Φιστικιά: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''φιστικιά''' (επιστ. '''''Πιστακία η γνησία''''', '''''Pistacia vera''''') είναι δίοικο [[φυλλοβόλο]] [[δέντρο]] του [[γένος (βιολογία)|γένους]] ''Πιστακία'' και της [[οικογένεια (βιολογία)|οικογένειας]] των [[Ανακαρδιοειδή|Ανακαρδιοειδών]]. Η καταγωγή της είναι από το [[Ιράν]] και σήμερα καλλιεργείται ευρύτατα από την [[Ασία]] μέχρι τις Μεσογειακές χώρες και την [[Αμερική]] για τον [[καρπός|καρπό]] της, το '''φιστίκι'''.<ref>Pistachios [http://wikibouffe.iga.net/wiki/pistache Wikibouffe.net]</ref>

Το ύψος του δέντρου φτάνει τα 10 μέτρα με πλούσια διακλάδωση με κλαδιά που έχουν χρώμα σταχτί. Τα [[Φύλλο (βοτανική)|φύλλα]] του είναι δερματώδη και σύνθετα. Οι [[ταξιανθία|ταξιανθίες]] της φιστικιάς σχηματίζουν τσαμπιά από μικρά [[άνθος|άνθη]]. Οι φιστικιές είναι αρσενικά και θηλυκά δέντρα, με τα αρσενικά να ανθίζουν νωρίτερα. Έτσι η [[γύρη]] συλλέγεται και συντηρείται σε ψυγεία, και ρίχνεται αργότερα στα θηλυκά άνθη με τη μορφή ραντίσματος (τεχνητή επικονίαση). Ο καρπός του δέντρου έχει μήκος 1-2 εκατοστά και το περικάρπιο είναι δερματώδες και έχει πράσινο χρώμα, ενώ το εσωτερικό (ενδοκάρπιο) είναι ξυλώδες και σκληρό. Όταν ωριμάσει το περικάρπιο τότε γίνεται ωχρό, σχίζεται και πέφτει αφήνοντας το ενδοκάρπιο που με τη σειρά του ανοίγει αφήνοντας να φανεί η εσωτερική ψίχα. Αυτή έχει χρώμα πράσινο και περιβάλλεται από λεπτό φλοιό ρόδινου χρώματος (περισπέρμιο). Οι καρποί της φιστικιάς σχηματίζουν ολόκληρα τσαμπιά.<ref>ΦΙΣΤΙΚΙΑ [http://www.aua.gr/roussos/Roussos/pdf/Printing%20Lessons/Pistachio.pdf Aua.gr]</ref>

Η φιστικιά είναι δέντρο που δεν αντέχει την πολλή [[υγρασία]]. Αναπτύσσεται καλύτερα σε κρύο και σύντομο χειμώνα χωρίς πολλές βροχές και μακρύ και ζεστό καλοκαίρι. Οι [[ρίζα (βοτανική)|ρίζες]] της μπαίνουν βαθιά μέσα στο έδαφος και έτσι είναι εξαιρετικά ανθεκτική στην [[ξηρασία]], περισσότερο ακόμα και από την [[ελιά]]. Πάντως χρειάζεται και πότισμα κατά καιρούς και ειδικά όταν η ξηρασία είναι παρατεταμένη. Το χώμα που προτιμά είναι αμμοπηλώδες με πολύ [[ασβέστιο]]. Η φιστικιά πολλαπλασιάζεται με εμβολιασμό και σπορά. Ο καρπός μαζεύεται, στεγνώνεται και φυλάσσεται για λίγο καιρό μέχρι να φυτευτεί.<ref>[http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.111.5856&rep=rep1&type=pdf#page=35 Towards a comprehensive documentation and use of Pistacia genetic diversity in Central and West Asia, North Africe and Europe], Report of the IPGRI Workshop, 14–17 December 1998, Irbid, Jordan – S.Padulosi and A. Hadj-Hassan, editors</ref>

Το έδαφος χρειάζεται αρκετά [[φρέζα|φρεζαρίσματα]] έτσι ώστε να εξαφανιστούν τα ζιζάνια για εξοικονόμηση της υγρασίας. Χρειάζεται λίπανση κυρίως με αζωτούχα λιπάσματα όταν το δέντρο είναι μικρό. Η απόδοση του δέντρου με κανονική καρποφορία αρχίζει τον 4ο χρόνο μετά από τη φύτευση του<ref>http://farmingpistachios.blogspot.gr/</ref>.

Σήμερα η συγκομιδή γίνεται με σύγχρονες μεθόδους, με ειδικούς ηλεκτρικούς δονητές που τινάζουν τους καρπούς από τα δέντρα. Στη συνέχεια τα φιστίκια συγκεντρώνονται, ξεφλουδίζονται, πλένονται με ειδικό διάλυμα, στεγνώνονται και ξηραίνονται σε σκιερό μέρος. Μετά, μπαίνουν για να ψηφθούν σε αλατούχο διάλυμα για λίγη ώρα και στη συνέχεια σε φούρνους στους 80 βαθμούς, μέχρι να απομακρυνθεί η υγρασία που έχει παραμείνει (περίπου μισή ώρα). Μετά φουρνίζονται ξανά για 40 λεπτά στους 120 βαθμούς. Στη συνέχεια γίνεται διαλογή - διαχωρισμός των φιστικίων σε ανοιχτά και κλειστά φιστίκια<ref>http://www.makin.gr/spistachios.html</ref>. Τέλος, υπάρχει και η δυνατότητα παραγωγής φιστικόψιχας με ειδικά μηχανήματα<ref>http://www.makin.gr/pistachios.html</ref>.

Στην [[Ελλάδα]] καλλιεργείται μία από τις καλύτερες ποικιλίες στον κόσμο, η Αιγινίτικη με τα περίφημα φιστίκια Αιγίνης. Σε μικρότερο βαθμό καλλιεργείται η ποικιλία '''Νυχάτη'''<ref>http://www.makin.gr/growingpistachios.html</ref>. Η καλλιέργεια της φιστικιάς τα τελευταία χρόνια εκτός από την [[Αίγινα]] και τα [[Μέγαρα]], που ήταν παραδοσιακά φιστικοπαραγωγές περιοχές, επεκτάθηκε στη [[Φθιώτιδα]], [[Θεσσαλία]], [[Βοιωτία]] και [[Εύβοια]].<ref>Φιστίκι Αιγίνης - ΠΟΠ [http://www.greekbreakfast.gr/el/%CE%B3%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%B1/%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%8A%CF%8C%CE%BD%CF%84%CE%B1/item/471-%CF%86%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%BA%CE%B9-%CE%B1%CE%B9%CE%B3%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%80 Greekbreakfast.gr]</ref>