε αυτή τη φορά από την αγορά. Στο διάστημα αυτό συνέβησαν και ανακατατάξεις στον αστικό χώρο με την ισχυροποίηση των [[τεχνίτης|τεχνιτών]] και των [[συντεχνία|συντεχνιών]]. Οι έμποροι αντέδρασαν με τη μεταφορά της υφαντουργίας στην ύπαιθρο, στρέφοντας τους μικροκληρούχους στην [[οικοτεχνία]].
Ο
== Δείτε επίσης ==
| |||