Αβδέλλα Γρεβενών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Nederland (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ clean up, αντικατέστησε: Μακεδονία → Μακεδονία (διαμέρισμα) (3) με τη χρήση AWB
Γραμμή 14:
Η '''Αβδέλλα''' (''Αβδέλα'') είναι χωριό και έδρα της ομώνυμης [[τοπικές κοινότητες της Ελλάδας|τοπικής κοινότητας]] και της ομώνυμης [[δημοτικές ενότητες της Ελλάδας|δημοτικής ενότητας]], του [[δήμοι της Ελλάδας|δήμου]] [[Γρεβενά|Γρεβενών]], της [[περιφερειακή ενότητα|περιφερειακής ενότητας]] (τέως νομού) [[νομός Γρεβενών|Γρεβενών]], στην [[περιφέρειες της Ελλάδας|περιφέρεια]] [[Δυτικής Μακεδονία|Δυτικής Μακεδονίας]], σύμφωνα με το πρόγραμμα ''Καλλικράτης''. <ref>statistics.gr</ref>.
 
Πρίν το σχέδιο ''Καποδίστριας'', ανήκε στην [[επαρχία Γρεβενών]] του [[νομός Γρεβενών|νομού Γρεβενών]], στο γεωγραφικό διαμέρισμα [[Μακεδονία (διαμέρισμα)|Μακεδονία]]ς. <ref name="Πάπυρος Λαρούς">Πάπυρος Λαρούς</ref>
==Πληθυσμιακά στοιχεία==
Η εξέλιξη πληθυσμού της Αβδέλλας έχει ως εξής: κάτοικοι 12 (1951), 2 (1961), 4 (1971), 130 (1991), 448 (2001), 280 (2011).<ref name="statistics.gr"/><ref name="Πάπυρος Λαρούς"/><ref>Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006</ref><ref>Πάπυρος Λαρούς</ref><ref>Πρόγραμμα Καλλικράτης</ref><ref>statistics.gr</ref>
*Οι μεγάλες διακυμάνσεις οφείλονται στο ότι, άλλες απογραφές αναφέρονται στον μόνιμο πληθυσμό -τα μικρά νούμερα- και άλλες στον πραγματικό πληθυσμό -τα μεγάλα νούμερα-. Από αυτό το στοιχείο, φαίνεται καθαρά ότι πολλοί κάτοικοι έρχονται στο χωριό μόνο τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες. Για παράδειγμα, το 2001 ο πραγματικός πληθυσμός ήταν 448 άτομα, αλλά ο μόνιμος, μόλις 130. <ref>http://web.archive.org/web/20060716093733/http://www.statistics.gr/gr_tables/S1100_SAP_1_monimos2001.htm</ref>
==Διοικητικές μεταβολές==
*ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918
Γραμμή 28:
(Πηγή: eetaa.gr)
==Γεωγραφία==
Η Αβδέλλα είναι χαρακτηρισμένος ως αγροτικός ορεινός οικισμός, κτισμένος σε υψόμετρο 1300. Βρίσκεται στο δυτικό άκρο του νομού Γρεβενών, κοντά στα όρια με το νομό Ιωαννίνων. Απέχει από τα [[Γρεβενά]], 43 χλμ. περίπου, προς τα ΝΔ. Το χωριό είναι κτισμένο στις ανατολικές κλιτύς της Βόρειας Πίνδου, σε κατάφυτη περιοχή και στα όρια του εθνικού δρυμού [[Βάλια Κάλντα]], σε μεγάλο υψόμετρο. <ref>Εκδόσεις «Ελλάδα»</ref><ref>Δομή</ref> αποτελώντας έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Ελλάδας.
 
Η τοπική κοινότητα καταλαμβάνει έκταση 58,94 χμ² (2001) και η πυκνότητα πληθυσμού είναι 8,43 κάτοικοι/χμ² (2001). <ref> name="statistics.gr<"/ref>
==Ιστορικά στοιχεία==
 
Πριν το [[1800]], το χωριό βρισκόταν στη θέση «Φαντίνες», αλλά οι κάτοικοι, κυρίως μεγάλες οικογένειες Βλάχων κτηνοτρόφων, μετακινήθηκαν στη σημερινή θέση λόγω καλύτερου κλίματος.
 
