Χελάνδιον: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 19:
Βλέπουμε λοιπόν ότι από αρχαιοτάτων χρόνων υπήρχε ειδική κατηγορία ιππαγωγών πλοίων, και είναι όχι μόνο αυτονόητο, αλλά ιστορικά αποδεδειγμένο πως μια τέτοια κατηγορία πλοίων εξακολούθησε να υπάρχει τόσο στα Ρωμαϊκά όσο και στα Βυζαντινά χρόνια. Με βάση τις γνώσεις μας για τα Ρωμαϊκά και τα Βυζαντινά πλοία, μόνο το χελάνδιο (chelandium) μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο αυτό.
Η ανάγκη μεταφοράς ιππικού με ιππαγωγά πλοία δεν ήταν συνεχής στρατιωτική ανάγκη. Έτσι η συνήθης τακτική ήταν, όταν υπήρχε ανάγκη, να ναυπηγούνται ιππαγωγά πλοία, ή να μετασκευάζονται άλλα πλοία για τη μεταφορά των ίππων, και μετά το τέλος της εκστρατείας τα ιππαγωγά πλοία να μετασκευάζονται και πάλι για άλλες χρήσεις, πχ εμπορικά, εφοδιασμού, ή μαχητικά υγρού πυρός. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μεγάλη σύγχυση σχετικά με τον όρο “χελάνδιον”, γιατί μετά τη μετασκευή του το πλοίο συχνά διατηρούσε το ίδιο όνομα-χαρακτηρισμό, αλλά και γιατί η προέλευση και η ακριβής αρχική σημασία της λέξης ήταν άγνωστη στους πολλούς. Σαν παράδειγμα, μπορούμε να αναφέρουμε την εκστρατεία του αυτοκράτορα [[Κωνσταντίνος Ε΄ (αυτοκράτορας του Βυζαντίου)|Κωνσταντίνου Ε΄ του Κοπρώνυμου]] που ανάμεσα στο 763 και το 775 ο έστειλε ένα σύνολο 5,500 χελανδίων που μετέφεραν άλογα και στρατιώτες ενάντια στους Βουλγάρους<ref>Θεοφάνους Χρονογραφία, de Boor, C. (επιμ.), Theophanes Chronographia Ι (Leipzig 1883), σελ. 433, 437, 446-448· Νικηφόρου πατριάρχου, Ιστορία σύντομος, de Boor, C. (επιμ.), Nicephori archiepiscopi Constantinopolitani, Opuscula historica (Leipzig 1880), σελ. 69, 73.</ref>. Επίσης, την εκστρατεία του [[Νικηφόρος Φωκάς|Νικηφόρου Φωκά]] το 961 μΧ για την απελευθέρηση της Κρήτης από τους Άραβες, όπου κατά τους μετριότερους υπολογισμούς των ιστορικών, μεταξύ των άλλων στρατευμάτων μεταφέρθηκαν και τουλάχιστο 5,000 ιππείς<ref>http://frontoffice-147.dev.edu.uoc.gr/history/arabianperiodcrete.html</ref>.
Είναι προφανές ότι οι όροι “χελάνδιον”, “chelandium” και τα παράγωγά τους, τόσο στο Βυζάντιο, όσο και στη Δύση, στη διάρκεια των 25 αιώνων που μεσολάβησαν από τον Ηρόδοτο μέχρι σήμερα, χρησιμοποιήθηκαν επανειλημμένα σε λανθασμένες χρήσεις και δόθηκαν κατά καιρούς ορισμοί, ερμηνείες και παρετυμολογίες τελείως εκτός πραγματικότητας. Για παράδειγμα, το χελάνδιο δεν είναι “δίκροτο”, γιατί ο όρος σημαίνει “με δύο σειρές πυροβόλα – κανόνια”, αφού το χελάνδιο υπήρχε σε εποχές που τα πυροβόλα όπλα (με χρήση [[πυρίτιδα]]ς) ήταν άγνωστα. Η λέξη “χελάνδιον” δεν έχει καμιά σχέση με το “χέλι” (έγχελυς στην αρχαία ελληνική γλώσσα), όπως ισχυρίζονται μερικοί. Είναι βασικό λοιπόν, όταν αναφερόμαστε στο “χελάνδιο”, να διευκρινίζουμε για ποιά εποχή μιλάμε, για ποιά γεωγραφική περιοχή και για ποιό συγκεκριμένο πολιτισμό (της Δύσης ή της Ανατολής), και αν είναι δυνατόν, να γίνεται σαφής αναφορά στις ιστορικές πηγές.
| |||