Νεφέλωμα του Καρκίνου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| [[Υπόλειμμα υπερκαινοφανούς]] αστέρα

Το '''Νεφέλωμα του Καρκίνου''' (M1, NGC 1952), ή αλλιώς '''Νεφέλωμα Καρκίνος''', είναι [[νεφέλωμα]] του [[γαλαξίαςΓαλαξίας|γαλαξίαΓαλαξία]] μας, που ανακαλύφθηκε το [[1731]] από τον Άγγλο γιατρό και αστρονόμο [[Τζον Μπέβις]] (''John Bevis''). Αποτελεί [[υπόλειμμα υπερκαινοφανούς αστέρα]]: ένα διαστελλόμενο νεφέλωμα αερίων, τα οποία τα είχε αποβάλει η έκρηξη [[Υπερκαινοφανείς αστέρες|υπερκαινοφανούς αστέρα]] που συνέβη στις 4 Ιουλίου του [[1054]], κοντά στο άστρο ζ Ταύρου, και η οποία καταγράφηκε από τους [[Κίνα|Κινέζους]] αστρονόμους της εποχής στα ''[[Χρονικά της Σινίκης]]''. Παίρνει το όνομά του από το σχήμα του, που θυμίζει [[καβούρι]] (''καρκίνος'') όταν παρατηρείται με τηλεσκόπιο.

Το νεφέλωμα έχει σήμερα μήκος παραπάνω από έξι [[Έτος φωτός|έτη φωτός]], καθώς διαστέλλεται με ταχύτητα 1.000 km/sec και έχει εκτιμώμενη [[μάζα]] περίπου 1- ως 5 [[ηλιακή μάζα|ηλιακές μάζες]]. Ο υπερκαινοφανής που δημιούργησε το Μ1 ήταν τόσο λαμπρόςφωτεινός, ώστε ήταν ορατός με γυμνό μάτι ακόμη και τητην μέραημέρα γιαεπί 23 ημέρες, ενώ ήταν ορατός τη νύχτα για περίπου δυο χρόνια, ξεπερνώντας την [[Αφροδίτη (πλανήτης)|Αφροδίτη]] σε λαμπρότητα, μέχρι που χάθηκε από τον νυχτερινό ουρανό την άνοιξη του 1056. Οι Κινέζοι αστρονόμοι, στα χρονικά των οποίων καταγράφηκε εκτεταμένα το κοσμικό αυτό γεγονός, αποκάλεσαν τον αστέρα αυτόν ''επισκέπτη αστέρα''.

Το Νεφέλωμα του Καρκίνου εντοπίζεται στον αστερισμό του [[Ταύρος (αστερισμός)|ΤαύρουΤαύρο]] και είναι το πρώτο αντικείμενο του καταλόγου του [[Σαρλ Μεσιέ]]. Απέχει από τη Γη περίπου 6.500 έτη φωτός. Για το λόγο αυτό, το κοσμικό γεγονός που το δημιούργησε συνέβη στην πραγματικότητα 6.500 χρόνια πριν γίνει ορατό, δηλαδή περίπου το 5.400 π.Χ. Στο κέντρο του νεφελώματος βρίσκεται τοο [[πάλσαρ]] του Καρκίνου (γνωστόγνωστός και ως '''[[PSR B0531+21]]'''), ένας [[αστέρας νετρονίων]] με διάμετρο 20 περίπου χιλιoμέτρων που ανακαλύφτηκεανακαλύφθηκε το 1968: ήταν η πρώτη παρατήρηση πάλσαρ σε υπόλειμμα υπερκαινοφανούς, μια θεμελιώδης ανακάλυψη για την εξήγηση του φαινομένου των πάλσαρ ως αστέρων νετρονίων. ΤοΟ πάλσαρ του Καρκίνου έχει [[περίοδος|περίοδο]] περιστροφής 33 χιλιοστά του δευτερολέπτου, δηλαδή περιστρέφεται 30 φορές το [[δευτερόλεπτο]], και οι δέσμες [[ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία|ακτινοβολίας]] που εκπέμπονται αλληλεπιδρούν με τα αέρια του νεφελώματος προκαλώντας περίπλοκες μορφές [[ακτινοβολία σύγχροτρον|ακτινοβολίας συγχρότρον]] και [[Φθορισμός|φθορισμού]]. Το πιο δυναμικό τμήμα του εσωτερικού του νεφελώματος είναι το σημείο όπου ένας από τους πολικούς πίδακες του πάλσαρ συναντά το περιβάλλον υλικό, σχηματίζοντας ένα [[κρουστικό κύμα]]. Το σχήμα και η θέση αυτού του κρουστικού κύματος αλλάζουν γρήγορα, με τον ισημερινό άνεμο να εμφανίζεται σαν μια σειρά θυσάνων που φωτίζονται και εξαφανίζονται ενώ μετακινούνται απομακρυνόμενοι από τοτον πάλσαρ, για να διαλυθούν στο κύριο τμήμα του νεφελώματος. ΤοΟ πάλσαρ του Καρκίνου είναι μια από τις γνωστότερες ουράνιες πηγές αυτής της κατηγορίας, και η εκπομπή του αποκαλύπτεται σε σχεδόν ολόκληρο το [[ηλεκτρομαγνητικό φάσμα]], από την περιοχή των [[Ραδιοκύματα|ραδιοκυμάτων]] έως τις [[ακτίνες γ]] υψηλών ενεργειών.

Το Νεφέλωμα Καρκίνος χρησιμοποιείται συχνά ως μονάδα μέτρησης στην [[αστρονομία ακτίνων Χ|αστρονομία των ακτίνων Χ]]: είναι πολύ φωτεινό σε αυτήναυτή την περιοχή του φάσματος, και η ροή του είναι σταθερή (εξαίρεση αποτελεί τοο ίδιοίδιος τοο πάλσαρ). ΤοΟ πάλσαρ στέλνει ένα ισχυρό περιοδικό σήμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο του χρονισμού των ανιχνευτών ακτίνων Χ.

Στην αστρονομία των ακτίνων X, οι όροι "''Crab"'' (αγγλική λέξη που σημαίνει "Καρκίνος" , ‘’καβούρι’’«καβούρι») και "''milliCrab"'' χρησιμοποιούνται μερικές φορές ως μονάδες [[ροή|ροής]]ς. Πολύ λίγες πηγές ακτίνων Χ έχουν φωτεινότητα μεγαλύτερη του 1 Crab.

* http://seds.org/messier/m/m001.html

* http://celestialwonders.com/M1_12272003.html

* http://www.astrosurf.com/astro_virtu/info/f_1952.htm

[[Κατηγορία:Ταύρος (αστερισμός)|Νεφελωμα Καρκινου]]