Γουινέα-Μπισάου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ →Δημογραφία: ενημέρωση |
μ clean up με τη χρήση AWB |
||
Γραμμή 63:
Η '''Δημοκρατία της Γουινέας Μπισσάου''' ([[Πορτογαλική γλώσσα|Πορτογαλικά]]: '''República da Guiné-Bissau''') είναι χώρα στη Δυτική [[Αφρική]] με έκταση 36.120 τετρ. χλμ. και πληθυσμό 1.533.964<ref name="cia"/>.
Δυτικά βρέχεται από τον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό Ωκεανό]], βόρεια συνορεύει με τη [[Σενεγάλη]], νότια και ανατολικά με τη [[Γουινέα]]. Πρωτεύουσα είναι το [[Μπισσάου]]. Πρώην [[Πορτογαλία|πορτογαλική]] αποικία, είχε το όνομα '''Πορτογαλική Γουινέα''', και όταν απέκτησε την ανεξαρτησία της, προστέθηκε το όνομα της πρωτεύουσας στο επίσημο όνομα του κράτους για να μην προκαλείται σύγχυση με την [[Γουινέα|Δημοκρατία της Γουινέας]]. Μείζον ζήτημα για τη χώρα είναι το γεγονός ότι έχει καταστεί διαμετακομιστικό κέντρο για [[ναρκωτικά]]<ref>[http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11381&subid=2&tag=8400&pubid=2064787 Έθνος], ''
Οι ναρκοβαρόνοι κάνουν απόβαση στη Δυτική Αφρική '' 20 Δεκεμβρίου 2008.</ref> που προέρχονται από τη [[Λατινική Αμερική]] και έχουν προορισμό την [[Ευρώπη]].
Σύμφωνα με έκθεση του [[ΟΗΕ]] που δημοσιεύτηκε το [[2008]] η χώρα είναι η χειρότερη για να ζήσει ένα παιδί, από άποψη διαβίωσης<ref>[http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5i7lm3Dz9vHZW3D7lYH0Jeooqi-6g Γαλλικό Πρακτορείο], ''Mauritius best, Guinea Bissau worst for African children: report'', 20 Νοεμβρίου 2008.</ref>.
Γραμμή 72:
Η χώρα συνορεύει με τη [[Σενεγάλη]] στα βόρεια, ενώ στα δυτικά βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Επίσης, συνορεύει με τη [[Γουινέα]] στα ανατολικά και στα νότια. Το μήκος των ακτών της είναι 350 χιλιόμετρα. Το υψηλότερο σημείο είναι στα 300 μέτρα.
Στη χώρα ανήκουν και περίπου 60 παράκτια νησιά. Στα δυτικά της χώρας βρίσκεται το αρχιπέλαγος των Μπιζάγκος, ανοικτά ενός ποταμόκολπου . Σημαντικό νησί είναι και το Μπολάμα, το οποίο δεν ανήκει στα Μπιζάγκος.
Σημαντικοί ποταμοί της χώρας είναι ο Ζέμπου και ο Κορουμπάλ, οι οποίοι και σχηματίζουν ποταμόκολπο. Ορεινός όγκος είναι το Φούτα Τζαλόν.
Γραμμή 79:
== Ιστορία ==
Οι πρώτοι Ευρωπαίοι (Πορτογάλοι) είδαν τις ακτές της χώρας στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα. Η περιοχή αυτή ονομάστηκε [[Πορτογαλική Γουινέα]] και αποικίστηκε από εμπόρους και ιδιώτες Λουζιτανούς. Στη συνέχεια η χώρα έγινε πορτογαλική αποικία , το [[1895]], το [[1935]] ανακηρύχθηκε πορτογαλικό έδαφος και το [[1951]] υπερπόντια επαρχία.
