Μονοξείδιο του άνθρακα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 117:
Παγκοσμίως, η μεγαλύτερη πηγή μονοξειδίου του άνθρακα είναι φυσικής προέλευσης, εξαιτίας [[φωτοχημεία|φωτοχημικών αντιδράσεων]] στην [[τροπόσφαιρα]], που υπολογίζεται ότι παράγουν περίπου 5·10<sup>12</sup> [[χιλιόγραμμο|Κg]] μονοξειδίου του άνθρακα το χρόνο<ref>Weinstock, B.; Niki, H. (1972). "Carbon Monoxide Balance in Nature". Science 176 (4032): 290–2. Bibcode:1972Sci...176..290W. doi:10.1126/science.176.4032.290. PMID 5019781.</ref>. Άλλες φυσικές πηγές μονοξειδίου του άνθρακα περιλαμβάνουν τα [[ηφαίστειο|ηφαίστεια]], τις δασικές πυρκαγιές και άλλες μορφές καύσης (που είναι φυσικές, εφόσον προέρχονται από φυσικά αίτια).
Στη [[βιολογία]], το μονοξείδιο του άνθρακα παράγεται φυσιολογικά με επίδραση της [[οξυγενάση της αίμης|οξυγενάσης της αίμης]] (#1 και #2) σε [[αίμη]], κατά τον [[μεταβολισμός|καταβολισμό]] της [[αιμογλοβίνη|αιμογλοβίνης]]. Αυτή η διεργασία παράγει μια ποσότητα [[καρβοξυαιμογλοβίνη|καρβοξυαιμογλοβίνης]] σε φυσιολογικά άτομα, ακόμη κι αν δεν [[αναπνοή|εισπνεύσουν]] καθόλου μονοξείδιο του άνθρακα. Παίρνοντας υπόψη την πρώτη αναφορά ότι το μονοξείδιο του άνθρακα είναι ένας φυσιολογικός [[νευροδιαβιβαστής]] το [[1993]]<ref name="nytimes.com">[http://www.nytimes.com/1993/01/26/science/carbon-monoxide-gas-is-used-by-brain-cells-as-a-neurotransmitter.html?pagewanted=1 New York Times article. Accessed May 2, 2010]</ref>, όπως επίσης και το γεγονός ότι είναι ένα από τα τρία [[αέριο|αέρια]] που φυσιολογικά κινητοποιούν την αντίδραση του σώματος σε [[έγκαυμα|εγκαύματα]] (τα άλλα δύο είναι το [[διοξείδιο του αζώτου]] και το [[υδρόθειο]]), το μονοξείδιο του άνθρακα κέρδισε σε μεγάλο βαθμό την κλινική προσοχή ως βιολογικός ρυθμιστής
Βρίσκονται σε εξέλιξη κλινικές δοκιμές χορήγησης μικρών ποσοτήτων μονοξειδίου του άνθρακα ως [[φάρκακα|φαρμάκου]]<ref name="clinical-trial">Johnson, Carolyn Y. (October 16, 2009). "Poison gas may carry a medical benefit". The Boston Globe. Retrieved October 16, 2009.</ref>.
Γραμμή 126:
Κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]], ένα αέριο μίγμα, που περιλάμβανε μονοξείδιο του άνθρακα, χρησιμοποιούνταν ως καύσιμο σε μηχανοκίνητα οχήματα σε τμήματα του κόσμου όπου η [[βενζίνη]] και το [[ντίζελ]] ήταν σπάνια. Εξωτερικά (με λίγες εξαιρέσεις) τοποθετούνταν συσκευές παραγωγής φωταερίου, αναμιγνύοντας ατμοσφαιρικό άζωτο, μονοξείδιο του άνθρακα και μικρές ποσότητες από άλλα αέρια που παράγονταν με αεριοποίηση συμπιέζονταν σε ένα αέριο μίγμα. Αυτό το μίγμα ήταν γνωστό ως «ξυλαέριο» (''wood gas''). Το μονοξείδιο του άνθρακα χρησιμοποιήθηκε επίσης σε μεγάλη κλίμακα στους [[Θάλαμος αερίων|θαλάμους αερίων]] των [[Ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης|στρατοπέδων εξόντωσης]] των [[Εθνικοσοσιαλισμός|Ναζί]] κατά τη διάρκεια του [[Ολοκαύτωμα|Ολοκαυτώματος]], με πιο αξιοσημείωτα τα [[όχημα εξόντωσης|οχήματα εξόντωσης]] (''gas vans'') στο [[στρατόπεδο εξόντωσης Χελμού]] (''Chełmno extermination camp''), και στο [[Πρόγραμμα Ευθανασίας T-4]]<ref>Kitchen, Martin (2006). A history of modern Germany, 1800–2000. Wiley-Blackwell. p. 323. ISBN 1-4051-0041-9.</ref>.
