Άνδεις: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Οι '''Άνδεις''' (από τη λέξη της γλώσσας [[Κέτσουα]]: '''Anti(s)''' = «υψηλή κορυφή») είναι η μακρύτερη [[οροσειρά]] της Γης. Καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη τη δυτική ακτή της [[Νότια Αμερική|Νότιας Αμερικής]], με γενική κατεύθυνση βορρά-νότου. Το μήκος τους φθάνει τα 7.000 [[χιλιόμετρο|km]] και το πλάτος τους υπερβαίνει σε κάποια γεωγραφικά πλάτη τα 500 km, με το φαρδύτερο μέρος μεταξύ των παραλλήλων 18° και 20° νότιου πλάτους. ΟιΤα Άνδειςυψίπεδα αποτελούνταιτων Άνδεων δημιουργήθηκαν όταν η [[Τεκτονικές πλάκες|τεκτονική πλάκα]] Νάσκα ολίσθησε κάτω από δύοτην Νοτιοαμερικάνικη πλάκα<ref>"Παγκόσμιος Άτλας του 21ου συνιστώσεςΑιώνα", τηνΚαθημερινή Ανατολική- (CordilleraDorling Oriental)Kindersley, καισελ. τη50</ref>. ΔυτικήΤα (Cordilleraβουνά Occidental)των Άνδεων εκτείνονται σε επτά χώρες: Την [[Αργεντινή]], μετη μικρότερες[[Βενεζουέλα]], οροσειρέςτη [[Βολιβία]], όπωςτον [[Ισημερινός (χώρα)|Ισημερινός]], την Cordillera[[Κολομβία]], deτο la[[Περού]] Costaκαι τηςτη [[Χιλή|Χιλής]]. Μάλιστα κάποιες από αυτές, κυρίως το Περού και η Βολιβία, είναι γνωστές ως «κράτη των Άνδεων».

Οι '''Άνδεις''' αποτελούνται από δύο συνιστώσες, την Ανατολική Κορδιλιέρα (Cordillera Oriental) και τη Δυτική κορδιλιέρα (Cordillera Occidental), με μικρότερες οροσειρές, όπως την Cordillera de la Costa της [[Χιλή|Χιλής]]. Από πλευράς ύψους, οι '''Άνδεις''' αποτελούν την υψηλότερη οροσειρά έξω από την [[Ασία]], με την υψηλότερη κορυφή τους, την [[Ακονκάγκουα]], να φθάνει σε υψόμετρο 6.962959 [[μέτρο|μέτρα]]<ref>Εγκυκλοπαίδεια "Νέα Δομή", τόμ. 4, σελ.59, Αθήνα 1999</ref> πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η κορυφή του όρους [[Τσιμποράσο]], στις Άνδεις του [[Εκουαδόρ]], θεωρείται το σημείο της γήινης επιφάνειας που απέχει περισσότερο από κάθε άλλο από το κέντρο της Γης, επειδή η Γη είναι πεπλατυσμένη εξαιτίας της περιστροφής γύρω από τον άξονά της. Σε σύγκριση με τα [[Ιμαλάια]], οι Άνδεις έχουν περίπου ίσο πλάτος αλλά υπερδιπλάσιο μήκος.