Τα πρώτα ψήγματα του αγώνα για ανεξαρτησία άρχισαν να φαίνονται στη δεκαετία του ‘ 50, οπότε ιδρύθηκε το PAIGC (Αφρικανικό Κόμμα για την Ανεξαρτησία της Γουινέας και του Πρασίνου Ακρωτηρίου), με Πρόεδρο τον [[Αμίλκαρ Καμπράλ]]. Οι εθνικιστές του κόμματος αυτού κατάφεραν με τα όπλα να ανακτήσουν από τους Πορτογάλους σημαντικό μέρος από τα εδάφη της χώρας. Το [[1973]] ο Καμπράλ δολοφονήθηκε και παρά το γεγονός αυτό, ανακηρύχθηκε μονομερώς η ανεξαρτησία του κράτους.
Έπειτα από την Επανάσταση των Γαριφάλων στην [[Πορτογαλία]], το στρατιωτικό καθεστώς του [[1974]] υποχρεώθηκε να παραχωρήσει την ανεξαρτησία στις πορτογαλικές αποικίες. Έτσι, η Πορτογαλική Γουινέα έγινε (μαζί με το [[Πράσινο Ακρωτήριο]]) ανεξάρτητη στις [[10 Σεπτεμβρίου]] του [[1974]] και έλαβε τη σημερινή ονομασία, Γουινέα Μπισσάου. Πρώτος Πρόεδρος της χώρας έγινε ο αδερφός του δολοφονηθέντος εθνικιστή Καμπράλ, Λουίς Καμπράλ.
Μέσα στα επόμενα χρόνια θεμελιώθηκε ένα σοσιαλιστικό κράτος και το 1977 διεξήχθησαν περιφερειακές εκλογές. Η πορεία προς τη δημοκρατία ανακόπηκε από στρατιωτικό [[πραξικόπημα]], το Νοέμβριο του [[1980]], το οποίο είχε αποτέλεσμα να ανατραπεί ο Καμπράλ και νέος ηγέτης να γίνει ο [[Νίνο Βιέιρα]], ο οποίος επέβαλε μονοκομματικό καθεστώς μέχρι το 1991. Εξάλλου, σε απάντηση στο πραξικόπημα του 1980, το [[Πράσινο Ακρωτήριο]] αποσύρθηκε από την ένωση με τη Γουινέα Μπισσάου και σχημάτισε αυτόνομη κυβέρνηση, το [[1981]].
Στις εκλογές του [[1994]] ο Βιέιρα εξελέγη Πρόεδρος, ανατράπηκε όμως, με στρατιωτικό πραξικόπημα, το [[1999]]. Στασιαστές στρατιωτικοί, με επικεφαλής τον [[Ανσουμάνε Μανέ]], ο οποίος δολοφονήθηκε σε νέα απόπειρα πραξικοπήματος, το [[2000]], κατέλαβαν την εξουσία. Την ίδια περίοδο ψηφίστηκε νέο Σύνταγμα και καταργήθηκε η θανατική ποινή. Νέος Πρόεδρος έγινε μετά ο [[Κούμπα Ιαλά]], ο οποίος κατηγορήθηκε για νεποτισμό και ανατράπηκε με ένα ακόμα πραξικόπημα, το [[2003]], ξανά από στρατιωτικούς. Οι πραξικοπηματίες παρέδωσαν την εξουσία σε βουλευτές και μετά τις νέες προεδρικές εκλογές, το [[2005]], επέστρεψε στην εξουσία ο [[Νίνο Βιέιρα]].
