Έβορα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ αφαιρέθηκε η Κατηγορία:Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Πορτογαλία; προστέθηκε η [[Κατηγορία:Μνημεία Παγκόσμιας Κληρ... |
μ clean up με τη χρήση AWB |
||
Γραμμή 18:
}}
Η '''Έβορα''' (''Évora'', πορτογαλική προφορά: ˈɛvuɾɐ) είναι πόλη της [[Πορτογαλία
Το καλοδιατηρημένο κέντρο της πόλης, το οποίο περικλείεται ακόμη μερικώς από μεσαιωνικά τείχη, καθώς και ένας μεγάλος αριθμός μνημείων από διάφορες ιστορικές περιόδους, ανάμεσα στα οποία ένας ρωμαϊκός ναός, έχουν χαρίσει στην πόλη μια θέση στα [[Μνημείο Παγκόσμιας
Αποτελεί έδρα ενός από τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας, με έκταση 1.307,08 τ.χμ. και χωρίζεται σε 12 freguesias (δευτερεύουσα διοικητική διαίρεση που συναντάται στην [[Πορτογαλία]]). Αποτελεί επίσης αρχιεπισκοπική έδρα (Arquidiocese de Évora).
==Ιστορία==
Γραμμή 30 ⟶ 29 :
Η Έβορα έχει ιστορία που ξεπερνά τις δύο χιλιετίες.
Ήταν γνωστή ως ''Ebora'' από τους Κελτικούς (Celtici), μια φυλετική συνομοσπονδία που ζούσε νότια από τους Λουζιτανούς (Lusitani) και τον ποταμό [[Τάγος|Τάγο]], οι οποίοι την έκαναν επαρχιακή τους πρωτεύουσα.
Η πιθανότερη ετυμολογική προέλευση του ονόματος ''Ebora'' είναι από την αρχαία [[Κελτικές γλώσσες|κελτική]] λέξη ''ebora/ebura'', γενική πληθυντικού της λέξης ''eburos'' (είδος δέντρου, στα ελληνικά τάξος ή ήμερο έλατο). Η πόλη [[Γιορκ]] (Υόρκη) στη βόρεια Αγγλία, την εποχή της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] λεγόταν ''Eboracum/Eburacum'', από το κελτικό τοπωνύμιο ''Ebora Kon'' (μέρος με τάξους). Συνεπώς η αρχαία ονομασία της πόλης Γιορκ ετυμολογικά συνδέεται με αυτήν της Έβορα<ref>{{cite web|url= http://www.yorkshire-england.co.uk/YorkCity.html|title= Ετυμολογία της πόλης του Γιορκ}}</ref>. ▼
▲Η πιθανότερη ετυμολογική προέλευση του ονόματος ''Ebora'' είναι από την αρχαία [[Κελτικές γλώσσες|κελτική]] λέξη ''ebora/ebura'', γενική πληθυντικού της λέξης ''eburos'' (είδος δέντρου, στα ελληνικά τάξος ή ήμερο έλατο). Η πόλη [[Γιορκ]] (Υόρκη) στη βόρεια Αγγλία, την εποχή της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] λεγόταν ''Eboracum/Eburacum'', από το κελτικό τοπωνύμιο ''Ebora Kon'' (μέρος με τάξους). Συνεπώς η αρχαία ονομασία της πόλης Γιορκ ετυμολογικά συνδέεται με αυτήν της Έβορα<ref>{{cite web|url= http://www.yorkshire-england.co.uk/YorkCity.html|title= Ετυμολογία της πόλης του Γιορκ}}</ref>.
