|
he introduction of his work, further analyzed the heliocentric system as we know it today.
Ο '''Αρίσταρχος ο Σάμιος''' ([[310 π.Χ.]] - περίπου [[230 π.Χ.]]) ήταν [[Έλληνας]] [[αστρονόμος]] και [[μαθηματικός]], που γεννήθηκε στη [[Σάμος|Σάμο]]. Είναι ο πρώτος επιστήμων (μετά τους Πυθαγορείους) ο οποίος πρότεινε το [[ηλιοκεντρικό μοντέλο]] του [[ηλιακό σύστημα|Ηλιακού Συστήματος]], θέτοντας τον [[Ήλιος|Ήλιο]] και όχι τη [[Γη]], στο κέντρο του γνωστού Σύμπαντος. Οι ιδέες του περί Αστρονομίας φαίνεται να μην είχαν γίνει αρχικά αποδεκτές και θεωρήθηκαν κατώτερες από εκείνες του [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] και του [[Κλαύδιος Πτολεμαίος|Πτολεμαίου]], αλλά όμως τα διαθέσιμα στοιχεία είναι ελλιπή. 2000 χρόνια μετά, ο Κοπέρνικος στηριζόμενος στις θεωρίες του Αριστάρχου και των Πυθαγορείων, όπως ο ίδιος επισημαίνει στην εισαγωγή του έργου του, ανέλυσε περαιτέρω το ηλιοκεντρικό σύστημα, όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
ων καθώς η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο. Στην πραγματικότητα τα αστέρια βρίσκονται πολύ πιο μακριά από όσο είχε υποτεθεί στην αρχαιότητα, το οποίο ερμηνεύει το γεγονός ότι η αστρική παράλλαξη είναι ανιχνεύσιμη μόνο με τηλεσκόπια. Αλλά είχε υποτεθεί ότι το γεωκεντρικό μοντέλο ήταν μια απλούστερη και καλύτερη εξήγηση για την έλλειψη παράλλαξης. Η απόρριψη της ηλιοκεντρικής άποψης ήταν κατά τα φαινόμενα αρκετά έντονη, όπως υποδεικνύει το ακόλουθο κείμενο του Πλουτάρχου (Περί του εμφαινομένου προσώπου τω κύκλω της σελήνης):
== Ηλιοκεντρισμός ==
Η μοναδική εργασία του Αρίσταρχου η οποία έχει διασωθεί μέχρι σήμερα, «Περί μεγεθών και αποστημάτων Ηλίου και Σελήνης» (''Περί των μεγεθών και αποστάσεων του Ήλιου και της [[Σελήνη|Σελήνης]]''), βασίζεται σε [[γεωκεντρικό μοντέλο]]. Παρόλα αυτά, γνωρίζουμε από διάφορες παραπομπές ότι ο Αρίσταρχος είχε γράψει ένα άλλο βιβλίο στο οποίο πρότεινε την εναλλακτική [[υπόθεση]] του ηλιοκεντρικού μοντέλου. Ο [[Αρχιμήδης]] στο έργο του [[Ψαμμίτης (Αρχιμήδης)|Ψαμμίτης]] έγραψε:
The Aristarchus of Samos (310 BC - about 230 BC) was a Greek astronomer and mathematician, born in Samos. He is the first scientist (after the Pythagoreans) who proposed the heliocentric model of the solar system, placing the Sun, not the Earth, at the center of the known universe. His ideas on astronomy seems not to have initially accepted and were lower than those of Aristotle and Ptolemy, but but the available data are incomplete. 2000 years later, Copernicus relying on theories of Aristarchus and the Pythagoreans, as he notes in the introduction of his work, further analyzed the heliocentric system as we know it today.he introduction of his work, further analyzed the heliocentric system as we know it today.