Το Μάρτιο του [[2007]] υπέβαλε την παραίτησή του ο Πρωθυπουργός [[Αριστίντες Γκόμες]] και τον διαδέχθηκε στο αξίωμα ο [[Μαρτίνιο Ντάφα Καμπί]]. Έπειτα από τις βουλευτικές εκλογές το Νοέμβριο του 2008, στην εξουσία επέστρεψε το PAIGC, με αρχηγό τον [[Κάρλος Γκόμες (νεότερος)|Κάρλος Γκόμες το νεότερο]]. Την 1η Μαρτίου του [[2009]] ο αρχηγός του Στρατού, στρατηγός Ταγκμέ Να Ουαϊέ, ασκούσε έντονη κριτική στον πρόεδρο Βιέιρα, σκοτώθηκε από έκρηξη χειροβομβίδας στο αρχηγείο του στρατού. Επακολούθησε ανταλλαγή πυροβολισμών γύρω από το Προεδρικό Μέγαρο στην Μπισσάου, σε μία ακόμα πιθανή απόπειρα πραξικοπήματος και επίθεση εναντίον του προέδρου, στις 2 Μαρτίου. Λίγο αργότερα ανακοινώθηκε η δολοφονία του προέδρου<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/7918061.stm BBC News], Guinea Bissau leader 'attacked' , 2 Μαρτίου 2009.</ref><ref>[http://english.aljazeera.net/news/africa/2009/03/20093284243521150.html Guinea-Bissau president 'killed'], Al Jazeera, 2 Μαρτίου 2009
Μία ημέρα μετά τη δολοφονία του Βιέιρα, ο Ραϊμούντο Περέιρα εξελέγη προσωρινός πρόεδρος από το κοινοβούλιο και ορκίστηκε στις [[3 Μαρτίου]] του [[2009]].<ref name=auto1>[http://www.voanews.com/english/2009-03-03-voa55.cfm VOA News], Guinea-Bissau Speaker Takes Oath as New President, 3 Μαρτίου 2009.</ref> Την ίδια χρονιά (2009) εξελέγη Πρόεδρος ο Μαλάμ Μπακάι Σανιά, ο οποίος κυβέρνησε ως το θάνατό του, το 2012.
Γραμμή 100:
Το πολίτευμα της χώρας είναι [[Προεδρική Δημοκρατία]], με Αρχηγό Κράτους τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος εκλέγεται για πενταετή θητεία με καθολική ψηφοφορία. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την Εθνοσυνέλευση του Λαού, η οποία απαρτίζεται από 100 μέλη, τα οποία εκλέγονται με την ψήφο του λαού, για τετραετή θητεία Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.<ref name="cia"/>. Το [[Σύνταγμα]] είναι σε ισχύ από τις [[16 Μαΐου]] του [[1984]] και αναθεωρήθηκε στις [[4 Μαΐου]] του 1991, [[4 Δεκεμβρίου]] 1991, [[26 Φεβρουαρίου]] 1993, 9 Ιουνίου 1993 και το 1996. Η νομοθεσία βασίζεται στο γαλλικό ποινικό δίκαιο. Τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Supremo Tribunal da Justica) διορίζονται από τον Πρόεδρο.
== Διοικητική Διαίρεση ==
Γραμμή 136 ⟶ 135 :
Το καρναβάλι στην Μπισάου προσελκύει κάθε χρόνο αρκετούς επισκέπτες και έχει έντονο φολκλορικό χρώμα. Οι εκδηλώσεις συνοδεύονται από μουσικές και χορευτικές παραστάσεις.
Η αρχιτεκτονική έχει τη σφραγίδα της αποικιοκρατίας, με πόλο έλξης να αποτελούν οι καθεδρικοί ναοί και τα πορτογαλικά φρούρια αλλά και το μνημείο για τους δολοφονηθέντες του [[1959]] που είναι αφιερωμένο σε απεργούς. Τα έργα ντόπιων καλλιτεχνών εκτίθενται στο Εθνικό Μουσείο.
Αξιόλογοι τουριστικοί προορισμοί είναι, εκτός από την πρωτεύουσα, η πόλη Φαρίμ και η Μπαφάτα, ενώ η Βαρέλα αποτελεί μια μικρή λουτρόπολη. Στη Λιμνοθάλασσα Κεφάντα βρίσκεται φυσικό πάρκο, ενώ δάση και καταρράκτες αποζημιώνουν τον επισκέπτη. Για την προστασία των νησιών Μπιζάγκος δημιουργήθηκε και λειτουργεί υπό την αιγίδα της
== Πηγές ==
Γραμμή 158 ⟶ 157 :
* [http://www.sas.upenn.edu/African_Studies/CIA_Maps/Guinea_Bissau_19846.gif Χάρτης της χώρας]
* [http://news.independent.co.uk/world/africa/article2779416.ece Drugbarons turn Bissau into Africa's first narco-state]- Άρθρο στην εφημερίδα ''Independent''.
{{Αφρική}}
| |||