=== Ρωμαϊκή Κυριαρχία ===
Οι [[Ρωμαίοι]] κυρίευσαν την πόλη το 57 π.Χ., την επέκτειναν και την περιτοίχισαν. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν υπολείμματα αυτής της περιόδου (τείχη της πόλης και ερείπια ρωμαϊκών λουτρών). Η σημασία της πόλης αυξήθηκε λόγω του ότι βρισκόταν στο σταυροδρόμι αρκετών σημαντικών δρόμων. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στη [[Γαλατία]] και τη [[Λουζιτανία]], ο [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]] επισκέφθηκε επίσης την Έβορα και την ανέφερε στο βιβλίο του [[Φυσική Ιστορία (Πλίνιος)|
Κατά τη διάρκεια των [[Μεγάλες μεταναστεύσεις|εισβολών των βαρβάρων]], η Έβορα πέρασε υπό τον έλεγχο του [[Βησιγότθοι|Βησιγότθου]] βασιλιά Λεοβίγιλδου το 584 μ.Χ. Αργότερα αναβαθμίστηκε σε καθεδρική πόλη. Ωστόσο, ήταν μια περίοδος παρακμής και ελάχιστα τέχνεργα παραμένουν από αυτή την περίοδο.
===Μαυριτανική κυριαρχία===
Το 715, η πόλη κυριεύθηκε από τους [[Μαυριτανοί|Μαυριτανούς]], υπό τον [[Ταρίκ ιμπν-Ζιγιάντ]], ο οποίος την αποκάλεσε Yaburah. Κατά τη διάρκεια της μαυριτανικής κυριαρχίας (715-1165), η πόλη, ως τμήμα του μουσουλμανικού βασιλείου της [[Μπαδαχόθ]], άρχισε με αργούς ρυθμούς να ευημερεί ξανά και μετεξελίχθηκε σε αγροτικό κέντρο με φρούριο και τζαμί. Ο σημερινός χαρακτήρας της πόλης φανερώνει τη μαυριτανική επιρροή. Κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, αρκετές αξιόλογες προσωπικότητες κατάγονταν από την Έβορα.
===Ανακατάληψη===
Οι Μαυριτανοί έχασαν την Έβορα το Σεπτέμβριο του 1165 μετά από μια αιφνίδια επίθεση που εξαπέλυσε ο Γεράλδος ο ατρόμητος (Geraldo sem pavor). Η πόλη πέρασε το 1166 υπό τον έλεγχο του Πορτογάλου βασιλιά [[Αλφόνσος Α' της Πορτογαλίας|Αλφόνσου Α' της Πορτογαλίας]]. Έκτοτε άκμασε ως μια από τις πιο δυναμικές πόλεις στο Βασίλειο της Πορτογαλίας κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα και ιδίως κατά το 15ο αιώνα. Η αυλή της πρώτης και της δεύτερης δυναστείας διέμενε εδώ για μακρές περιόδους και κατασκεύασε παλάτια, μνημεία και κτήρια θρησκευτικού ενδιαφέροντος. Στην πόλη έλαβαν χώρα πολλοί βασιλικοί γάμοι και πάρθηκαν πολλές σημαντικές αποφάσεις.
===Μετέπειτα ιστορία===
Κατά την περίοδο της δυναστείας των Αβίς (1385–1580), ιδίως υπό τη βασιλεία του Εμμανουήλ Α' και του Ιωάννη Γ', η Έβορα υπήρξε ιδιαιτέρως ακμάζουσα πόλη. Εξελίχθηκε σε μεγάλο κέντρο για τις ανθρωπιστικές επιστήμες και συγκέντρωσε πλήθος καλλιτεχνών.