<blockquote>
«Συ βασιλιά Γέλων γνωρίζεις ότι ο κόσμος είναι το όνοµα που δίνουν οι περισσότεροι αστρονόμοι σε µία σφαίρα, που στο κέντρο της βρίσκεται η Γη και ότι η ακτίνα της σφαίρας αυτής είναι ίση προς την απόσταση µεταξύ του Ήλιου και της Γης. Αυτή είναι η εξήγηση την οποία δίνουν οι αστρονόμοι. Αλλά ο Αρίσταρχος έγραψε ένα βιβλίο, που περιέχει ορισµένες προτάσεις, από τις οποίες συµπεραίνεται ότι ο πραγµατικός κόσµος είναι πολύ µεγαλύτερος. Πιστεύεται ότι οι απλανείς αστέρες και ο Ήλιος είναι ακίνητοι, ότι η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο σε κυκλική τροχιά, που στο κέντρο της βρίσκεται ο Ήλιος. Ακόµη ότι η σφαίρα των απλανών αστέρων, που βρίσκεται στο ίδιο µε τον Ήλιο κέντρο, είναι τόσο µεγάλη, ώστε ο κύκλος γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η Γη απέχει από τους απλανείς αστέρες, όσο απέχει το κέντρο µιας σφαίρας από την επιφάνεια της... Ο Αρίσταρχος δηλαδή εννοεί το εξής: αφού πιστεύουμε ότι η Γη είναι, ας πούµε, το κέντρο του κόσμου, η σχέση της Γης προς εκείνο που ονομάζουμε «κόσμο» είναι ίση προς τη σχέση της σφαίρας, που περιέχει τον κύκλο πάνω στον οποίο διατείνεται ότι περιστρέφεται η Γη, προς τη σφαίρα των απλανών αστέρων.»
== ==
</blockquote>
Ως εκ τούτου, ο Αρίσταρχος πίστευε ότι τα αστέρια βρίσκονται σε άπειρη απόσταση, και αυτό το θεωρούσε ως εξήγηση για την απουσία ορατής [[παράλλαξη (αστρονομία)|παράλλαξης]], δηλαδή της παρατηρούμενης κίνησης των αστέρωνIliokentrismosων καθώς η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο. Στην πραγματικότητα τα αστέρια βρίσκονται πολύ πιο μακριά από όσο είχε υποτεθεί στην αρχαιότητα, το οποίο ερμηνεύει το γεγονός ότι η αστρική παράλλαξη είναι ανιχνεύσιμη μόνο με [[τηλεσκόπιο|τηλεσκόπια]]. Αλλά είχε υποτεθεί ότι το γεωκεντρικό μοντέλο ήταν μια απλούστερη και καλύτερη εξήγηση για την έλλειψη παράλλαξης. Η απόρριψη της ηλιοκεντρικής άποψης ήταν κατά τα φαινόμενα αρκετά έντονη, όπως υποδεικνύει το ακόλουθο κείμενο του [[Πλούταρχος|Πλουτάρχου]] (''[[s:Περί του εμφαινομένου προσώπου τω κύκλω της σελήνης|Περί του εμφαινομένου προσώπου τω κύκλω της σελήνης]]''):
: "Ο Κλεάνθης, [ένας σύγχρονος του Αριστάρχου] πίστευε ότι ήταν το καθήκον των Ελλήνων να καταδικάσουν τον Αρίσταρχο τον Σάμιο με την κατηγορία ότι έβαζε σε κίνηση την εστία [κέντρο] του Σύμπαντος [δηλ. τη [[Γη]]] και έτσι διαταράσσει την ηρεμία των θεών: «Ως κινων τήν του κόσμου εστίαν καί ταράσσων τήν των ολυμπίων (θεών) ηρεμίαν»
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* [http://www-gap.dcs.st-and.ac.uk/~history/Mathematicians/Aristarchus.html Aristarchus of Samos]
* A. G. Gomez, ''Aristarchos of Samos, the Polymath'', AuthorHouse, 2013, ISBN [[978-1-4817-8949-3]].
* [http://www.giovannipastore.it/ANTIKYTHERA.htm The Antikythera Calculator (Italian and English versions)]
* [http://adsabs.harvard.edu//full/seri/JRASC/0075//0000029.000.html Biography: JRASC, '''75''' (1981) 29]
|