Μετά την υποταγή του χωριού στους [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανούς]], δόθηκε αυτονομία και άλλα προνόμια, τα οποία χάθηκαν κατά την εποχή του [[Αλή Πασά]]. Κατά την [[Ελληνική επανάσταση του 1821]] οι Αβδελλιώτες ξεσηκώθηκαν και προσέφεραν στον αγώνα. Σημαντικότερος αγωνιστής του '21 ήταν ο [[Μάρτος Ράμμος]], πρωτοπαλίκαρο του [[Οδυσσέας Ανδρούτσος|Οδυσσέα Ανδρούτσου]]<ref>[http://www.xirolivado.gr/?p=770 Η Συμμετοχή Των Βλάχων - Αρμάνων στους Εθνικούς Αγώνες (Ομιλία του ομότιμου καθηγητή του ΑΠΘ κ. Α. Μπουσμπούκη στο Πνευματικό κέντρο Ξηρολιβάδου Ημαθίας στις 3-8-2009)]</ref>.
 
Το [[1867]], στο χωριό ιδρύεται [[ρουμανία|ρουμανικό σχολείο]] από τον [[Αποστόλης Μαργαρίτης|Αποστόλη Μαργαρίτη]]<ref>[http://www.almyros.vlahoi.net/propaganda.htm Βλάχοι - Η ρουμανική προπαγάνδα]</ref><ref>Ласку, Стоjка. Од историjaта на ароманскиот печат во Македониjа. Списаниjата "Братство" и "Светлина", Скопjе 2007, с. 122</ref>.
 
Οι Αβδελλιώτες συμμετείχαν στο [[Μακεδονικός αγώνας|Μακεδονικό αγώνα]] με κυριότερους Μακεδονομάχους, τούς [[Ζήσης Βέρρος|Ζήση Βέρρο]] και Ιωάννη Χατζηγιάννη<ref>Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σελ. 20</ref>. Το [[1905]], μια ομάδα εθνικιστικών (φιλο-ρουμανικών) οικογενειών υπέστη επίθεση στο δρόμο από Ελληνικά αποσπάσματα. Την ίδια χρονιά, Έλληνες αντάρτες έκαναν επιδρομή στο χωριό, σκότωσαν κάποιους από τους [[Ρουμανία|Ρουμανίζοντες]] αρχηγούς και έκαψαν σπίτια<ref>[http://www.jjkarag.snn.gr/Avdella%20stis%20arxes%20toy%20aiona.htm Η Αβδέλλα στις αρχές του αιώνα]</ref>.
 
Το χωριό κάηκε άλλη μια φορά στις [[14 Ιουλίου]] [[1944]], κατά την [[Κατοχή]], από τους Γερμανούς.
 
*Η Αβδέλλα είναι η ιδιαίτερη πατρίδα των Αδερφών Μανάκια, Μίλτου και Γιάννη, οι οποίοι ήταν οι πρώτοι Έλληνες κινηματογραφιστές και, προτομές τους βρίσκονται στην κεντρική πλατεία του χωριού, του [[βλάχικη γλώσσα|βλαχόφωνου]] [[Μακεδονομάχος|Μακεδονομάχου]] Βέρρου Ζήση και του [[ξυλογλυπτική|ξυλογλύπτη]] Δημήτρη Αγοράστη<ref>[http://www.avdella.gr/index.php?target=topics&topic_id=17 Κοινότητα Αβδέλλας<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref>.
 
==Παραπομπές==
Γραμμή 61:
* [http://www.ert.gr/menoumellada/videos/makedonia/n.-grebenon-sto-xorio-abdella/details.htm ΕΡΤ - Μένουμε Ελλάδα - Στο χωριό Αβδέλλα]
* [http://www.math.upatras.gr/~panos/GreekVersion/Photos.html Συλλογή φωτογραφιών από το χωριό]
*
* [[Κατηγορία:Χωριά του νομού Γρεβενών]]
 
* [[Κατηγορία:Χωριά του νομού Γρεβενών]]