Στην Έβορα συγκεντρώθηκε επίσης ένα μεγάλο κομμάτι των σκλάβων της Πορτογαλίας. Ο Nicolas Cleynaerts, Φλαμανδός δάσκαλος στην πορτογαλική αυλή, αναφέρει το 1535 ότι στην Έβορα είναι σα να βρίσκεται σε μια πόλη στην κόλαση, οπού συναντά παντού μόνο μαύρους. Μια διαθήκη του 1562 φανερώνει ότι η Ντόνα Μαρία ντε Βιλιένα, μια πορτογαλίδα στην Έβορα, ήταν ιδιοκτήτρια πολλών σκλάβων, ανάμεσα στους οποίους Ινδιάνοι, Μορίσκο (εκχριστιανισμένοι μουσουλμάνοι της Ιβηρικής), μαύροι, λευκοί, μιγάδες, Κινέζοι και άλλοι<ref>{{cite book|publisher=εκδόσεις University of Illinois|date=Μάρτ 1, 1993|year=1993|location=|url=http://books.google.com/books?id=6aLAeB5QiHAC&pg=PA40&dq=maria+de+vilhena+azamel&hl=en&sa=X&ei=rdihT4WYIM626QGy65TrCA&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=maria%20de%20vilhena%20azamel&f=false|volume=|page=40|title=Africans and Native Americans: The Language of Race and the Evolution of Red-Black Peoples|author=Jack D. Forbes|isbn=025206321X|editor=|pages=|επανέκδοση|accessdate=2012-05-05}}</ref>. Ο σύζυγος της Μαρία, πριν αυτή χηρέψει, ήταν ο Σιμάου ντα Σιλβέιρα, ο οποίος είχε εμπλακεί σε εμπόριο σκλάβων<ref>{{cite book|language=πορτογαλικά|publisher=Câmara Municipal de Évora|year=1997|location=|url=http://books.google.com/books?ei=O9uhT92UMcnf6QG-wpSDCQ&id=JrlIAAAAYAAJ&dq=maria+de+vilhena+china&q=Sim%C3%A3o+tr%C3%A1fico+1512+rei+Congo|volume=τεύχος 2 της συλλογής Novos estudos eborenses|page=21|title=Os escravos em Évora no século XVI|author=Jorge Fonseca|isbn=9729696535|editor=|pages=|edition=|accessdate=2012-05-05}}</ref>.
Η πόλη έγινε αρχιεπισκοπική έδρα το 1540. Το πανεπιστήμιό της ιδρύθηκε από τους [[Ιησουίτες]] το 1559 και εδώ μετέδωσαν τις γνώσεις τους σπουδαίες προσωπικότητες της Ευρώπης την εποχή εκείνη. Το 18ο αιώνα, οι Ιησουίτες, που είχαν εξαπλώσει τον πνευματικό και θρησκευτικό διαφωτισμό μέχρι το 16ο αιώνα, εκδιώχθηκαν από την Πορτογαλία, το 1759 το πανεπιστήμιο της πόλης έκλεισε από το Μαρκήσιο του Πομπάλ (Marquês de Pombal) και η Έβορα παράκμασε. Το πανεπιστήμιο άνοιξε ξανά μόλις το 1973.
===Πρόσφατη ιστορία===
Η [[Μάχη της Έβορα]] έλαβε χώρα στις 29 Ιουλίου 1808 κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ιβηρικής χερσονήσου. Μια συμμαχία πορτογαλικών και ισπανικών δυνάμεων προσπάθησε να σταματήσει μια γαλλική μεραρχία υπό τη διοίκηση του Louis Henri Loison, χωρίς όμως επιτυχία. Οι Γάλλοι κατέλαβαν με έφοδο την πόλη, που την υπερασπίζονταν στρατιώτες, πολιτοφύλακες και οπλισμένοι κάτοικοι. Όταν μπήκαν στην πόλη, οι επιτιθέμενοι σφάγιασαν αδιακρίτως μαχητές και άμαχους, προτού προχωρήσουν σε εκτεταμένες λεηλασίες.
Το 1834, παραδόθηκαν στην Έβορα οι δυνάμεις του βασιλιά [[Μιχαήλ Α' της Πορτογαλίας|Μιχαήλ Α']], γεγονός που σημείωσε το τέλος του πορτογαλικού εμφυλίου ανάμεσα σε αντίπαλες ιδεολογικά ομάδες σχετικά με θέματα βασιλικής διαδοχής. Τα πολλά μνημεία που ανεγέρθηκαν από σημαντικούς καλλιτέχνες κάθε περιόδου αποτελούν στις μέρες μας μάρτυρες της ζωντανής και πλούσιας πολιτιστικής, καλλιτεχνικής και ιστορικής κληρονομιάς της πόλης. Η ποικιλία αρχιτεκτονικών στυλ (ρωμανικό, γοτθικό, μανουελίνο, αναγεννησιακό, μπαρόκ), τα παλάτια και οι γραφικοί λαβύρινθοι από πλατείες και στενά δρομάκια του κέντρου της πόλης αποτελούν κομμάτι της πλούσιας κληρονομιάς αυτής της πόλης-μουσείου.
==Παραπομπές==
| |||