Νιου Λάναρκ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''Νέο Λάναρκ''' ([[αγγλική γλώσσα|αγγλικά]]: New Lanark) ήταν ένα πρότυπο βιομηχανικό χωριό του [[18ος αιώνας|18ου αιώνα]], χτισμένο στις όχθες του [[ποταμός Κλάιντ|ποταμού Κλάιντ]] στη [[Σκωτία]]. Απέχει περίπου 1,4 μίλια (ή 2,2 χιλιόμετρα) από το κοντινό χωριό Λάναρκ, του Νότιου Λάναρκσαϊρ. Ιδρύθηκε το [[1786]] από τον Ντέιβιντ Ντέιλ, ο οποίος έχτισε εκεί βαμβακουργείο και καταλύματα για τους εργάτες. Ο Ντέιλ επέλεξε την συγκεκριμένη τοποθεσία για να εγκαταστήσει το εργοστάσιο επειδή επέτρεπε την εκμετάλλευση της [[Υδροηλεκτρισμός|υδραυλικής ενέργειας]] από τους καταρράκτες του ποταμού.

Στα [[1800]] τη διοίκηση του βαμβακουργείου ανέλαβε ο [[Ρόμπερτ Όουεν]], γαμπρός του Ντέιλ, ως επικεφαλής ενός συνεταιρισμού. Ο Όουεν ήταν αρχικά οπαδός της ωφελιμιστικής σχολής του [[Μπένθαμ]] αλλά μετακινήθηκε σε σοσιαλιστικές ιδέες και τους οραματισμούς του αυτούς εφάρμοσε στην [[ισότητα]] των εργαζομένων και στην κοινοβιακή, [[σοσιαλισμός|σοσιαλιστική]] οργάνωση της [[βιομηχανία|βιομηχανίας]]ς στο Νέο Λάναρκ. Ο Ρόμπερτ Όουεν έμεινε γνωστός ως φιλάνθρωπος και κοινωνικός μεταρρυθμιστής και το Νέο Λάναρκ κατέστη ένα επιτυχημένο κοινωνικό και βιομηχανικό πείραμα και επιτομή του [[ουτοπικός σοσιαλισμός|ουτοπικού σοσιαλισμού]] ή ''οουενισμού'' αλλά και τη βάση για μεταγενέστερα συνεταιριστικά εγχειρήματα. Η φήμη του Νέου Λάναρκ εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη και το χωριό επισκέφθηκε ο μετέπειτα [[Νικόλαος Β' της Ρωσίας|τσάρος Νικόλαος Β']].

Η βαμβακουργία λειτούργησε έως το [[1968]]. Μετά από μια περίοδο παρακμής, ιδρύθηκε το [[1975]] η Συνεργασία για την Διατήρηση του Νέου Λάναρκ για να αποτρέψει την κατεδάφιση του χωριού. Από το [[2006]], τα περισσότερα από τα κτήρια έχουν αποκατασταθεί και το χωριό έχει γίνει ένα σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο. Είναι μιαένα από τέσσεριςτέσσερα [[Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς|περιοχέςμνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς]] της [[ΟΥΝΕΣΚΟUNESCO]] στη Σκωτία και ένα σημείο σταθμός της ERIH - της ευρωπαϊκής διαδρομής βιομηχανικής κληρονομιάς.