== Μοριακές ιδιότητες ==
Το μονοξείδιο του άνθρακα έχει [[μοριακό βάρος|μοριακή μάζα]] (κατά προσέγγιση) [[28 (αριθμός)|28]], γεγονός που το καθιστά λίγο ελαφρύτερο από τον [[ατμόσφαιρα|ατμοσφαιρικό αέρα]] (της Γης), που έχει μέση μοριακή μάζα (περίπου) 28,8. Σύμφωναμε την [[καταστατική εξίσωση των ιδανικών αερίων]], το μονοξείδιο του άνθρακα είναι λιγότερο πυκνό από τον αέρα. Ωστόσο, κανένα αέριο δεν είναι στ' αλήθεια «ιδανικό», οπότε κανένα δεν έχει ακριβώς την [[πυκνότητα]] που προβλέπει γι' αυτό (το όποιο αέριο) η καταστατική εξίσωση των ιδανικών αερίων.
Το μήκος [[χημικός δεσμός|δεσμού]] μεταξύ των ατόμων άνθρακα και οξυγόνου στο μονοξείδιο του άνθρακα είναι 112,8 [[πικόμετρο|pm]]<ref>Gilliam, O. R.; Johnson, C. M. and Gordy, W. (1950). "Microwave Spectroscopy in the Region from Two to Three Millimeters". Physical Review 78 (2): 140. Bibcode:1950PhRv...78..140G. doi:10.1103/PhysRev.78.140.</ref><ref name="Haynes-William">Haynes, William M. (2010). Handbook of Chemistry and Physics (91 ed.). Boca Raton, Florida: CRC Press. p. 9–33. ISBN 978-1439820773.</ref> Αυτό το μήκος δεσμού είναι αναμενόμενο για έναν [[τριπλός δεσμός|τριπλό δεσμό]], όπως και στο μόριο του μοριακού [[άζωτο|αζώτου]] (N<sub>2</sub>), που έχει ένα παρόγμιο μήκος δεσμού και σχεδόν την ίδια μοριακή μάζα με το μονοξείδιο του άνθρακα. Οι [[διπλός δεσμός|διπλοί δεσμοί]] άνθρακα - οξυγόνου είναι σημαντικά μακρύτεροι, για παράδειγμα είναι 120,8 pm για τη [[μεθανάλη]]<ref name="Haynes-William"/>. Οι θερμοκρασίες [[τήξη|τήξης]] και [[βρασμός|βρασμού]] είναι (περίπου) 68 και 82 K, αντίστοιχα, έναντι 63 και 77, που είναι οι αντίστοιχες θερμοκρασίες για το μοριακό άζωτο. Η ενέργεια διάσπασης του δεσμού για το μονοξείδιο του άνθρακα είναι 1.072 kJ/mol, δηλαδή είναι λίγο ισχυρότερος από εκείνον του μοριακού αζώτου, που έχει ενέργεια διάσπασης 942 kJ/mol. Έτσι, το μονοξείδιο του άνθρακα περιέχει τον ισχυρότερο γνωστό χημικό δεσμό<ref>Common Bond Energies (D) and Bond Lengths (r). wiredchemist.com</ref>.
Η [[βασική κατάσταση|βασική]] [[ηλεκτρονιακή κατάσταση]] του μονοξειδίου του άνθρακα είναι μια [[μονή κατάσταση]]<ref>Vidal, C. R. (28 June 1997). "Highly Excited Triplet States of Carbon Monoxide". Archived from the original on 2006-08-28. Retrieved August 16, 2012.</ref>, εφόσον δεν περιέχει μονήρη ηλεκτρόνια.
== Σημειώσεις και αναφορές ==
| |||